Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Studia z Historii Filozofii

Mścisława Wartenberga wykładnia metafizyki w perspektywie filozofii Immanuela Kanta
  • Strona domowa
  • /
  • Mścisława Wartenberga wykładnia metafizyki w perspektywie filozofii Immanuela Kanta
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 5 Nr 4 (2014) /
  4. ROZPRAWY

Mścisława Wartenberga wykładnia metafizyki w perspektywie filozofii Immanuela Kanta

Autor

  • Anna Musioł Uniwersytet Wrocławski, Wrocław

DOI:

https://doi.org/10.12775/szhf.2014.049

Słowa kluczowe

Wartenberg, Kant, Neo-Kantianism, metaphysics, hypothetical metaphysics, transcendentalism

Abstrakt

Philosopher and mathematician Mścisław Wiktor Wartenberg (1868–1938), belongs to circles of experts of Immanuel Kant’s thought. How writes Wanda Bajor, the Thorough analysis of the Kantian philosophy gained him the acknowledgement in Poland and with the foreign lands. He tried to show that nor the idealism, nor the phenomenalism will lie, and a consequence of Kantianism is the realism. The critical interest with Kantian dualistic partition on this, what wonderful and is, what noumenal, Polish thinker of the turn of the century translates on the author’s program of philosophy, wherein – asking after the possibility and the need of metaphysics – he undertakes attempt of the qualification of her status. Accordingly reaches for elaborate by Kant the definition of the metaphysics as the critical science about limits of recognition, throwing away simultaneously her primitive, speculative perception relevantly of the science treating about the transcendental world of themselves things in himself. Seeking arguments in defence of metaphysics, Wartenberg marks her high in the system of skills real, going deeply results of detailed sciences. He supposes, that all metaphysical considerations should be preceded by the thorough epistemological analysis, determining terminus a quo of metaphysical considerations. In the article I describe inspired with the transcendental Kant’s thought, project of Wartenberg’s philosophy whose the interpretation determines – dedicated to Adam Mironowski – the research work Obrona metafizyki. Krytyczny wstęp do metafizyki (1902).

Bibliografia

Ajdukiewicz K., Mścisław Wartenberg, „Ruch Filozoficzny” 1938/14.

Bajor W., Wartenberg Mścisław Wiktor, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, t. 9, Lublin 2008, s. 702–704.

Bednarowski W., Mścisław Wartenberg, „Przegląd Filozoficzny” XLI, Warszawa 1938.

Borzym S., Panorama polskiej myśli filozoficznej, Warszawa 1993.

Dembowski B., Spór o metafizykę. Główne poglądy na metafizykę w Polsce na przełomie XIX i XX w., Warszawa 1969.

Hochfeldowa A., Adam Mahrburg, [w:] Polska myśl filozoficzna i społeczna, t. 2, red. B. Skarga, Warszawa 1975.

Kant I., Krytyka czystego rozumu, przeł. R. Ingarden, Kęty 2001.

Kant I., Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka, przeł. A. Banaszkiewicz, Krakow 2005.

Mahrburg A., W sprawie naukowości metafizyki, [w:] Pisma filozoficzne, t. 2, Warszawa 1914.

Mazierski S., Koncepcja metafizyki hipotetycznej u M. Wartenberga, „Collectanea Theologica. Societatis Theologorum Polonae Cura Edita” XXIV, Warszawa 1953.

Noras A., Kant a neokantyzm badeński i marburski, Katowice 2005, s. 17–100.

Słownik filozofów polskich, red. B. Andrzejewski, R. Kozłowski, Poznań 1999.

Wartenberg M., Das Problem des Wickens und die monistische Weltanschauung mit besonderer Beziehung auf Lotze. Eine historisch-kritische Untersuchung zur Metaphysik, Harvard 1900.

Wartenberg M., Kants Theorie der Kausalität mit besonderer Berücksichtigung der Grundprinzipien seiner Theorie der Erfahrung. Ein historisch-kritische Untersuchung zur Erkenntnistheorie, Jena 1898.

Wartenberg M., Obrona metafizyki. Krytyczny wstęp do metafizyki, Krakow 1902.

Wartenberg M., O kantowskiej krytyce praktycznego rozumu i jej stosunku do krytyki czystego rozumu, Lwow 1911.

Zawirski Z., Metoda aksjomatyczna a przyrodoznawstwo, „Kwartalnik Filozoficzny”, t. 1 i 2, 1923.

Gall S., Giebartowski W., Notatki bibliograficzne, 1902/9. [www.ultramontes.pl/Metafizyka. htm]

Studia z Historii Filozofii

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2015-01-22

Jak cytować

1.
MUSIOŁ, Anna. Mścisława Wartenberga wykładnia metafizyki w perspektywie filozofii Immanuela Kanta. Studia z Historii Filozofii [online]. 22 styczeń 2015, T. 5, nr 4, s. 205–225. [udostępniono 6.7.2025]. DOI 10.12775/szhf.2014.049.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 5 Nr 4 (2014)

Dział

ROZPRAWY

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 459
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Wartenberg, Kant, Neo-Kantianism, metaphysics, hypothetical metaphysics, transcendentalism
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa