Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • English
  • Język Polski

The Archives of Polish and East European Emigration

Szopienice as a laboratory of the Anthropocene in the art of Hilary Krzysztofiak
  • Home
  • /
  • Szopienice as a laboratory of the Anthropocene in the art of Hilary Krzysztofiak
  1. Home /
  2. Archives /
  3. No. 1-2 (34-35) (2025): Nr za lata: 2024-2025 /
  4. HILARY KRZYSZTOFIAK

Szopienice as a laboratory of the Anthropocene in the art of Hilary Krzysztofiak

Authors

  • Marta Tomczok University of Silesia

DOI:

https://doi.org/10.12775/AE.2024-2025.11

Keywords

antropocen, Hilary Krzysztofiak, Szopienice, objet trouvé

Abstract

Artykuł wyjaśnia związki sztuki Hilarego Krzysztofiaka z pamięcią środowiskową, odnosząc jego głośny debiut, Szczękę z 1955 roku, do zniszczenia środowiska naturalnego Szopienic, w których artysta się wychował, a także do wiersza Henryka Grynberga Martwa natura dedykowanego Hilaremu. Autorka stara się pokazać silny związek sztuki Krzysztofiaka z Szopienicami, analizując złożoność i niebezpośredniość tych związków w kontekście takich pojęć jak pamięć obiektu środowiskowego, antropocen, katastrofa ekologiczna czy objet trouvé. Z analiz wyłania się obraz Krzysztofiaka – prekursora dyskusji nad rolą sztuki w ukazywaniu zniszczeń środowiska, powodowanych przez człowieka, a także granic estetyzacji przemocy wobec zwierząt.

References

Ałpatow M.W., Historia sztuki. Sztuka XVIII i XIX wieku, cz. 4, Warszawa 1968.

Czeszko B., Drogi i manowce młodej plastyki, „Przegląd Kulturalny” 1955, 26 sierpnia–1 września.

„Górnoślązak” 1933, 14–15 października.

Grochowiak S., Śledź, [w:] tegoż, Wiersze wybrane, Warszawa 1978.

Grynberg H., Ekipa „Antygona”, [w:] tegoż, Ekipa „Antygona”, Warszawa 1963.

–, Pamiętnik, Warszawa 2011.

Herbert Z., Martwa natura z wędzidłem, Wrocław 1993.

Hilary (Hilary Krzysztofiak). Malarstwo i rysunek. [Wystawa przygotowana przez Muzeum Narodowe w Warszawie], oprac. H. Kotkowska-Bareja, E. Zawistowska, Warszawa 1997.

Jarecka D., Surrealizm, realizm, marksizm. Sztuka i lewica w Polsce w latach 1944–1948, Warszawa 2021.

Jarzyna A., Zagłada gatunków według Wiktora Woroszylskiego – czyli (nie) więcej niż egzemplifikacja, „Pamiętnik Literacki” 2022, nr 4.

Libich M., Między tekstem a praktyką. Pamiętniki Henryka Grynberga, „Teksty Drugie” 2023, nr 2.

Miller J., C. Thompson, When did mammoths go extinct?, „Nature” 2022, nr 616, E1-E-3, https://www.nature.com/articles/s41586-022-05416-3 (dostęp: 3.02.2024).

Prager B., After the Fact: The Holocaust in Twenty-First Century Documentary Film, London 2015.

Sadzikowska L., „Po prostu pracowałam”. Z Jolantą Wadowską-Król rozmawia Lucyna Sadzikowska, „Narracje o Zagładzie” 2021, nr specjalny.

Sołtysik M., Jonasz Stern. Cena życia, https://sztukipiekne.pl/jonasz-stern-cena-zycia/ (dostęp: 3.02.2024).

Szaraniec L., Osady i osiedla Katowic, Katowice 1980.

Tomczok M., Powrót Antygony: ekshumacje grobów żydowskich na wsi (w narracjach Henryka Grynberga), „Kwartalnik Historii Żydów” 2020, nr 1.

–, Refugia, brownfieldy, nieużytki: środowiska postzależnościowe w literaturze polskiej od XIX do XXI wieku, [w:] Środowiska industrialne/postindustrialne zależności (w literaturze i kulturze polskiej od XIX do XXI wieku), Kraków 2023.

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2025-12-20

How to Cite

1.
TOMCZOK, Marta. Szopienice as a laboratory of the Anthropocene in the art of Hilary Krzysztofiak. The Archives of Polish and East European Emigration. Online. 20 December 2025. Vol. 1, no. 1-2 (34-35). [Accessed 21 December 2025]. DOI 10.12775/AE.2024-2025.11.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

No. 1-2 (34-35) (2025): Nr za lata: 2024-2025

Section

HILARY KRZYSZTOFIAK

License

Copyright (c) 2025 Marta Tomczok

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 2
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • English
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

antropocen, Hilary Krzysztofiak, Szopienice, objet trouvé
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop