Pedeutological Lesson from the Biography of the Other, or Restoring Memory Wacława Świętek
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2025.014Abstract
The aim of the article is to perpetuate the memory of Docent Wacława Świętek, a woman who co-founded the Institute of Pedagogy at Nicolaus Copernicus University in Toruń, being the embodiment of the term “teacher by vocation”. Proving the thesis that the experiences of the described pedagogue can be a source of biographical learning, be an inspiration for (self-)reflection
of a pedeutological nature, it is noted that she was not only an academic, but also a practitioner, a teacher of integrated teaching, a methodologist of teaching Polish, and a social and educational activist. The text presents the educational path, shows the breakthrough moments in Świętek’s private, professional and scientific life, and refers to people who influenced the development
of her research and personal path. At the same time, reference is made to the concept of supra-individual memory. By placing the presented case in a broader theoretical context, four areas of collective memory proposed by Jan Assmann are presented: mimetic memory, memory of things, communicative memory, cultural memory. The conducted investigations allow us to conclude that Świętek’s biography proves the existence of universal competences that should distinguish every teacher regardless of the circumstances. At the same time, in the final part of the text, a solution is proposed that would allow for preserving the memory of representatives of the academic community who have not been honored with traditional places of memory so far, so that its record could be a contribution to learning.
References
Assmann, A. „Cannon and Archive”. In: A Companion to Cultural Memory Studies, eds. A. Erll, A. Nünning, 97–108. Berlin–New York: Walter de Gruyter, 2010.
Assmann, J. 2003. „Pamięć zbiorowa i tożsamość kulturowa”. Tłum. S. Dyroff, R. Żytyniec. Borussia. Kultura. Historia. Literatura 29: 11–18.
Assmann, J. Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach, 35. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2015.
Golka, M. 2003. „Kryzys autorytetów w cywilizacji współczesnej”. Przegląd Socjologiczny 52: 53–70.
Górniewicz, J. Memoria Universitatis – pamięć uniwersytetu. Szkice humanistyczne. 94. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, 2016.
Hopf, A., Świętek, W. 1995. „Kontrowersje wokół wychowania seksualnego dzieci w młodszym wieku szkolnym”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Pedagogika 21: 5–15.
Jastrząb, J. 1995. „Jubileusz 50-lecia pracy w zawodzie nauczycielskim Wacławy Świętek”. Wychowanie na co Dzień 6: 30–32.
Kalembka, S., red. Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945–2004. Materiały do biografii. Opracowali: H. Duczkowska-Moraczewska, M. Gołębiowski, R. Karpiesiuk, B. Kierzkowska, E. Talarczyk, E. Wiśniewska. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2006.
Kaźmierska, K. Biografia i pamięć. Na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z Zagłady. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2008.
Majchrzak-Ptak, K. Miejsca pamięci na UMK – perspektywa kobieca. W: Niewidzia(l)ne. Kobiety i historia Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, red. A. Derra, A. M. Kola, W. Piasek, Toruń: Wydawnictwo UMK, 2000, s. 177–190.
Majchrzak-Ptak, K. Przywracając pamięć miejscom. O badaniu i uczeniu się w działaniu w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2020.
Maruszewski, T. Pamięć autobiograficzna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2005.
Rodek, V. 2022. „Uczenie się z biografii Innego – na przykładzie refleksji studentów pedagogiki: ‘Moje osobiste spotkanie z życiem i twórczością Natalii Tułasiewicz’ ”. Biografistyka Pedagogiczna 1: 289–309.
Rubacha, K. Metodologia badań nad edukacją. Seria: Pedagogika wobec współczesności. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2008.
Rubin, D. C., ed., Remembering Our Past. Studies in Autobiographical Memory. Cambridge: Cambridge University Press, 1997.
Walzer, H. „Communicative Memory”. In: Cultural Memory Studies. An International and Interdisciplinary Handbook, eds. A. Erll, A. Nünning, 285–300. New York: Walter de Gruyter, 2008.
Źródła internetowe:
Lewandowska I., Oral History. http://historicus.umk.pl/modules/wfchannel/index.php?pagenum=5 (dostęp: 15.02.2019).
Zmarła dr Wacława Świętek. https://www.umk.pl/wiadomosci/?id=201608 11141719 (dostęp: 15.02.2019).
Publikacje docent Wacławy Świętek
Awgulowa, Janina; Świętek, Wacława, Inscenizacja w klasach I–IV, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1974; wyd. 2 zm. i rozsz.
Awgulowa, Janina; Świętek, Wacława, Inscenizacje w klasach początkowych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1985.
Awgulowa, Janina; Świętek, Wacława, Małe formy sceniczne w pracy przedszkola, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1982.
Hopf, Arnulf; Świętek, Wacława, „Kontrowersje wokół wychowania seksualnego dzieci w młodszym wieku szkolnym”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Pedagogika 21(1995): 5–15.
Kowalik-Olubińska, Małgorzata; Świętek, Wacława, Uczymy inaczej: nauczanie zintegrowane w klasach niższych: poradnik dydaktyczny dla nauczyciela, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004.
Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, „O aktywności edukacyjnej dzieci młodszych związanej z wierszem”. Wychowanie na co Dzień 2006, nr 4/5, dod. Wkładka Metodyczna nr 4/5, s. I–V.
Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, „Obcowanie z wierszem”. Życie Szkoły [R.] 64, nr 8 (2009), s. 27–31.
Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, Inspirowanie wypowiedzi pisemnych w klasach I–III, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989.
Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, Lektura w klasach I–III, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1993.
Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, Praca z tekstem w klasach I–III, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1982.
Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, Urządzenie klasy szkolnej dla uczniów najmłodszych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1977.
Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, Wiersz w zintegrowanej edukacji elementarnej: książka pedagogiczno-metodyczna dla nauczycieli klas I–III szkoły podstawowej, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2006.
Puppenspiele aus aller Welt für die Jüngsten / [hrsg. Inge Borde-Klein und Marga Arndt; Ill. von Sigrun Pfitzenreuter]. Arndt, Marga Opracowanie; Borde-Klein, Inge (1917–2006) Opracowanie; Pfitzenreuter, Sigrun (1941–) Ilustracje; Kownacka, Maria (1894–1982); Krzemieniecka, Lucyna (1907–1955); Januszewska, Hanna (1905–1980); Świętek, Wacława (1924–) Opracowanie; Awgulowa, Janina (1921–2016) Opracowanie; Świrszczyńska, Anna (1909–1984). 1984.
Reisekutsche: Reime, Gedichte, Rätsel, Märchen Erzählungen, Spiele und Lieder aus sozialistischen Ländern für Kindergarten, Hort und Familie / hrsg. von Waltraut Singer und Marga Arndt; Ill. von Renate Totzke-Israel. Singer, Waltraut Redakcja; Arndt, Marga Redakcja; Totzke-Israel, Renate Il.;
Wrzosek, Johanna. Tłumaczenie; Świętek, Wacława. Oprac.; Awgulowa, Janina. Oprac. Volk und Wissen, Berlin 1987.
Świętek, Wacława, „Biblioteka szkolna na rzecz najmłodszych uczniów”. Wychowanie na co Dzień 1995, nr 10/11, s. 13–14.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 43
Number of citations: 0