Prorok Salomon i jego proroctwa w Targumie Koheleta
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2021.020Słowa kluczowe
Kohelet, Salomon, targum, aramejski przekład, żydowska interpretacja, EklezjastesAbstrakt
Nauki zawarte w Księdze Koheleta były zbyt odmienne i radykalne, by mogły być przekazywane w tradycji żydowskiej bez sprostowań, zastrzeżeń i modyfikacji, a przynajmniej z ograniczonym zaufaniem. Jednym z tych zabiegów było przypisanie autorstwa Księgi Koheleta Salomonowi po to, by mogła zostać włączona do kanonu Biblii Hebrajskiej. Świadectwa wczesnej interpretacji tej księgi są obecne w jej starożytnych przekładach, między innymi Targumie Koheleta (Tg Koh). Artykuł podejmuje analizę tych fragmentów wersji aramejskiej Koheleta, w których jest zawarta tradycja o Salomonie jako proroku. Przekaz biblijny zyskuje w ten sposób nowe znaczenie oraz wzmacnia potrzebną akceptację w judaizmie rabinicznym. Ponadto ukazuje, w jakim stopniu targum zmieniał oryginalny tekst biblijny.
Bibliografia
Alexander, P.S., Jewish Aramaic Translations of Hebrew Scriptures, w: Mikra, Text, Translation, Reading and Interpretation of the Hebrew Bible in Ancient Judaism and Early Christianity, M. J. Mulder (ed.), Van Gorcum. Assen/Maastricht, 1998, 217-253.
Baraniak, M., Zjawisko targumizacji na podstawie Targumu do Pieśni nad Pieśniami. Krytyczna edycja tekstu z manuskryptu M 1106 z analizą egzegetyczno-hermeneutyczną i tłumaczeniem, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2013.
Díez Merino, L. (ed.), Targum de Qohelet. Edición Principe del Ms. Villa-Amil No 5 de Alfonso de Zamora (Biblioteca Hispana Biblica 13), Consejo Superior de Investigagiones Cientificas, Madrid 1987.
Flesher, P.V.M., The Wisdom of the Sages: Rabbinic Rewriting of Qohelet, w: Aramaic in Postbiblical Judaism and early Christianity: Papers from the 2004 National Endowment for the Humanities Summer Seminar at Duke University (Duke Judaic Studies 3), E.M. Meyers, P. V. M. Flesher (ed.),Eisenbrauns, Winona Lake 2010, 269-279.
Flesher, P.V.M., Chilton, B., The Targums: A Critical Introduction, Baylor University Press, Waco 2011.
Grossfeld, B., (ed.), The Targum to the Five Megilloth, Hermon Press, New York 1973.
Knobel, P.S., Targum of Qohelet, w: The Aramaic Bible: The Targum of Job and The Targum of Proverbs and Targum of Qohelet, K. Carthcart, M. Maher, M. McNamara (ed.), (Aramaic Bible 15), The Liturgical Press, Collegeville 1991.
Kuśmirek, A., Starożytne żydowskie przekłady Biblii Hebrajskiej i ich status we wczesnym judaizmie, w: Wielkie Księgi Ludzkości, Anna Czajka (red), Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2013, 193-205.
Levine, E., The Aramaic Version of Qohelet, Sepher–Hermon, New York 1981.
Levy, A., Das Targum zu Kohelet nach sudarabischen Handschriften, Breslau 1905; reprint Kessinger Publishing 2010.
Manns, F., Le Targum de Qohelet – Manuskrit Urbinati 1, Traduction et Commentaire, Liber Annuus 42 (1992) 145-198.
Neusner, J., Avery-Peck A.J., Encyclopaedia of Midrash. Biblical Interpretation in Formative Judism, Vol. 1-2, SBL Press, Atlanta 2005.
Patte, D., Early Jewish Hermeneutic in Palestine, Scholars Press, Missoula 1975.
Ribera-Florit, J., Hagiographa, Targum to, w: Encyclopaedia of Midrash. Biblical Interpretation in Formative Judism, J. Neusner, A.J. Avery-Peck, Vol. 1, SBL Press, Atlanta 2005, 152-153.
Sperber, A., The Bible in Aramaic, Vol. 4a: The Hagiographa, Brill, Leiden 1968.
Wróbel, M.S., Wprowadzenie do Biblii Aramejskiej, Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej "Gaudium", Lublin 2017.
Yesudian-Storfjell, S. C., The Reception of Qoheleth in a Selection of Rabbinic, Patristic and Nonconformist Test, rozprawa doktorska, Department of Biblical Studies, The University of Sheffield 2003.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Anna Kuśmirek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 959
Liczba cytowań: 0
