Mieczysław Wallis and Maria Ossowska. Study of the Relationship on the Margins of Archival Materials
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2020.008Keywords
Mieczysław Wallis, Maria Ossowska, archival materials, mutual intellectual relation, history of 20th century Polish philosophyAbstract
The article presents an intellectual relationship between Mieczysław Wallis and Maria Ossowska in the light of his archival materials (memories, notes). It shows the existing scientific affinity between scholars who despite the different scientific interests (Wallis dealt with the aesthetics and theory of art, Ossowska was interested in ethics and theory of morality) were guided by common scientific directives. They had common scientific roots ‒ they both came from the philosophical Lvov-Warsaw school. Thus, in their scientific work, such postulates as: methodological empiricism, anti-metaphysicianism, cult of accuracy and clarity of expression, terminological precision, logical justification of the theses were important to them. We meet scientists from the intellectual atmosphere of the era in which they both lived and created. Keywords: Mieczysław Wallis, Maria Ossowska, archival materials, mutual intellectual relation, history of 20th century Polish philosophy.
References
Arystoteles. 1982. Etyka nikomachejska. Warszawa: PWN.
Białostocki Jan. 1983. „Wspomnienie pośmiertne. Mieczysław Wallis 1875–1975 (Przemówienie wygłoszone nad grobem w dniu 30 października 1975 r.)”. W: Mieczysław Wallis, Sztuki i znaki. Pisma semiotyczne, 335–339. Warszawa: PIW.
Dudek Joanna. 2012. Problem unaukowienia etyki. Teoretyczne i normatywne aspekty twórczości Marii Ossowskiej. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Górnicka-Kalinowska Joanna. 2018. „Maria Ossowska jako psycholog moralności”. W: W kręgu twórczości Marii Ossowskiej: analiza – inspiracje – alternatywy, red. Joanna Dudek, Tomasz Turowski, Paweł Walczak, Joanna Zegzuła-Nowak, 11–22. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Horecka Aleksandra. 2013. Obiekty semiotyczne w pracach Stanisława Ossowskiego, Tadeusza Witwickiego, Mieczysława Wallisa, Leopolda Blausteina, Izydory Dąmbskiej i Janiny Kotarbińskiej. Warszawa: Polskie Towarzystwo Semiotyczne.
Kiciński Krzysztof. 1983. „Posłowie”. W: Maria Ossowska. O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea, 560–587. Warszawa: PWN.
Konstańczak Stefan. 2012. „Komentarz do wykładu habilitacyjnego Marii Ossowskiej”. W: Maria Ossowska (1896–1974) w świetle nieznanych źrodeł archiwalnych, 43–53. Zielona Góra: Oficyna wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Konstańczak Stefan. 2013. „Retoryka dominacji ‒ polityczne sterowanie nauką”. Zagadnienia Naukoznawstwa 2 (XLIX): 101–115.
Korespondencja Romana Witolda Ingardena. Z dziejów „Studia Philosophica. Commentarii Societatis Philosophicae Polonorum”. 2018. Red. Radosław Kuliniak, Dorota Leszczyna, Mariusz Pandura, Łukasz Ratajczak. Kęty: Marek Derewecki.
Kotarbiński Tadeusz. 1987. „Jak i dlaczego powstała etyka niezależna z wzorcem naczelnym spolegliwego opiekuna?”. W: Tadeusz Kotarbiński, Pisma etyczne, 194–195. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Ossolineum.
Kuliniak Radosław, Mariusz Pandura, Łukasz Ratajczak. 2018. Filozofia po ciemnej stronie mocy. Krucjaty marksistow i komunistow polskich przeciwko Lwowskiej Szkole Filozoficznej Kazimierza Twardowskiego. Część I: lata 1945–1951. Kęty: Marek Derewecki.
Maria i Stanisław Ossowscy. Intymny portret uczonych. Korespondencja Marii i Stanisława Ossowskich. 2002. Warszawa: Sic!
Neyman Elżbieta. 2002. „Słowo wstępne”. W: Maria i Stanisław Ossowscy. Intymny portret Uczonych, 5–82. Warszawa: Sic!
Nowakowska Wanda. 2001. „Bibliografia prac prof. Mieczysława Wallisa”. W: Sylwetki łódzkich uczonych. Profesor Mieczysław Wallis, z. 59, 19–60. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Nowakowska Wanda. 2001. „Profesor Mieczysław Wallis”. W: Sylwetki łodzkich uczonych. Profesor Mieczysław Wallis, z. 59, 7–18. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Ossowska Maria. 1931. „Słowa i myśli”. Przegląd Filozoficzny 4: 203–258.
Ossowska Maria. 1947. Podstawy nauki o moralności. Warszawa: „Czytelnik”.
Ossowska Maria. 1983. O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea. Warszawa: PWN.
Ossowska Maria. 1983. „Przebyta droga (rozmowa z Marią Ossowską)”. W: Maria Ossowska, O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea, 556–559. Warszawa: PWN.
Ossowska Maria. 1983. „Szkic autobiograficzny”. W: Maria Ossowska, O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea, 538–540. Warszawa: PWN.
Ossowska Maria. 1992. Wzor demokraty. Cnoty i wartości. Lublin: Daimonion.
Pelc Jerzy. 1977. „Wspomnienia pozgonne o Mieczysławie Wallisie i Tadeuszu Wójciku”. Studia Filozoficzne 7: 5–12.
Pękala Teresa. 1996. „Czy istnieje polski model uprawiania estetyki?: o estetyce Mieczysława Wallisa”. Sztuka i Filozofia 11: 69–79.
Pękala Teresa. 1997. Estetyka otwarta Mieczysława Wallisa. Warszawa: Instytut Kultury.
Pękala Teresa. 2004. „Świat jako przedmiot estetyczny. Wprowadzenie”. W: Mieczysław Wallis. Wybor pism estetycznych, X–CXIV. Kraków: Universitas.
Polskie zjazdy filozoficzne. 1995. Red. Ryszard Jadczak. Toruń: UMK.
Rutkowski Krzysztof. 2001. „Bibliografia prac Mieczysława Wallisa”. W: Sylwetki łódzkich Uczonych. Profesor Mieczysław Wallis, z. 59, 19–60. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Skoczyński Jan, Woleński Jan. 2010. Historia filozofii polskiej. Kraków: WAM.
Tyburski Włodzimierz. 2006. Elzenberg. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Tyburski Włodzimierz. 2018. Maria Ossowska o powinnościach obywatelskich w ustroju Demokratycznym. W: W kręgu tworczości Marii Ossowskiej: analiza – inspiracje – alternatywy, red. Joanna Dudek, Tomasz Turowski, Paweł Walczak, Joanna Zegzuła-Nowak, 143–150. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Wallis Mieczysław. 1968. Przeżycie i wartość: pisma z estetyki nauki o sztuce 1931–1949. Kraków: Wyd. Literackie.
Wallis Mieczysław. 1983. Sztuki i znaki. Pisma semiotyczne. Warszawa: PIW.
Wallis Mieczysław. 2004. Wybor pism estetycznych. Kraków: Universitas.
Woleński Jan. 1985. Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska. Warszawa: PWN.
Zegzuła-Nowak Joanna. 2009. „Wzorzec postawy naukowej w założeniach programowych szkoły lwowsko-warszawskiej”. W: Filozofia jako mądrość bycia. Profesorowi Krzysztofowi Kaszyńskiemu w darze z okazji 70. urodzin, red. Stefan Konstańczak, Tomasz Turowski, 45–51. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Zegzuła-Nowak Joanna. 2013. „Mieczysław Wallis i Henryk Elzenberg w estetyce polskiej XX wieku. Studium porównawcze”. Edukacja Filozoficzna 55: 61–80.
Zegzuła-Nowak Joanna. 2015. „Tadeusz Kotarbiński w świetle nieznanych źródeł archiwalnych Mieczysława Wallisa”. W: Homo moralis ‒ homo creativus. Prace dedykowane profesorom Zdzisławowi Kalicie, Krzysztofowi Kaszyńskiemu, red. Joanna Dudek, Stefan Konstańczak, 209–230. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Zegzuła-Nowak Joanna. 2016. Mieczysław Wallis i Henryk Elzenberg o sztuce i moralności (na podstawie korespondencji wzajemnej). Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Zegzuła-Nowak Joanna. 2018. „Jan Łukasiewicz jako nauczyciel, mentor i inspirator twórczej aktywności Mieczysława Wallisa”. Studia z Historii Filozofii 2: 69–90.
Zegzuła-Nowak Joanna. 2018. „O estetyzacji człowieka i świata (na marginesie wypowiedzi archiwalnych Mieczysława Wallisa)”. Aspekty Filozoficzno-Prozatorskie (56–61)/(62–65)/(66–68): 157–161.
Zegzuła-Nowak Joanna. 2018. „Wzorzec człowieka nauki w założeniach programowych i postawach naukowych Marii i Stanisława Ossowskich”. W: W kręgu twórczości Marii Ossowskiej: analiza – inspiracje – alternatywy, red. Joanna Dudek,
Tomasz Turowski, Paweł Walczak, Joanna Zegzuła-Nowak, 165–180. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Strony Internetowe:
Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Zbiory Specjalne. Dostęp 26.01.2020. http://www.ispan.pl/pl/zbiory/zbiory-specjalne.
Joanna Rutkowska-Hajduk, „Ossowska M.”, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu. Dostęp 01.06.2019. https://docplayer.pl/6448730-Ossowska-m-pef-copyrightby-polskie-towarzystwo-tomasza-z-akwinu.html.
Nauka Polska, wyszukiwanie dla hasła „Maria Ossowska”. Dostęp 26.01.2020. https://nauka-polska.pl.
„Maria Ossowska 1896–1974”. Dostęp 26.01.2020. http://ossowska.isns.uw.edu.pl/publikacje.html
Archiwalia:
Mieczysław Wallis, Materiały Archiwalne. Archiwum Połączonych Bibliotek Wydziału Filozofii i Socjologii UW, Instytutu Filozofii i Socjologii PAN oraz Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, teczki: Rps 8; Rps, 10, T. I, VI, IX; Rps 11, t. I–II; Rps 14, t. I–IV; Rps 15, t. I, Rps 16, t. I–III; Rps 19, t. III–V.
Mieczysław Wallis, Materiały Archiwalne. Zbiory Specjalne Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk, nr inw. 1599/I, k. 3.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 845
Number of citations: 0
