http://www.home.umk.pl/~aunc_pedagogika/
Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • Announcements
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Rada Redakcyjna
    • Recenzenci
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • English
  • Język Polski

Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika

Pedeutological Lesson from the Biography of the Other, or Restoring Memory Wacława Świętek
  • Home
  • /
  • Pedeutological Lesson from the Biography of the Other, or Restoring Memory Wacława Świętek
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 50 No. 2 (2025): Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika /
  4. ARTICLES

Pedeutological Lesson from the Biography of the Other, or Restoring Memory Wacława Świętek

Authors

  • Kinga Majchrzak-Ptak Wydział Filozofii i Nauk Społecznych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu https://orcid.org/0000-0001-8616-9824
  • Izabela Symonowicz-Jabłońska Wydział Filozofii i Nauk Społecznych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu https://orcid.org/0000-0003-2300-7988

DOI:

https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2025.014

Abstract

The aim of the article is to perpetuate the memory of Docent Wacława Świętek, a woman who co-founded the Institute of Pedagogy at Nicolaus Copernicus University in Toruń, being the embodiment of the term “teacher by vocation”. Proving the thesis that the experiences of the described pedagogue can be a source of biographical learning, be an inspiration for (self-)reflection
of a pedeutological nature, it is noted that she was not only an academic, but also a practitioner, a teacher of integrated teaching, a methodologist of teaching Polish, and a social and educational activist. The text presents the educational path, shows the breakthrough moments in Świętek’s private, professional and scientific life, and refers to people who influenced the development
of her research and personal path. At the same time, reference is made to the concept of supra-individual memory. By placing the presented case in a broader theoretical context, four areas of collective memory proposed by Jan Assmann are presented: mimetic memory, memory of things, communicative memory, cultural memory. The conducted investigations allow us to conclude that Świętek’s biography proves the existence of universal competences that should distinguish every teacher regardless of the circumstances. At the same time, in the final part of the text, a solution is proposed that would allow for preserving the memory of representatives of the academic community who have not been honored with traditional places of memory so far, so that its record could be a contribution to learning.

References

Assmann, A. „Cannon and Archive”. In: A Companion to Cultural Memory Studies, eds. A. Erll, A. Nünning, 97–108. Berlin–New York: Walter de Gruyter, 2010.

Assmann, J. 2003. „Pamięć zbiorowa i tożsamość kulturowa”. Tłum. S. Dyroff, R. Żytyniec. Borussia. Kultura. Historia. Literatura 29: 11–18.

Assmann, J. Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach, 35. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2015.

Golka, M. 2003. „Kryzys autorytetów w cywilizacji współczesnej”. Przegląd Socjologiczny 52: 53–70.

Górniewicz, J. Memoria Universitatis – pamięć uniwersytetu. Szkice humanistyczne. 94. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, 2016.

Hopf, A., Świętek, W. 1995. „Kontrowersje wokół wychowania seksualnego dzieci w młodszym wieku szkolnym”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Pedagogika 21: 5–15.

Jastrząb, J. 1995. „Jubileusz 50-lecia pracy w zawodzie nauczycielskim Wacławy Świętek”. Wychowanie na co Dzień 6: 30–32.

Kalembka, S., red. Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945–2004. Materiały do biografii. Opracowali: H. Duczkowska-Moraczewska, M. Gołębiowski, R. Karpiesiuk, B. Kierzkowska, E. Talarczyk, E. Wiśniewska. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2006.

Kaźmierska, K. Biografia i pamięć. Na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z Zagłady. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2008.

Majchrzak-Ptak, K. Miejsca pamięci na UMK – perspektywa kobieca. W: Niewidzia(l)ne. Kobiety i historia Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, red. A. Derra, A. M. Kola, W. Piasek, Toruń: Wydawnictwo UMK, 2000, s. 177–190.

Majchrzak-Ptak, K. Przywracając pamięć miejscom. O badaniu i uczeniu się w działaniu w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2020.

Maruszewski, T. Pamięć autobiograficzna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2005.

Rodek, V. 2022. „Uczenie się z biografii Innego – na przykładzie refleksji studentów pedagogiki: ‘Moje osobiste spotkanie z życiem i twórczością Natalii Tułasiewicz’ ”. Biografistyka Pedagogiczna 1: 289–309.

Rubacha, K. Metodologia badań nad edukacją. Seria: Pedagogika wobec współczesności. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2008.

Rubin, D. C., ed., Remembering Our Past. Studies in Autobiographical Memory. Cambridge: Cambridge University Press, 1997.

Walzer, H. „Communicative Memory”. In: Cultural Memory Studies. An International and Interdisciplinary Handbook, eds. A. Erll, A. Nünning, 285–300. New York: Walter de Gruyter, 2008.

Źródła internetowe:

Lewandowska I., Oral History. http://historicus.umk.pl/modules/wfchannel/index.php?pagenum=5 (dostęp: 15.02.2019).

Zmarła dr Wacława Świętek. https://www.umk.pl/wiadomosci/?id=201608 11141719 (dostęp: 15.02.2019).

Publikacje docent Wacławy Świętek

Awgulowa, Janina; Świętek, Wacława, Inscenizacja w klasach I–IV, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1974; wyd. 2 zm. i rozsz.

Awgulowa, Janina; Świętek, Wacława, Inscenizacje w klasach początkowych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1985.

Awgulowa, Janina; Świętek, Wacława, Małe formy sceniczne w pracy przedszkola, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1982.

Hopf, Arnulf; Świętek, Wacława, „Kontrowersje wokół wychowania seksualnego dzieci w młodszym wieku szkolnym”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Pedagogika 21(1995): 5–15.

Kowalik-Olubińska, Małgorzata; Świętek, Wacława, Uczymy inaczej: nauczanie zintegrowane w klasach niższych: poradnik dydaktyczny dla nauczyciela, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004.

Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, „O aktywności edukacyjnej dzieci młodszych związanej z wierszem”. Wychowanie na co Dzień 2006, nr 4/5, dod. Wkładka Metodyczna nr 4/5, s. I–V.

Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, „Obcowanie z wierszem”. Życie Szkoły [R.] 64, nr 8 (2009), s. 27–31.

Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, Inspirowanie wypowiedzi pisemnych w klasach I–III, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989.

Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, Lektura w klasach I–III, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1993.

Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, Praca z tekstem w klasach I–III, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1982.

Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, Urządzenie klasy szkolnej dla uczniów najmłodszych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1977.

Lenartowska, Krystyna; Świętek, Wacława, Wiersz w zintegrowanej edukacji elementarnej: książka pedagogiczno-metodyczna dla nauczycieli klas I–III szkoły podstawowej, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2006.

Puppenspiele aus aller Welt für die Jüngsten / [hrsg. Inge Borde-Klein und Marga Arndt; Ill. von Sigrun Pfitzenreuter]. Arndt, Marga Opracowanie; Borde-Klein, Inge (1917–2006) Opracowanie; Pfitzenreuter, Sigrun (1941–) Ilustracje; Kownacka, Maria (1894–1982); Krzemieniecka, Lucyna (1907–1955); Januszewska, Hanna (1905–1980); Świętek, Wacława (1924–) Opracowanie; Awgulowa, Janina (1921–2016) Opracowanie; Świrszczyńska, Anna (1909–1984). 1984.

Reisekutsche: Reime, Gedichte, Rätsel, Märchen Erzählungen, Spiele und Lieder aus sozialistischen Ländern für Kindergarten, Hort und Familie / hrsg. von Waltraut Singer und Marga Arndt; Ill. von Renate Totzke-Israel. Singer, Waltraut Redakcja; Arndt, Marga Redakcja; Totzke-Israel, Renate Il.;

Wrzosek, Johanna. Tłumaczenie; Świętek, Wacława. Oprac.; Awgulowa, Janina. Oprac. Volk und Wissen, Berlin 1987.

Świętek, Wacława, „Biblioteka szkolna na rzecz najmłodszych uczniów”. Wychowanie na co Dzień 1995, nr 10/11, s. 13–14.

Downloads

  • pdf (Język Polski)

Published

2025-11-13

How to Cite

1.
MAJCHRZAK-PTAK, Kinga and SYMONOWICZ-JABŁOŃSKA, Izabela. Pedeutological Lesson from the Biography of the Other, or Restoring Memory Wacława Świętek. Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika. Online. 13 November 2025. Vol. 50, no. 2, pp. 113-128. [Accessed 16 December 2025]. DOI 10.12775/AUNC_PED.2025.014.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 50 No. 2 (2025): Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika

Section

ARTICLES

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 43
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • English
  • Język Polski
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop