Prowansalski dom. Helena Het Kwiatkowska i Dora Bianka, polskie artystki na południu Francji
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2021-22.013Słowa kluczowe
polskie artystki na południu Francji w XX w., malarstwo kobiet, polskie ślady w Prowansji, Het Kwiatkowska, Dora BiankaAbstrakt
Autorka, na podstawie dotychczas nieopracowanych dokumentów źródłowych, dokonuje analizy przebiegu karier polskich malarek, Heleny Het Kwiatkowskiej (1882–1956) i Dory Bianki (1896–1979), które w okresie międzywojennym osiągnęły sukces w swojej dziedzinie, rozwijając kariery nie tylko w Paryżu, lecz także w obszarze Morza Śródziemnego. W życiu i twórczości obu artystek Prowansja, rozumiana szeroko, jako terytorium wyobraźni, zajmowała szczególne miejsce. W latach 30. XX wieku świadectwem silnej więzi łączącej artystki z południem Francji były ich prowansalskie domy. Het Kwiatkowska związana była z regionem Alpes-Maritimes, mieszkając nieopodal Chateauneuf de Grasse. Dora Bianka pracowała i wystawiała w Marsylii, a posiadała dom w Aix-en-Provence, w mieście Paula Cézanne’a. Analiza wybranych dzieł obu malarek, pod względem ikonograficznym i artystycznym, pozwala prześledzić, jak odkrywanie południa, a w efekcie osiedlenie się tam, wpływało na charakter ich twórczości oraz na przebieg karier. Artykuł jest próbą przywrócenia pamięci o zapomnianych, polskich malarkach, których obrazy trafiają coraz częściej do polskich kolekcji, i których sylwetki, w kontekście odnalezionych źródeł, zasługują na obszerne, monograficzne opracowanie.
Bibliografia
Archiwum Marty Chrzanowskiej-Foltzer w Aix-en-Provence, korespondencja Thibault J.-F. z M. Chrzanowską-Foltzer; Thibault J.-F., „Marcelle Challiol. Wspomnienie”, rkps, marzec 2020.
Biblioteka Miejska w Marsyli, archiwum Cahiers du Sud, JB MS 14937, korespondencja Jean Ballard–Dora Bianka.
Fundacja Rose Taupin-Dora Bianka w Paryżu, archiwum Dory Bianki, Bianka D., Notatki, ręko-pis; Bianka D., „Début de biographie”, rkps.
Bianka D., Magie d’Aix-en-Provence, Opéra 2 juin 1948.
Castelli M., La Photographie est-elle un Art?, „Sud Magazine. Arts, Mondes, Sports” 1930, nr 38.
Catalogue de la 1ère exposition du Groupe „La Jeune Pologne” à la Galerie du Musée Crillon, Paris 1922.
Chrzanowska-Foltzer M., Du pluriel au singulier, le cheminement artistique d’André Blondel, [w:] André Blondel, le dessin fulgurant. De la couleur à la ligne, Musée des Arts et Métiers du Livre, Montolieu 2016.
–, Helena Het Kwiatkowska (1882–1996), une artiste polonaise oubliée, [w:] Het Kwiatkowska. Les chairs de l’âme, Paris 2018.
Détaille A., Provence des mas et des bastides, Marseille 1972.
Dmochowska J., W kręgu Pankiewicza, Kraków 1963.
Exposition de peintures Het Kwiatkowska, Galerie Art et Artistes Polonais du 9 au 21 janvier 1933, Paris 1933.
J.S., Het Kwiatkowska in den Kunsthandel Santee Landweer, „Elsevier’s” 1934, R 44.
Kasterska M., Polskie malarki w Paryżu, „Świat” 1922, nr 26.
–, Tegoroczny Salon Jesienny w Paryżu, „Świat” 1924, nr 2.
Krull G., Suarès A., Marseille, Paris 1935.
Montagu E., Life as a Submarine, [w:] Honourable rebel: The Memoirs of Elizabeth Montagu, Beaulieu 2003.
Pomierski M., Exposition de „La Jeune Pologne”, „Bulletin polonais littéraire, scientifique et artistique” 1922, nr 399.
Salon Jesienny w Paryżu, „Świat” 1928, nr 1.
Salon Jesienny w Paryżu, „Sztuki Piękne” 1931, nr 12.
Sentenac P., Dora Bianka. Peintre de Marseille, „Sud Magazine” 1930, nr 46.
Thibault-Fischbacher J.-F., Marcelle Challiol puis Het Kwiatkowska, [w:] Het Kwiatkowska. Les chairs de l’âme, Paris 2018.
Wierzbicka A., Dora Kucembianka, [w:] taż, Artyści polscy w Paryżu. Antologia tekstów 1900–1939, Warszawa 2008.
Wierzbicka A., Świadectwa obecności. Polskie życie artystyczne we Francji, cz.: 2: Lata 1900–1929, Warszawa 2015.
–, Het Kwiatkowska, [w:] Artyści polscy w Paryżu. Antologia tekstów 1900–1939, Warszawa 2008.
Wierzyński K., Zawado, [w:] Cygańskim wozem. Poezja i Proza, t. 2, Kraków 1981.
Wodnicki A., Obrazki z krainy d’Oc, Kraków–Budapeszt 2012.
Woroniecki E., L’Art polonais à Paris. […] Madame [Kucem]bianka aux „Mots et Images” […]. „La Pologne politique, économique, littéraire et artistique” 1927, II półrocze.
–, L’Art polonais à Paris. Exposition Permanente des Artistes Polonais au siège de l’Association France-Pologne, (deuxième session), „La Pologne politique, économique, artistique et littéraire”, 1924, II półrocze.
Z życia artystycznego w Paryżu, „Światowid: Ilustrowany Kurier Tygodniowy” 1927, nr 47.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 941
Liczba cytowań: 0
