„Uważnić”* głos dzieci i młodzieży ze środowisk przymusowych migrantów. Wybrane aspekty etyczne i metodologiczne badania doświadczeń udziału w szkolnej edukacji

Abstrakt

Szkoła jest rzeczywistością, która skupia społeczne światy uczniów, nauczycieli, a także innych osób konstruujących jej codzienność. Dzieci i młodzież ze środowisk przymusowych migrantów od lat stanowią część polskiego systemu edukacji. Uczestnictwo w edukacji jest dużym wyzwaniem dla tej grupy uczniów w związku z trudnymi doświadczeniami z kraju pochodzenia, barierą językową, różnicami kulturowymi itd. Tekst poświęcony jest uprawomocnianiu głosu dzieci i młodzieży z doświadczeniem uchodźstwa w toku procesu badawczego w celu projektowania/wprowadzania zmian w pracy szkoły. Artykuł złożony jest z trzech części. Pierwsza dotyczy głównych problemów edukacyjnych oraz badawczych związanych z funkcjonowaniem tej grupy uczniów w polskiej szkole. W drugiej analizie została poddana kwestia zasadności prowadzenia badań wśród dzieci i młodzieży ze środowisk przymusowych migrantów. Ostatnia prezentuje jedną z wielu ścieżek uprawomocniania głosu dzieci i młodzieży z doświadczeniem przymusowej migracji. Dotyczy ona analizy narracji tej grupy uczniów na temat uczestnictwa w szkolnej edukacji z perspektywy autobiograficznej, z uwzględnieniem podejścia partycypacyjnego.