Co kryje się w sieci? Negatywne zachowania w Internecie
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2024.002Słowa kluczowe
Internet safety/security, cyberspace,, cyberbullying, phishingAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie zagadnień związanych z negatywnymi zjawiskami w Internecie, których doświadczają jego użytkownicy. W pierwszej części opracowania podjęto próbę charakterystyki cyberprzemocy i phishingu. Opracowanie zawiera omówienie wskazanych zjawisk oraz prezentację wyników badań empirycznych przeprowadzonych w tym zakresie. Zwrócono
uwagę na dwa aspekty – doświadczenie cyberprzemocy w grupie studentów i poziom wiedzy osób biorących udział w badaniach dotyczących zagadnienia phishingu. Wyniki przeprowadzonych badań potwierdzają, że cyberprzemoc jest zjawiskiem powszechnym i przykłady jego wystąpienia są znane w grupie studentów biorących udział w badaniach. Phishing również jest rozpoznawalny
w grupie badawczej, ale uczestnicy badania mają zróżnicowaną wiedzę na temat tego, w jaki sposób zapobiegać phishingowi i gdzie się zgłosić w sytuacji jego wystąpienia.
Bibliografia
Amnesty International. Cyberprzemoc krzywdzi naprawdę. 2024. https://www.amnesty.org.pl/badania-prawie-co-piata-mloda-dziewczyna-doswiadczylacyberprzemocy/(dostęp: 26.05.2024).
Centralny Dom Technologii, Fundacja Polskiego Funduszu Rozwoju. Cyberbezpieczni. Scenariusze lekcji o cyberbezpieczeństwie. 2022. https://fundacjapfr.pl/dam/jcr:4d1306c4-9941-48f7-8b084c1c13bcf2cc/Publikacja_Scenariusze%20lekcji_Cyberbezpieczni_online.pdf (dostęp: 19.08.2024).
CERT Polska. (Nie)bezpieczne płatności. 2024. https://cert.pl/baza-wiedzy/niebezpieczne-platnosci/ (dostęp: 1.06.2024).
ChronPESEL.pl, Krajowy Rejestr Długów BIG SA. Dane osobowe – czy wiemy, jak je chronić?. 2023. https://uodo.gov.pl/pl/file/4378 (dostęp: 19.08.2024).
Cosma, A., Molcho, M., Pickett, W. A focus on adolescent peer violence and bullying in Europe, central Asia and Canada. Health Behaviour in School-age Children international report from the 2021/2022 survey. World Health Organization. Regional Office for Europe 2024. https://iris.who.int/handle/10665/376323 (dostęp: 19.08.2024).
Cyberprofilaktyka NASK. Phishing – czym jest i jak nie dać się złowić oszustom 2024. https://cyberprofilaktyka.pl/blog/phishing--czym-jest-i-jak-nie-dacsie-zlowic-oszustom_i24.html (dostęp: 1.06.2024).
Dereń, E., Polański, E. „Cyberprzestrzeń”. W: Wielki słownik języka polskiego, red. E. Polański, 120. Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, 2008.
European Union Agency for Cybersecurity. ENISA Threat LandscaEuropean Union Agency for Cybersecurity. ENISA Threat Landscape 2023.
Ateny: European Union Agency for Cybersecurity (ENISA), 2023.
Eurostat. Households – level of internet access. 2024. https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/main/data/database (dostęp: 1.06.2024).
Frakowiak, J. „Agresja werbalna w kontekście innych zachowań problemowych adolescentów”. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio 42(2) (2020): 445–454.
Fundacja Nie Widać Po Mnie. Narzędziownik dla nauczyciela. Czyli co warto wiedzieć o uzależnieniach behawioralnych. 2022. https://niewidacpomnie. org/wp-content/uploads/2022/11/NWPM-dla-nauczycieli.pdf (dostęp: 19.08.2024).
Gregorek, A. „Mindfullness – trening uważności wśród dzieci i młodzieży w profilaktyce cyberprzemocy”. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 1 (2018): 30–38.
Grudzień, M., Sopyło, M. Bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie z zasobów sieci. Internet a prawa autorskie. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2020.
Gumiński, M., Guzowski, W., Huet, M., Juszczak, K., Kwiatkowska, M., Mordan, P., Orczykowska, M. Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2023 r. Warszawa–Szczecin: Główny Urząd Statystyczny, 2023.
Jancelewicz, J. „Phishing i pokrewne ataki socjotechniczne jako zagrożenie dla organizacji pozarządowych”. Trzeci Sektor 3–4 (2022): 79–88.
KPMG. Barometr cyberbezpieczeństwa. Na fali czy w labiryncie regulacji? 2024. https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/pl/pdf/2024/02/pl-Raport-KPMG-w-Polsce-Barometr-cyberbezpiecze%C5%84stwa-2024.pdf (dostęp: 19.08.2024).
Lizut, J. Zagrożenia cyberprzestrzeni. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka w Warszawie, 2014.
Matacz, M., Vodičková, W. „Zjawisko phishingu w Polsce”. De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności 9(1) (2023): 110–122.
NASK. Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów i rodziców. 2023.https://www.nask.pl/download/30/4830/ThinkstatRAPORTnastolatki-30ONLINE.pdf (dostęp: 19.08.2024).
Nowakowski, K. „Szkodliwość cyberprzemocy w ocenie młodzieży”. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 572(7) (2018): 44–51.
Pilch, J. „Cyberprzestrzeń”. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 1, red. T. Pilch, 542. Warszawa: Żak, 2003.
Policja.pl. Top 5 najczęstszych technik phishingowych. 2024. https://policja.pl/pol/aktualnosci/212455,Top-5-najczestszych-technik-phishingowych.html(dostęp: 1.06.2024).
Pyżalski, J., Plichta, P., Szuster, A., Barlińska, J. 2022. „Cyberbullying Characteristics and Prevention-What Can We Learn from Narratives Provided by Adolescents and Their Teachers?”. Int J Environ Res Public Health 19(18): 11589. https://doi.org/10.3390/ijerph191811589.
Rumińska-Szalska, A. „Nauczyciel, uczeń i rodzic w obliczu zjawiska cyberprzemocy rówieśniczej – analiza problemu, profilaktyka, wyzwania”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia 36(2) (2023): 89–107.
Siemieniecka, D., Skibińska, M., Majewska, K. Cyberagresja. Zjawisko, skutki, zapobieganie. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2020.
SMSAPI. Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków. Oszustwa internetowe i zagrożenia komunikacji mobilnej. Jak bronić się przed oszustwami internetowymi? 2024. https://samorzad.gov.pl/attachment/e187ecd5-d713-4fc8-b02d-ec30641f51c9
(dostęp: 19.08.2024).
Szmydt, B. Chrońmy młodość w Sieci. Program na rzecz bezpiecznego korzystania z Internetu przez młodzież. Stalowa Wola: Stowarzyszenie Ruchu Pomocy Psychologicznej INTEGRACJA, 2015.
Szulc, M. „Psychologiczne uwarunkowania, konsekwencje i przeciwdziałanie zjawisku cyberprzemocy”. Wychowanie na co Dzień 5–6 (2018): 3–9.
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. Phishing. 2024. https://cebrf.knf.gov.pl/encyklopedia/hasla/385-definicje/818-phishing (dostęp: 1.06.2024).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny. Dz.U. z 2024 r. poz. 17.
Wędzińska, M. „Gen Z a cyberbullying – charakterystyka problemu cyberprzemocy w pokoleniu Z”. Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego 15 (2023): 467–489.
Willard, N. E. Cyberbullying and cyberthreats: Responding to the challenge of online social aggression, threats, and distress. Champaign: Research Press, 2007.
Woodcock, J. „Cyberprzestrzeń”. W: Microsoft. Encyklopedia komputerowa, red. J. Woodcock, 135. Warszawa: MIKOM. Klub dla Ciebie, 2002.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 192
Liczba cytowań: 0