“Why did I not die in the womb?” Job’s cursing the day of his birth in the interpretations of Gregory the Great and Thomas Aquinas (a comparative approach)

Abstrakt

Księga Hioba opowiada o człowieku sprawiedliwym, niewinnym, unikającym zła, który doznawszy wielkich udręk i cierpień zaczyna przeklinać dzień swojego urodzenia. Celem tego artykułu jest wyjaśnienie przyczyn i ukazanie znaczenia Hiobowych przekleństw poprzez porównanie dwóch różnych interpretacji autorstwa Grzegorza Wielkiego oraz Tomasza z Akwinu. Wydaje się, że obie interpretacje nie dają się pogodzić w następujących fundamentalnych kwestiach: przyczyny sprawczej i celowej złorzeczeń Hioba, moralnej oceny tych złorzeczeń, przyczyn smutku Hioba, cnotliwego sposobu wyrażania smutku. Natomiast w dwóch kwestiach obie wykładnie wykazują zgodność: obie uznają, że Hiob doświadczał smutku i obie przywołują moralny nakaz kontrolowania tego uczucia przez rozum. Argumentuję, że różnice pomiędzy obiema interpretacjami wynikają przede wszystkim z odmiennych poglądów wspomnianych komentatorów na kwestię uczuć (filozofia stoicka kontra perypatetycka) oraz z odmiennego wartościowania życia ziemskiego i ziemskich dóbr. Wykładnia Tomasza z Akwinu wykazuje większą wierność wobec tekstu biblijnego i opiera się na bardziej adekwatnej antropologii i psychologii.