Szopienice as a laboratory of the Anthropocene in the art of Hilary Krzysztofiak
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2024-2025.11Keywords
antropocen, Hilary Krzysztofiak, Szopienice, objet trouvéAbstract
Artykuł wyjaśnia związki sztuki Hilarego Krzysztofiaka z pamięcią środowiskową, odnosząc jego głośny debiut, Szczękę z 1955 roku, do zniszczenia środowiska naturalnego Szopienic, w których artysta się wychował, a także do wiersza Henryka Grynberga Martwa natura dedykowanego Hilaremu. Autorka stara się pokazać silny związek sztuki Krzysztofiaka z Szopienicami, analizując złożoność i niebezpośredniość tych związków w kontekście takich pojęć jak pamięć obiektu środowiskowego, antropocen, katastrofa ekologiczna czy objet trouvé. Z analiz wyłania się obraz Krzysztofiaka – prekursora dyskusji nad rolą sztuki w ukazywaniu zniszczeń środowiska, powodowanych przez człowieka, a także granic estetyzacji przemocy wobec zwierząt.
References
Ałpatow M.W., Historia sztuki. Sztuka XVIII i XIX wieku, cz. 4, Warszawa 1968.
Czeszko B., Drogi i manowce młodej plastyki, „Przegląd Kulturalny” 1955, 26 sierpnia–1 września.
„Górnoślązak” 1933, 14–15 października.
Grochowiak S., Śledź, [w:] tegoż, Wiersze wybrane, Warszawa 1978.
Grynberg H., Ekipa „Antygona”, [w:] tegoż, Ekipa „Antygona”, Warszawa 1963.
–, Pamiętnik, Warszawa 2011.
Herbert Z., Martwa natura z wędzidłem, Wrocław 1993.
Hilary (Hilary Krzysztofiak). Malarstwo i rysunek. [Wystawa przygotowana przez Muzeum Narodowe w Warszawie], oprac. H. Kotkowska-Bareja, E. Zawistowska, Warszawa 1997.
Jarecka D., Surrealizm, realizm, marksizm. Sztuka i lewica w Polsce w latach 1944–1948, Warszawa 2021.
Jarzyna A., Zagłada gatunków według Wiktora Woroszylskiego – czyli (nie) więcej niż egzemplifikacja, „Pamiętnik Literacki” 2022, nr 4.
Libich M., Między tekstem a praktyką. Pamiętniki Henryka Grynberga, „Teksty Drugie” 2023, nr 2.
Miller J., C. Thompson, When did mammoths go extinct?, „Nature” 2022, nr 616, E1-E-3, https://www.nature.com/articles/s41586-022-05416-3 (dostęp: 3.02.2024).
Prager B., After the Fact: The Holocaust in Twenty-First Century Documentary Film, London 2015.
Sadzikowska L., „Po prostu pracowałam”. Z Jolantą Wadowską-Król rozmawia Lucyna Sadzikowska, „Narracje o Zagładzie” 2021, nr specjalny.
Sołtysik M., Jonasz Stern. Cena życia, https://sztukipiekne.pl/jonasz-stern-cena-zycia/ (dostęp: 3.02.2024).
Szaraniec L., Osady i osiedla Katowic, Katowice 1980.
Tomczok M., Powrót Antygony: ekshumacje grobów żydowskich na wsi (w narracjach Henryka Grynberga), „Kwartalnik Historii Żydów” 2020, nr 1.
–, Refugia, brownfieldy, nieużytki: środowiska postzależnościowe w literaturze polskiej od XIX do XXI wieku, [w:] Środowiska industrialne/postindustrialne zależności (w literaturze i kulturze polskiej od XIX do XXI wieku), Kraków 2023.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Marta Tomczok

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 2
Number of citations: 0