The Nature of Scientific Cognition in the Thought of Marian Borowski
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2021.005Keywords
Lvov-Warsaw School, science, philosophy, structure of scientific cognition, methodologyAbstract
The article presents the approach of Marian Borowski to the nature of scientific cognition. It points to the dependence of his views on the assumptions of the theory of science proposed by Kazimierz Twardowski, the founder of the Lvov-Warsaw School. It is also emphasized that Borowski’s approach was largely reminiscent of the concept of science shaped at the turn of the 19th and 20th centuries by representatives of the Warsaw scientific milieu. When it comes to the presented issues, Przegląd Filozoficzny (Philosophical Review) was a central periodical which published works on the nature of scientific cognition. Such inspirations are visible in Borowski’s detailed analyses on the nature of science, considering its cognitive competences, methodological problems and issues related to the structure of scientific knowledge. The article presents the matter of mutual relationships, both methodological and subject-matter-related, between philosophy and science. Developing Twardowski’s theory of science, Borowski believed it was possible to pursue scientific philosophy. It is also emphasized, however, that at the same time he recognized a certain research autonomy of philosophy in relation to the tasks and aims of particular humanities and natural sciences.
References
Avenarius Richard. 1888–1890. Kritik der reinen Erfahrung. vols. 1 und 2. Leipzig: Verlag.
Barbaszyński Dariusz. 2007. „Refleksja prakseologiczna Mariana Borowskiego”. Studia z Filozofii Polskiej 2: 39–57.
Barbaszyński Dariusz. 2010. „Uwarunkowania czynu ludzkiego w analizach Mariana Borowskiego”. W: Logos i Praxis. O skuteczności myślenia, red. Agnieszka
Biegalska, Mieczysław Jagłowski. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Barbaszyński Dariusz. 2012. Odkrywanie struktur rzeczywistości. Problemy filozofii całości w poglądach Mariana Borowskiego. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Borowski Marian. 1904. „Czy jednakowe skutki mogą być wywołane różnymi przyczynami?”. Przegląd Filozoficzny 1: 105.
Borowski Marian. 1907. „Krytyka pojęcia związku przyczynowego”. Przegląd Filozoficzny 4: 492–508.
Borowski Marian. 1910. „O filozofii Ryszarda Avenariusa”. Widnokręgi 17: 130–134; 18: 172–175; 19: 196–204.
Borowski Marian. 1910. „Recenzja pracy W. Biegańskiego Traktat o poznaniu i prawdzie”. Przegląd Filozoficzny 2: 219.
Borowski Marian. 1913. Humanistyczne i empiryczne pierwiastki w nauce. Lwów: Wydawnictwo PTF.
Borowski Marian. 1913. „O rozwoju życia psychicznego”. Poradnik dla samouków. Świat i człowiek 5, 3: 216.
Borowski Marian. 1914. „Recenzja pracy W. Kozłowskiego Systemat wiedzy i klasyfikacja nauk jako wstęp do wykształcenia ogólnego”. Książka. Miesięcznik poświęcony krytyce i bibliografii polskiej 3: 138–139.
Borowski Marian. 28 marca 1916. „Ernest Mach”. Gazeta Wieczorna.
Borowski Marian. 1922. „Instynkt, intelekt, intuicja”. Przegląd Filozoficzny 2: 197–227.
Borowski Marian. 1923. „Aktywizm i pasywizm”. Przegląd Filozoficzny 1: 90–99.
Borowski Marian. 1923. „O składnikach czynu”. Przegląd Filozoficzny 3–4: 144–159.
Borowski Marian. 1924. „O rodzajach czynu”. Przegląd Filozoficzny 1: 37–64.
Borowski Marian. 1925. „O zakresie pojęcia czynu”. W: Księga Jubileuszowa dla uczczenia 40-letniej pracy naukowej Ludwika Krzywickiego. Warszawa.
Borowski Marian. 1927. „O składnikach i rodzajach czynów” (Streszczenie referatu pt. „Klasyfikacja czynów” wygłoszonego w roku 1923 na I Polskim Zjeździe Filozoficznym we Lwowie). Przegląd Filozoficzny 4: 275–277.
Borowski Marian. 1928. „Kilka uwag o wzajemnym stosunku etyki i psychologii”. Przegląd filozoficzny 4: 368–384.
Borowski Marian. 1930. „Konspekt filozofii całości”. Przegląd Filozoficzny 1–2: 196–232.
Mahrburg Adam. 1897–1898. „Co to jest nauka”. Przegląd Filozoficzny 1: 22.
Prospekt Wydawnictwa. 1901. Przegląd Filozoficzny 1: 1.
Szlachcic Krzysztof. 1984. Lwowsko-warszawska szkoła filozoficzna. Wybór tekstów. Wrocław: Wydawnictwo UWr.
Twardowski Kazimierz. 1898. Wstęp do seminarium filozoficznego niższego. Warszawa: Archiwum
Kazimierza Twardowskiego w zbiorach Archiwum Cyfrowego Połączonych Bibliotek UW, IFiS PAN i PTF, nr spisu inw. [P.18.3].
Twardowski Kazimierz. 1912. „Nauki humanistyczne a psychologia” (Autoreferat z odczytu wygłoszonego we Lwowie w dniu 12 października 1912 r. na posiedzeniu Polskiego Towarzystwa Filozoficznego). Ruch Filozoficzny 9.
Twardowski Kazimierz. 1921–1922. „Symbolomania i pragmatofobia” (Odczyt wygłoszony na 216 posiedzeniu naukowym Polskiego Towarzystwa Filozoficznego dnia 5 marca 1921 roku). Ruch Filozoficzny 6, 1–2: 1–10.
Twardowski Kazimierz. 1931. „Przemówienie wygłoszone na obchodzie dwudziestopięciolecia PTF we Lwowie w dniu 12 lutego 1929 r.”. W: Księga Pamiątkowa Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Lwów: Wydawnictwo PTF.
Tyburski Włodzimierz. 1989. Ideologia nauki w świadomości polskich środowisk intelektualnych doby pozytywizmu. Rozwój – metamorfozy – załamania. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Weryho Władysław. 1897/1899. „Słowo wstępne”. Przegląd Filozoficzny 1: 1–2, 5.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 619
Number of citations: 0