Obraz nauczyciela PRL w świetle własnych wspomnień
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2015.001Słowa kluczowe
obraz nauczyciela, PRLAbstrakt
Podsumowując rozważania na podjęty temat, można stwierdzić, że z wypowiedzi respondentów wyłania się obraz nauczyciela pełnego poświęcenia i oddania sprawie wychowania młodego pokolenia Polaków. Wizerunek ten jest tym cenniejszy, że został oparty na relacjach powstałych w świetle własnych wspomnień i refleksji autorów. Zarządzenia i dyspozycje władz dotyczące pracy dydaktyczno-wychowawczej szkoły i nauczyciela są w tym opisie rzeczywistości edukacyjnej PRL-u na drugim, albo trzecim planie. Z tego też względu również i problematyka indoktrynacji nauczycieli jest tu nieco mniej widoczna niż w wielu analizach teoretycznych. Fakt ten wyraźnie dowodzi, że wiele zaleceń o charakterze ideologiczno-politycznym nie było wśród szeregowych nauczycieli wykonywanych, zgodnie z oczekiwaniem władz partyjnych i oświatowych. Nauczyciele realizowali w swojej pracy pedagogicznej wartości uniwersalne, wynikające z dorobku cywilizacji, wyniesione z tradycji rodzinnych i narodowych; tymi wskazaniami kierowali się w wychowaniu młodego pokolenia. Podobnie jak Jan Władysław Dawid sukces pedagogiczny upatrywali w miłości do uczniów. W swoich relacjach wielokrotnie podkreślali, że przede wszystkim trzeba kochać swoich podopiecznych, pracować z pełnym oddaniem, nigdy ich nie zawieść i nie liczyć na adekwatne do włożonego wysiłku wynagrodzenie.
Uzyskane przy pomocy kwestionariusza ankiety relacje i opinie ukazują też miejsce nauczyciela w niejednokrotnie dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości, prezentują jego działalność społeczną, współpracę z rodzicami i środowiskiem. Zawierają bogactwo inicjatyw pedagogicznych i organizacyjnych, zmierzających do usprawnienia procesu edukacyjnego. Zwracają uwagę na potrzebę integracji środowiska nauczycielskiego, są pełne wartościowych wskazówek i rad adresowanych do aktualnie pracujących nauczycieli, zwłaszcza tych rozpoczynających prace w zawodzie. Opisując z perspektywy lat przebieg swojej pracy zawodowej, ukazują niełatwą drogę zawodową polskiego nauczyciela, a zarazem podkreślają jego wielkie zasługi dla wychowania wówczas młodego pokolenia, które obecnie znajduje się na etapie pracy zawodowej i wywiera istotny wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy kraju.
Bibliografia
Chmielewski, Witold. „ Informacje o autorach wspomnień”, W: Pożegnanie ze szkołą. Spojrzenie wstecz nauczyciela emeryta, red. Witold Chmielewski, Stanisław Mauersberg, Marian Walczak, 217-223. Piotrków Trybunalski: 2012.
Chmielewski, Witold. Kształcenie nauczycieli w okresie ideologizacji szkolnictwa (1944–1956). Warszawa: 2006.
Chmielewski, Witold, Mauersberg, Stanisła., Walczak, Marian, Pożegnanie ze szkołą. Spojrzenie wstecz nauczyciela emeryta. Piotrków Trybunalski: 2012.
Dróżka, Wanda. Młode pokolenie nauczycieli. Studium autobiografii młodych nauczycieli polskich lat dziewięćdziesiątych. Kielce: 1997.
Dróżka, Wanda. Nauczyciel autobiografia pokolenia. Studium pedeutologiczne i pamiętnikoznawcze. Kielce: 2002.
Dróżka, Wanda. Pokolenia nauczycieli. Kielce: 1993.
Grzybowski, Romuald. Polityczne priorytety i elementy codzienności socjalistycznej szkoły. Wybór studiów poświęconych dziedzictwu edukacyjnemu PRL-u. Toruń: 2013.
Kahl, Edyta J. Instytucjonalne doskonalenie nauczycieli w PRL (1956–1989). Ideologia – polityka – praktyka. Zielona Góra: 2012.
Kosiński, Krzysztof. O nową mentalność : życie codzienne w szkołach 1945-1956. Warszawa: 2000.
Król, Eugeniusz C., Walczak, Marian. Na przełomie. Wspomnienia nauczycieli i uczniów z lat 1944–1956. Warszawa: 1994.
Kukułowicz, Teresa. „Represje wobec nauczycieli w latach 1947–1956 w świetle wypowiedzi”. W: Oblicze ideologiczne szkoły polskiej w latach 1944–1995, red. ks. Edward Walewandera, 205–210. Lublin: 2002.
Mauersberg Stanisław, Kryńska, Elwira. Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945– 1956. Białystok: 2003.
Mauersberg, Stanisław. „Indoktrynacja młodzieży szkolnej. Programy, podręczniki, lektura”. W: Oblicze ideologiczne szkoły polskiej 1944-1956, red. ks. Edward Walewandera, 211–235. Lublin: 2002.
Mauersberg, Stanisław. „Wstęp”. W: Pożegnanie ze szkołą. Spojrzenie wstecz nauczyciela emeryta, red. Witold Chmielewski, Stanisław Mauersberg, Marian Walczak,12-13. Piotrków Trybunalski : 2012.
Mauersberg, Stanisław., Walczak, Marian. Na przełomie, cz. II–III, Antologia relacji i uczniów z lat 1944–1956. Warszawa: 1996.
Mielczarek, Ferdynand. Ideologiczno-polityczna indoktrynacja nauczycieli w Polsce w latach 1945–1956. Opole: 1997.
Wojdon, Joanna. Propaganda polityczna w podręcznikach dla szkół podstawowych Polski Ludowej (1944–1989). Toruń: 2001.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 657
Liczba cytowań: 0