Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • Zespół redakcyjny
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Proces recenzyjny
    • Lista Recenzentów
    • Rada Naukowa
    • Zapora „ghostwriting” i „guest authorship”
    • Informacja o niepobieraniu opłat za zgłaszanie i publikację artykułów
    • Serwisy abstraktowe i indeksowe
    • Polityka prywatności
    • Polityka Open Access
    • Zasady archiwizacji
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski

Biblica et Patristica Thoruniensia

Gołąbka, Kasjana i Czarnooka – czy i jak tłumaczyć imiona biblijne
  • Strona domowa
  • /
  • Gołąbka, Kasjana i Czarnooka – czy i jak tłumaczyć imiona biblijne
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 16 Nr 1 (2023) /
  4. Artykuły

Gołąbka, Kasjana i Czarnooka – czy i jak tłumaczyć imiona biblijne

Autor

  • Michał Wojciechowski Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Teologii https://orcid.org/0000-0002-5658-7512

DOI:

https://doi.org/10.12775/BPTh.2023.004

Słowa kluczowe

Przekłady biblijne, przekład imion własnych, polskie przekłady biblijne, imiona teoforyczne, imiona biblijne, imiona kobiece, imiona męskie, Hiob 42,14

Abstrakt

Imiona własne z Biblii są zwykle transkrybowane lub transliterowane, a nie tłumaczone. Gos z nich miało jednak znaczenie dostępne autorom i czytelnikom, a sama Biblia zawiera wiele objaśnień imion. Dlatego dawni i nowsi tłumacze wplatali czasem w tekst objaśnienia. Wiele imion męskich jest teoforycznych, co czyni je zrozumiałymi, ale trudnymi do przełożenia (za wyjątkiem paru, których odpowiedniki istnieją po polsku, jak Bogumił, oraz w językach pokrewnych). Wiele biblijnych imion kobiecych dotyczy urody i da się je przetłumaczyć, jak to się często czyni w Hi 42,14. Szereg ważnych imion męskich okazuje się niejasnymi. Pozostawienie imion bez objaśnienia odcina czytelnika od części kultury biblijnej. Imiona znaczące są wtedy zastępowane przez same dźwięki. Powinniśmy próbować ich przekładu a przynajmniej dodawać objaśnienia w nawiasach lub przypisach.

Bibliografia

Bailey, Nicholas, 2007. “Proper Names in the Bible: translation and transliteration issues”. Word & Deed, December: 1-21.

Breza, Edward. 1992. „Odmiana nazw własnych w Nowym Testamencie Biblii Wujka i Biblii Tysiąclecia”. W Biblia a kultura Europy = La Bible à la culture de l'Europe. 2000 lat chrześcijaństwa. Red. Maria Kamińska, Eliza Małek. T. 1, 152-159. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Długosz-Kurczabowa, Krystyna. 1990. Apelatywizacja biblijnych nazw własnych w języku polskim (Polska Akademia Nauk; Komitet Językoznawstwa; Prace Onomastyczne 34). Wrocław: Ossolineum.

Greszczuk, Barbara, Marek Piela. 1999. „Motywacje kilku biblijnych nazw własnych w tekście oryginału i w przekładzie brzeskim z 1563 roku”. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie z. 5, 135-157.

http://bibliepolskie.pl/ (porównanie tłumaczeń).

Klawek, Aleksy. 1982. Całe życie z Biblią. KŚW: Poznań.

Koehler Ludwig, Walter Baumgartner, Johann Jakob Stamm. 2008. Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu. 2 t. Vocatio: Warszawa.

Krašovec, Jože. 2004. “Transliteration or Translation of Biblical Proper Names”. Translation Review 67 (1), 41-57.

Krašovec, Jože. 2010. The Transformation of Biblical Proper Names. TTClark: New York London.

Nowakowska-Kempna, Iwona. 1978. „Pozycja nazw własnych w przekładzie dzieła literackiego”. Język Artystyczny 1, 97-115.

Orłoś, Teresa Zofia. 2001. „Czeskie i polskie biblizmy z imionami własnymi ze Starego Testamentu”. W Język, literatura i kultura Słowian dawniej i dziś. T. 3. Linguaria. Red. Vera Mitrinović (Filologia Słowiańska, nr 4), 159-168. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Popowski, Remigiusz, tłum. 2013. Septuaginta. Vocatio: Warszawa.

Sandauer, Artur. 1977. Bóg, szatan, Mesjasz i...?, wyd. 2. Wydawnictwo Literackie: Kraków.

Seweryn, Agnieszka. 2015. „Wybór strategii tłumaczeniowej przy przekładzie nazw własnych”. W Wkład w przekład 3. Materiały pokonferencyjne 9. Studenckich Warsztatów Tłumaczeniowych „9 muz tłumacza”. Kraków 2014. 45-56. Ha!Art: Kraków.

Sielicki. Krzysztof. 2009. Onomastykon Biblii Hebrajskiej i Nowego Testamentu. Systematyzacja zapisu biblijnych nazw własnych (Prymasowska Seria Biblijna 33). Warszawa: Vocatio.

Smith, Jill. 1986. „Dealing With Proper Nouns in Translation”. The Bible Translator 37 (2), 204-211.

Stamm, Johann Jakob. 1967. “Hebräische Frauennamen”. W Hebräische Wort¬forschung, Fs. Walter Baumgartner (Supplements to Vetus Testamentum 16). 301-339. Brill: Leiden.

Stanek, Teresa. 2005. „Imiona własne w Biblii jako nośnik przesłania teologicznego na przykładzie Księgi Rut”. W Oriental languages in translation. No 2. Red. Barbara Podolak, Andrzej Zaborski, Grażyna Zając. (Prace Komisji Orientalistycznej. Polska Akademia Nauk. Oddział w Krakowie, nr 26), 161-173. Polish Academy of Sciences Press: Cracow.

Tronina, Antoni. 1990. „Jeszcze o imieniu Maria(m)”. Ruch Biblijny i Liturgiczny 43 (3-6), 127-130.

Wittlieb, Marian, Stanisław Krzyżanowski, Jacek Skowroński. 1991. „Bibliografia współczesnej polskiej onomastyki biblijnej. Imiona własne osobowe”. Szczecińskie Studia Kościelne 2, 77-80.

Wojciechowski, Michał. 1997. Synopsa czterech Ewangelii w nowym przekładzie polskim. Vocatio: Warszawa.

Wolnicz-Pawłowska, Ewa. 2014. „Nazwy własne w przekładzie. Zarys problematyki”. Poznańskie Spotkania Językoznawcze 27 (1), 201–214.

Zarębski, Rafał. 2006. Nazwy osobowe w polskich przekładach Nowego Testamentu, Wydawnictwo Archidiecezjalne Łódzkie: Łódź.

Zarębski, Rafał. 2005. Słownik nazw osobowych w polskich przekładach Nowego Testamentu. Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie. Łódź.

Biblica et Patristica Thoruniensia

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2023-05-20

Jak cytować

1.
WOJCIECHOWSKI, Michał. Gołąbka, Kasjana i Czarnooka – czy i jak tłumaczyć imiona biblijne. Biblica et Patristica Thoruniensia [online]. 20 maj 2023, T. 16, nr 1, s. 75–87. [udostępniono 16.5.2025]. DOI 10.12775/BPTh.2023.004.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 16 Nr 1 (2023)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Michał Wojciechowski

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 1466
Liczba cytowań: 0

ISSN/eISSN

ISSN: 1689-5150

eISSN: 2450-7059

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Przekłady biblijne, przekład imion własnych, polskie przekłady biblijne, imiona teoforyczne, imiona biblijne, imiona kobiece, imiona męskie, Hiob 42,14
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa