Przybysz Shauna Tana – wizualna (o)powieść o emigracji i poszukiwaniu lepszego życia
-
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2023.032Keywords
Shaun Tan, Przybysz, emigracja, aklimatyzacja, książka obrazkowa, powieść graficznaAbstract
The Arrival (2006,pol.Przybysz 2009)by Australian cartoonist Shaun Tan,a cartoon story about emigration,has captivated readers in many countries and has been awarded both for its artistry and its universal and profound message.It won a considerable number of awards as a children's book,a qualification undoubtedly influenced by the dominance of imagery associated with this type of audience,although reading the story in images combining photorealism and surrealism is demanding and difficult even for adults.Also the manner of presentation,the approach to the subject and the division of the volume into two parts,where the main characters are first the father(an unnamed newcomer)and then his daughter,make us see this publication as a double address book.The work, which touches upon topical issues,fits into the post-colonial theme,including the important issues of cosmopolitanism,foreignness,identity,belonging,and the ongoing discussions on migration.Wordless book tells the story of a man who,in search of a better place for his family to live,travels to a foreign country where everything is strange and incomprehensible,a place full of fantastic and surreal buildings,objects,animals,and incomprehensible signs.What he experiences has already happened to other people,and there will be others in the future,as long as people are driven out of their home countries by war,hunger and fear.Despite the individuality of each story,they are largely universal. Tan's father,who came to Australia from Malaysia,also had similar story.The cartoonist uses many sources in his novel,family,biographical and literary stories told in words,drawings and photos,trying to make the reader feel the immigrant's situation.The Arrival is also a story about reading signs:at the level of fiction they are read by the newcomer,while in the book by the reader,who assembles seemingly strange and fantastic elements into a story about emigration,escape,travel,loneliness,help and the search for a place to live.
References
Agnes, „Przybysz” Shaun Tan, 27.11.2016, http://mcagnes.blogspot.com/2016/11/przybysz-shaun-tan.html (dostęp online: 5 września 2021).
Albińska K., „Tylko to, co najlepsze, jest dość dobre dla dzieci”, czyli o dylematach tłumacza literatury dziecięcej, „Przekładaniec” 2009/2010” nr 22–23.
Balzaretti E., Shaun Tan – L’approdo, „L’indice” 2016, nr 11, https://www.lindiceonline. com/letture/fumetti/shaun-tan-lapprodo/ (dostęp online: 6 października 2021).
Banach A., Pismo i obraz, Kraków 1966.
Beronä D. A., Wordless Books. The Original Graphic Novels, New York 2008.
Bhabha H. K., DissemiNation. Time, Narrative, and the Margins of the Modern Nation, [w:] The Location of Culture, London 1994.
Biegajski P., Przybysz. Shaun Tan – recenzja, http://kulturacja.pl/2021/06/przybysz-shaun-tan-recenzja/ (dostęp online: 6 października 2021).
Błażejczyk M., Koń jaki jest, każdy widzi, czyli o definicji komiksu, „Zeszyty Komiksowe”, 1.04.2001, https://www.zeszytykomiksowe.org/strona.php?strona=definicja_kom (dostęp online: 6 października 2021).
Borodo M., Sikorska M., Przekład książki obrazkowej na przykładzie twórczości Shauna Tana, „Przekładaniec” 2017, nr 34.
Brown J., Immigration Narratives in Young Adult Literature. Crossing Borders, Plymouth 2011.
Busi Rizzi G., Immigrant song: nostalgic tensions in Shaun Tan’s “The Arrival”, „Journal of Graphic Novels and Comics” 2021, nr 1.
Cackowska M., Czym jest książka obrazkowa? O pojmowaniu książki obrazkowej w Polsce, „Ryms” 2009, nr 5, s. 5; „Ryms” 2009, nr 6, s. 14–16; „Ryms” 2009/2010, nr 8.
Dalmaso R. L., Madella T., Postcolonial Issues and Colonial Closures: Portrayals of Ambivalence in Shaun Tan’s “The Arrival”, „Ilha do Desterro” 2016, nr 2.
Dony Ch., Towards a vocabulary of displacement and utopian possibilities: Reading Shaun Tan’s The Arrival as a crossover text, „Studies in Comics” 2012, nr 1.
Doonan J., Looking at pictures in picture books, Stroud–Gloucester 1993.
Dunin J., Książeczki dla grzecznych i niegrzecznych dzieci. Z dziejów publikacji dla najmłodszych, Wrocław 1991.
Elkins J., The concept of visual literacy, and its limitations, [w:] Visual Literacy, red. J. Elkins, New York 2010.
Ervisha, Historia opowiedziana bez słów. Przybysz – Shaun Taun, Kultura Gniewu, https://magicznykociolek.wordpress.com/2018/06/30/historia-opowiedziana-bez-slow-przybysz-shaun-taun-kultura-gniewu/) (dostęp online: 6 października 2021).
Fahmi M. E. E., Shaun Tan’s “The Arrival” (2006). A Visual Postcolonial Study of “Migrant’s Experience”, „International Journal of English and Literature” 2015, nr 3.
Głowiński M., Świadectwa i style odbioru, „Teksty” 1975, nr 3.
Graphic Novels for Children and Young Adults. A Collection of Critical Essays, red. M. A. Abate, G. Athene, Mississippi 2017.
Gravett P., Graphic Novels. Everything You Need to Know, New York 2005.
Iser W., Der Akt des Lesens, München 1994.
Jerryjose7, The Arrival by Shaun Tan, https://10thandnoble.wordpress.com/2017/07/08/the-arrival-by-shun-tan/ (dostęp online: 5 października 2021).
Junqua A., Wordless Eloquence – Shaun Tan, The Arrival, and Winshluss, Pinocchio, „Revue de Recherche en Civilisation Américaine” 2015, nr 5.
Kissova M., Hevesiova S., Imagination and Reality in the Visual Representation of (Dis)-placement in Shaun Tan’s “The Arrival”, „Language, Literature and Cultural Studies” 2011, nr 2.
Kłos G., Przybysz i Zguba – recenzje albumów wydawnictwa Kultura Gniewu, https://ksiazki.wp.pl/przybysz-i-zguba-recenzje-albumow-wydawnictwa-kultura-gniewu-6646113452046976a (dostęp online: 6 października 2021).
Komiks, [hasło w:] Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław 2008.
Książka obrazkowa. Wprowadzenie, red. M. Cackowska i in., Poznań 2017.
Książkożerka, „Przybysz” Shaun Tan: https://2ksiazkizobrazkami.blogspot.com/2015/11/przybysz-shaun-tan.html (dostęp online: 11 października 2021).
LucyRoseT, „The Arrival” by Shaun Tan, 31.03.2010, https://5minutespeace.wordpress.com/2010/03/31/wednesday-of-whimsy-3-the-arrival-by-shaun-tan/ (dostęp online: 7 września 2021).
Matthes C., Fremde – Shun Tan „Ein neues Land”, https://zeichenundzeiten.com/2016/08/10/fremde-shaun-tan-ein-neues-land/ (dostęp online: 6 października 2021).
McCloud S., Zrozumieć komiks, tłum. M. Błażejczyk, Warszawa 2015.
McGillis R., Postcolonialism. Originating Difference, [w:] International Companion Encyclopedia of Children’s Literature, t. 2, red. P. Hunt, London 2004.
Meehan S., Suburban Surrealism. The World of Shaun Tan, https://talesfortadpoles.ie/blogs/news/suburban-surrealism-the-world-of-shaun-tan (dostęp online: 9 października 2021).
Nodelman P., Words about pictures. The narrative art of children’s picture books, Athens–London 1988.
Pani Zorro, Tan przybył, http://znak-zorro-zo.blogspot.com/2013/04/tan-przyby.html (dostęp online: 8 października 2021).
Papailia A., Uprooted by war. The child refugee crisis in the wordless book “La Valigia” by Angelo Ruta, „Bibliotekarz Podlaski” 2020, nr 2.
Pater Ejgierd N., Kultura wizualna a edukacja, Poznań 2010.
Pietrusewicz A., Rozmowy o emigracji i uchodźstwie. Scenariusz zajęć na podstawie literatury, „Biblioteka w Szkole” 2018, nr 3, https://biblioteka.pl/artykul/Rozmowy-o-emigracji-i-uchodzstwie/7178 (dostęp online: 4 lipca 2022).
Pindel T., Rzecz o doświadczeniu obcości. O „Przybyszu” Shaun Tana, https://kulturaliberalna.pl/2013/04/30/pindel-rzecz-o-doswiadczeniu-obcosci-o-przybyszu-shaun-tana-komiks/ (dostęp online: 6 października 2021).
Pluciński P., Shaun Tan. Opowieści przybysza z tajemniczych światów, „Newsweek”, 14.05.2013, https://www.newsweek.pl/nowe-albumy-shauna-tana/z8h339w (dostęp online: 5 września 2021).
Pluszka A., Robię, co mogę. Rozmowa z Shaunem Tanem, „Dwutygodnik” 2020, nr 1, https://www.dwutygodnik.com/artykul/8704-robie-co-moge.html (dostęp online: 11 października 2021).
Roszak J., Nie przychodzą uchodźcy. Aktualne potrzeby edukacji polonistycznej (w stronę edukacji na rzecz pokoju), „Porównania” 2017, nr 2.
Rotella C., Shaun Tan’s Wild Imagination, „New York Times”, 22.04.2011, https://www.nytimes.com/2011/04/24/magazine/mag-24Tan-t.html?pagewanted=all (dostęp online: 5 października 2021).
Sackmann E., Comic. Kommentierte Definition, „Deutsche Comicforschung” 2010, nr 6.
Said SF, The grown-up world of kidult books, „The Telegraph”, 11.01.2003, https://www. telegraph.co.uk/culture/books/3588398/The-grown-up-world-of-kidultbooks.html (dostęp online: 5 września 2021).
Sikorska M., Opowieść graficzna „Przybysz” Shauna Tana, czyli obcość w oku patrzącego, [w:] Wyczytać świat – międzykulturowość w literaturze dla dzieci i młodzieży, red. B. Niesporek-Szamburska, M. Wójcik-Dudek, A. Zok-Smoła, Katowice 2014.
Silver A., Welcoming the Stranger: Shaun Tan’s The Arrival and the Migrant Experience, „Pulp and Past. A Comic Journal” 1.07.2012, https://pulpandpastedotcom1.wordpress.com/2012/07/01/welcoming-the-stranger-shaun-tans-the-arrival-and-the-migrant-experience/ (dostęp online: 7 września 2021).
Szyłak J., Coś więcej, czegoś mniej. Poszukiwanie formuły powieści graficznej w komiksie 1832–2015, Poznań 2016.
Szyłak J., Komiks. Świat przerysowany, Gdańsk 1999.
Tan S., strona autora: https://www.shauntan.net/arrival-book (dostęp online: 5 września 2021).
Tan S., wypowiedź z 29.05.2008 w ABC Radio National w przeglądzie The Book Show, w części Shaun Tan: Tales from Outer Suburbia.
Tan S., wywiad dla „Viewpoint Magazine” http://extranet.edfac.unimelb.edu.au/LLAE/viewpoint/ (dostęp online: 5 września 2021).
Toeplitz K. T., Sztuka komiksu. Próba definicji nowego gatunku artystycznego, Warszawa 1985.
Traczyk M., Komiks na świecie i w Polsce, Bielsko-Biała 2016.
Waldensfels B., Topografia obcego. Studia z fenomenologii obcego, Warszawa 2002.
Wildeisen S., „Ich denke nicht an die Leser”, „Die Tageszeitung”, 21.10.2009, https://taz.de/Shaun-Tan-ueber-Bilder-ohne-Worte/!5154004/ (dostęp online: 12.10.2021).
Wileczek A., Kidult fenomen (nie tylko) językowy, „Postscriptum Polonistyczne” 2017, nr 1.
Yang G. L., Stranger in a Strange Land, „New York Times”, 11.10.2007, https://www. nytimes.com/2007/11/11/books/review/Yang-t.html (dostęp online: 3 października 2021).
Zarych E., Literatura oświecenia dla dzieci i młodzieży wydawana w XVIII w. na ziemiach polskich – problemy, zjawiska, podziały, tematy, „Terminus” 2019, t. 21, z. 4.
Zarych E., Przekład literatury dla dzieci i młodzieży – między tekstem a oczekiwaniami wydawcy i czytelnika, „Teksty Drugie” 2016, nr 1.
Zembrzuski M., Opowieści z najdalszych światów, „Zeszyty Komiksowe” 12.05.2013, https://www.zeszytykomiksowe.org/recenzja_przybysz (dostęp online: 3 października 2021).
https://aktywneczytanie.pl/przybysz-shaun-tan-recenzja-ksiazki/ (dostęp online: 11 października 2021).
https://wordlessbooks.co.uk/books/the-arrival (dostęp online: 7 września 2021).
https://www.hachette.com.au/shaun-tan/the-arrival (dostęp online: 5 września 2021).
https://www.jmberlin.de/workshop-ein-neues-land-fuer-schulklassen (dostęp online: 17 października 2021).
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Elżbieta Zarych
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 132
Number of citations: 0