Pedeutologiczna lekcja z biografii Innego, czyli przywracając pamięć Wacławy Świętek

Abstrakt

Celem artykułu jest utrwalenie pamięci o docent Wacławie Świętek, kobiecie, która współtworzyła Instytut Pedagogiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, będąc uosobieniem określenia „nauczyciel z powołania”. Dowodząc tezy, że doświadczenia opisywanej pedagożki mogą stanowić źródło biograficznego uczenia się, być inspiracją do (auto)refleksji o pedeutologicznym charakterze, zwrócono uwagę, że była ona nie tylko akademiczką, ale też praktyczką, nauczycielką nauczania zintegrowanego, metodyczką nauczania języka polskiego oraz działaczką społeczną i oświatową. W tekście zaprezentowano ścieżkę edukacyjną, ukazano przełomowe momenty z życia prywatnego, zawodowego i naukowego Świętek oraz przywołano osoby, które wpłynęły na rozwój jej drogi badawczej i osobistej. Równocześnie odniesiono się do koncepcji pamięci ponadjednostkowej. Osadzając prezentowany przypadek w szerszym kontekście teoretycznym, przybliżono cztery obszary pamięci zbiorowej zaproponowane przez Jana Assmanna: pamięć mimetyczną, pamięć rzeczy, pamięć komunikacyjną, pamięć kulturową. Przeprowadzone dociekania pozwalają wnioskować, że życiorys Świętek dowodzi istnienia uniwersalnych kompetencji, które powinny wyróżniać każdego nauczyciela bez względu na okoliczności. Jednocześnie w końcowej części tekstu zaproponowano rozwiązanie umożliwiające zachowanie pamięci o nieuhonorowanych dotąd tradycyjnymi miejscami pamięci przedstawicielach i przedstawicielkach społeczności akademickiej, aby jej zapis mógł stanowić przyczynek do uczenia (się).