The Bishop as a pilgrim: a few remarks about the pilgrimages of bishops from medieval Poland and Germany
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2015.010Keywords
Bishop, pilgrimage in the late Middle Ages, Church historyAbstract
Historians’ research on the phenomenon of pilgrimage in the Late Middle Ages, particularly the detailed analysis of rich collections of pilgrims’ accounts from the 14th and 15th centuries, reveals that the presence of bishops on pilgrimage routes at that time was very rare. This conclusion concerns mainly the “peregrinations maiores”, the destination of which was Jerusalem, Rome and Santiago de Compostella. The exception were pilgrimages “ad limina Apostolorum” which, for many bishops, constituted an opportunity to fix various matters in the Roman Curia. As far as local and regional pilgrimages are concerned, despite their great popularity in the period discussed here, the presence of bishops was quite exceptional.
Translated by Agnieszka Chabros
References
Bullarium Poloniae. Litteras apostolicas aliaque monumenta Poloniae Vaticana continens, hg. v. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, 4: 1417–1431 (1992).
Pontyfikał krakowski z XI wieku, hg. v. Z. Obertyński, (Materiały Źródłowe do Dziejów Kościoła w Polsce 5, 1977).
Pontyfikał płocki z XII wieku. Studium liturgiczno-źródłoznawcze, hg. v. A. Podleś, (1986).
Albert A., Untersuchungen zum Begriff „peregrinatio“ bzw. „peregrinus“ in der benediktinischen Tradition des Früh- und Hochmittelalters, (1992).
Brückner W., Zur Phänomenologie und Nomenklatur des Wallfahrtswesens und seiner Erforschung. Wörter und Sachen in systematisch-semantischen Zusammenhang, in: Volkskultur und Geschichte, hg. v. D. Harmening et al., (1970), S. 384–424.
Bystroń J. S., Polacy w Ziemi Świętej, Syrii i Egipcie 1147–1914 , (1930).
Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość, hg. v. P. Roszak, W. Rozynkowski, 1 (2014).
Chareyron N., Pilgrims to Jerusalem in the Middle Ages, (2000).
Chèlini J., Branthomme H., Drogi Boże. Historia pielgrzymek chrześcijańskich, (1996).
Chmel J., Geschichte Kaiser Friedrichs IV. und seines Sohnes Maximilian I., 1 (1840).
Czarnecki P., Podróże duchownych herezji dualistycznych w średniowieczu (VII–XIII w.) i ich wpływ na zachowanie ciągłości tradycji dualistycznej, in: Itinera clericorum. Kulturotwórcze i religijne aspekty podróży duchownych, hg. v. D. Quirini-Popławska, Ł. Burkiewicz, (2014), S. 51–76.
Die Wilsnackfahrt. Ein Wallfahrts- und Kommunikationszentrum Nord- und Mitteleuropas im Spätmittelalter, hg. v. F. Escher, Kühne, (2006).
Dobrzanowski S., Andrzej Łaskarz, in: Słownik polskich teologów katolickich, 1 (1981), S. 51–52.
Dobrzanowski S., Wysz Piotr, in: Słownik polskich teologów katolickich, 4 (1983), S. 489–490.
Frontczyk M., Andrzej Łaskarz z Gosławic herbu Godziemba biskup poznański, „Nasza Przeszłość“, 30 (1969), S. 125–170.
Ganz-Blättler U., Andacht und Abenteuer. Berichte europäischer Jerusalem- und Santiago-Pilger (1320–1350), (1990).
Gronowski T. M., Zwyczajny klasztor, zwyczajni mnisi. Wspólnota tyniecka w średniowieczu, (2007).
Grzybowski S., Jan Długosz, (2003).
Herbers K., Unterwegs zu heiligen Stätten, in: Reisekultur. Von der Pilgerfahrt zum modernen Tourismus, hg. v. H. Bausinger, K. Beyrer, G. Korff, (1991), S. 23–31.
Hippler Ch., Die Reise nach Jerusalem. Untersuchungen zu den Quellen, zum Inhalt und zur literarischen Struktur der Pilgerberichte des Spätmittelalters, (1987).
Homo viator. Teksty i studia nad antropologią filozoficzną w średniowieczu, hg. v. M. Karas, (2009).
Hrdina J., Ośrodki pielgrzymkowe w średniowiecznych Czechach. Problematyka i realia, in: Peregrinationes. Pielgrzymki w kulutrze dawnej Europy, hg. v. H. Manikowska, H. Zaremska, (1995), S. 252–260.
Itinera clericorum. Kulturotwórcze i religijne aspekty podróży duchownych, hg. v. D. Quirini-Popławska, Ł. Burkiewicz, (2014).
Jan Długosz – w pięćsetną rocznicę śmierci, hg. v. F. Kiryk, (1983).
Jurek T., Kazanie kanonika poznańskiego Mikołaja Ciotczanego na zgon biskupa poznańskiego Andrzeja Łaskarzyca (1426), „Roczniki Historyczne“, 80 (2014), S. 169–184.
Knapek E., Piotr Wysz wobec kryzysu Kościoła, in: Ecclesia semper reformanda. Kryzysy i reformy średniowiecznego Kościoła, hg. v. T. Gałuszka, T. Graff, G. Ryś, (2013), S. 301–310.
Krzyżaniakowa J., Andrzej Łaskarz – „patron” polskich koncyliarystów, in: Ludzie, Kościół, wierzenia. Studia z dziejów kultury i społeczeństwa Europy Środkowej (średniowiecze – wczesna epoka nowożytna), hg. v. W. Iwańczak, S. K. Kuczyński, (2001), S. 265–278.
Krzyżaniakowa J., Łaskarz Andrzej, in: Wielkopolski słownik biograficzny, (1981), S. 430–431.
Kujawski W., Krzesław z Kurozwęk jako wielki kanclerz koronny i biskup włocławski, in: Studia z historii Kościoła w Polsce, 8 (1987).
Kwapis O., Do Rzymu! Sztuka i wielkie jubileusze (1300–1575), (2014).
Manikowska H., Jerozolima – Rzym – Compostela. Wielkie pielgrzymowanie u schyłku średniowiecza, (2008).
Manikowska H., Ruch pielgrzymkowy na Śląsku w późnym średniowieczu – problemy badawcze, in: Peregrinationes. Pielgrzymki w kulutrze dawnej Europy, hg. v. H. Manikowska, H. Zaremska, (1995), S. 225–241.
Marcel G., Homo viator. Prolégomènes à une métaphysique de l'espérance, (1945).
May Ch., Pilgern. Menschsein auf dem Wege, (2004).
Mrókówna J., Jan Długosz. Życie i twórczość, (1972).
Mruk W., Pielgrzymowanie do Ziemi Świętej w drugiej połowie XIV wieku, (2001).
Mruk W., Przyczyny krytyki ruchu pątniczego w XIV–XV wieku, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”, 129 (2002), S. 9–17.
Ohler N., Pilgerleben im Mittelalter. Zwischen Andacht und Abenteuer, (1994).
Ohler N., Pilgerstab und Jakobsmuschel. Wallfahren in Mittelalter und Neuzeit, (2000).
Orzechowska-Kowalska K., Pielgrzymi polscy w Santiago de Compostela w latach 1631–1716, „Folia Turistica“, 27 (2012), S. 109–131.
Ożóg K., Udział Andrzeja Łaskarza w sprawach i sporach polsko-krzyżackich do soboru w Konstancji, in: Polska i jej sąsiedzi w późnym średniowieczu, hg. v. Ożóg, S. Szczur, (2000), S. 159–186.
Paczkowski M. C., Lex peregrinorum. Obowiązki, prawa i przywileje na pielgrzymim szlaku, in: Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość, hg. v. P. Roszak, W. Rozynkowski, 1 (2014), S. 13–41.
Papée F., Długosz Jan (1415–1480), in: Polski Słownik Biograficzny, 5, S. 176–180.
Peregrinationes. Pielgrzymki w kulutrze dawnej Europy, hg. v. H. Manikowska, H. Zaremska, (1995).
Pielgrzymki w kulturze średniowiecznej Europy. Materiały XIII Seminarium Mediewistycznego, hg. v. J. Wiesiołowski, (1993).
Pilgerziele der Christenheit. Jerusalem – Rom – Santiago de Compostela, hg. v. P. Caucci von Saucken, (1999).
Piotrowicz K., Andrzej Łaskarz z Gosławic, in: Polski Słownik Biograficzny, 1, S. 103–106;
Polaczkówna H., Księga bracka św. Krzysztofa na Arbergu w Tyrolu, (1931).
Polaczkówna H., O podróżnikach średniowiecznych z Polski i do Polski, „Miesięcznik Heraldyczny“, 16 (1937), 5, S. 65–72;
Prokop K. R., Arcybiskupi haliccy i lwowscy obrządku łacińskiego. Szkice biograficzne, (2010).
Prokop K. R., Biskupi kijowscy obrządku łacińskiego XIV–XVIII w. Szkice biograficzne, (2003).
Radzimiński A., „Super irregularitate, si quam propterea incurrit“. Dyspensy ex defectu perfectae lenitatis duchowieństwa w okresie pontyfikatu Marcina V, in: Venerabiles, nobiles et honesti. Księga Pamiątkowa Prof. J. Bieniaka, (1997), s. 115–124.
Reisen und Wallfahren im Hohen Mittelalter, (1999).
Röhricht R., Deutsche Pilgerreisen nach dem Heiligen Land, (1967).
Rosenberger M., Wege, die bewegen. Eine kleine Theologie der Wallfahrt, (2005).
Saczyńska M., Z Bogiem do Boga – obrzęd błogosławienia pielgrzymów w pontyfikałach krakowskich z XV wieku, in: Samotrzeć, w kompanii czy z orszakiem? Społeczne aspekty podróżowania w średniowieczu i w czasach nowożytnych, hg. v. M. Saczyńska, E. Wółkiewicz, (2012), S. 111–132.
Samson-Himmelstjerna von C.: Deutsche Pilger des Mittelalters im Spiegel ihrer Berichte und der mittelhochdeutschen erzählenden Dichtung, (2004).
Schneider W., Peregrinatio Hierosolymitana: Studien zum spätmittelalterlichen Jerusalembrauchtum und zu den aus der Heiliglandfahrt hervorgegangenen nordwesteuropäischen Jerusalembruderschaften, (1982).
Schwab H., Toleranz und Vorurteil. Reiseerlebnisse spätmittelalterlicher Jerusalempilger, (2002).
Seńko W., Piotr Wysz z Radolina (ok. 1354–1414) i jego dzieło „Speculum aureum”, (1995).
Sułkowska-Kuraś I., Kurozwęcki Krzesław (ok. 1440–1503), in: Polski Słownik Biograficzny, 16, S. 272–273.
Supruniuk A., Szkice o rycerstwie mazowieckim XIV/XV wieku, (2008).
Tavano L., Marino Cerne von Cernotis (+1441), in: Die Bischöfe des Heiligen Römischen Reiches 1198 bis 1448. Ein biographisches Lexikon, hg. v. E. Gatz, C. Brodkorb, (2001), S. 818–819.
Trawkowski S., Piotr z Radolina, zwany Wyszem, in: Polski Słownik Biograficzny, 26, (1981), S. 422–428.
Wallfahrt und Alltag in Mittelalter und Früher Neuzeit, hg. v. G. Jaritz, B. Schuh, (1992).
Wallfahrten in der europäischen Kultur, hg. v. D. Doležal, H. Kühne, (Europäische Wallfahrtsstudien 1, 2006).
Wiesiołowski J., Pielgrzymowanie Polaków do Rzymu na przełomie XV i XVI w. (1478–1526), in: Peregrinationes. Pielgrzymki w kulutrze dawnej Europy, hg. v. H. Manikowska, H. Zaremska, (1995), S. 160–164.
Wiesiołowski J., Podróże Polaków do Composteli w XIV i XV wieku – stosunki dyplomatyczne i szlachecki model wykształcenia, in: Kult św. Jakuba Większego Apostoła w Europie Środkowo-Wschodniej, hg. v. R. Knapiński, (2002), S. 201–209.
Wilska M., Pielgrzymim szlakiem z Mazowsza do Composteli, in: Peregrinationes. Pielgrzymki w kulutrze dawnej Europy, hg. v. H. Manikowska, H. Zaremska, (1995), S. 165–169.
Witkowska A., Sancti, miracula, peregrinationes. Wybór tekstów z lat 1974–2008, (2009).
Wojciechowska B., Duchowni włóczędzy w świetle ustawodawstwa synodalnego metropolii gnieźnieńskiej, in: Samotrzeć, w kompanii czy z orszakiem? Społeczne aspekty podróżowania w średniowieczu i w czasach nowożytnych, hg. v. M. Saczyńska, E. Wółkiewicz, (2012), S. 53–67.
Wünsch T., Das Reformprogramm des Krakauer Bischofs Petrus Wysz 1391–1412. Mit Neueedition der 22-Punkte-Liste „De reformatione ecclesie“, in: Kirchliche Reformimpulse, Kirchliche Reformimpulse des 14./15. Jahrhunderts in Ostmitteleuropa, hg. v. W. Eberhard, F. Machilek, (2006), S. 157–178.
Wyczawski H. E., Długosz Jan, in: Słownik polskich teologów katolickich, 1 (1981), S. 394–399.
Zygner L., Drei polnische Bischöfe und Juristen: Peter Wysz, Jakob von Kurdwanów, Andreas Laskarii und ihre Synodaltätigkeit in den Diözesen Krakau, Płock und Posen, in: Partikularsynoden im späten Mittelalter, hg. v. N. Kruppa, L. Zygner, (2006), S. 239–273.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The author submitting the text for publication is obliged to disclose all authors involved in the preparation of the text and (if applicable) an indication of the sources of financing of the publication, the contribution of scientific research institutions, associations and other entities ("financial disclosure").
In the case of texts prepared by two or more Authors, the Authors are obliged to send to the Editorial Staff a statement about the contribution of individual Authors to the publication (including their affiliation and an indication of the Author / Authors of the concepts, assumptions, methods, etc.). The main responsibility for the text lies with the author submitting it to the Editorial Board.
Please be advised that the editors of the Bulletin of the Polish Historical Mission are using the iThenticate anti-plagiarism program, since 2016 each article has been checked for authenticity. The editors declare that detected cases of scientific misconduct will be documented and made public by notifying relevant entities (institutions employing Authors, scientific institutions and associations, etc.).
Authors / Authors are asked to send the following documents to the Editor:
- declaration of the Author or Authors,
- statement of the Author or Authors,
- basic information about the article.
Universität Würzburg
Polnische Historische Mission
Philosophiegebäude
Am Hubland
97074 Würzburg, Germany
Stats
Number of views and downloads: 362
Number of citations: 0