Kondylis: Aesthetics and Politics
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2023.014Keywords
Panajotis Kondylis, taste, decisionism, political aesthetics, originality, greatnessAbstract
Being concentrated mostly on sociological and political topics, the German-Greek philosopher Panajotis Kondylis has not established a theory of aesthetics of its own. However, the aesthetical motivation of decision taking is an important part of his concepts concerning the human action as well as of his own choice to take a position in the intellectual field. According to his view, the matter of taste is the ultimate reason to accept or reject value-related (i.e. ethical or metaphysical) opinions. An analysis of Kondylis’ study on descriptive decisionism, Macht und Entscheidung (Power and Decision) shows that the influence of the aesthetic aspect may reach even deeper, to the level of ‘naked’ (i.e. purely power-oriented) decision. The paper examines also the role of taste factor in Kondylis’ own image-building and in the reception of his views, especially in the domain of political thought. In this context, tradition and consequences of considering politics primarily under the aspects of originality and greatness are discussed.
References
Auden Wystan Hugh. 1988. „Poeta i społeczeństwo”, przeł. Anna Tamara Baranowska. W: Wystan Hugh Auden, Ręka farbiarza i inne eseje, 61–83. Warszawa: PIW.
b.a. „Wo die AfD besonders erfolgreich war”. Die Welt, 21.11.2017. Dostęp 31.01.2023. https://www.welt.de/politik/article170805421/Wo-die-AfD-besonders-erfolgreich-war.html.
b.a. 2001. „l’aphorisme”. W: Dictionnaire des termes littéraires, red. Hendrik van Gorp, Dirk Delabastita, Lieven D’hulst, Rita Ghesquiere, Rainier Grutman, Georges Legros, 209. Paris: Honoré Champion.
b.a. [Wstęp]. Tumult, Sommer 2022. Dostęp 1.02.2023. https://www.tumult-magazine.net/sommer-2022.
Baumgarth Christa. 1987. Futuryzm, przeł. Jerzy Tasarski. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Benjamin Walter. 1996. „Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej”, przeł. Janusz Sikorski. W: Walter Benjamin, Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, red. Hubert Orłowski, 201–239. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Brecht Bertolt. 1976. „Życie Galileusza”, przeł. Roman Szydłowski. W: Bertolt Brecht, Dramaty, oprac. Konrad Gajek, 141–314. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.
Broch Hermann. 1997. Lunatycy, przeł. Sławomir Błaut. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Buras Piotr. 2011. „Wrzenie na agorze” [wywiad z Herfriedem Münklerem]. Gazeta Wyborcza, 25–26.06: 15–16.
Cieślak Jacek. 2007. „Zmarł kompozytor Karlheinz Stockhausen”. Rzeczpospolita, 8.12.2007. Przedruk w: Encyklopedia teatru polskiego. Dostęp 6.02.2023. https://encyklopediateatru.pl/artykuly/48489/niemcy-zmarl-kompozytor-karlheinz-stockhausen.
Cuddon John Anthony. 1998. “aphorism”. W: J. A. Cuddon, A Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, 48. London: Blackwell.
Fest Joachim. 2004. „Zło jako władza realna. Nieznany testament Hitlera”. W: Joachim Fest, Współczesność przeszłości. Eseje o historii, wyb. Basil Kerski, przeł. Andrzej Kopacki, 136–155. Olsztyn: Borussia.
Freud Sigmund. 1995. Kultura jako źródło cierpień, przeł. Jerzy Prokopiuk. Warszawa: KR.
Furth Peter. 2007. „Aufklärer ohne Mission. Über die Position von Panajotis Kondylis”. W: Panajotis Kondylis. Aufklärer ohne Mission. Aufsätze und Essays, red. Falk Horst, 53–86. Berlin: Akademie Verlag.
Gerhardt Volker. 2017. „Denken in der Entscheidung”. W: Panajotis Kondylis, Machtfragen. Ausgewählte Beiträge zu Politik und Gesellschaft, wprow. Volker Gerhard, 7–19. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
Grau Alexander. 2017. „Plädoyer für einen Geheimtipp”. Cicero. Magazin für politische Kultur, 14.10.2017. Dostęp 1.02.2023. https://www.cicero.de/kultur/frankfurter-buchmesse-literatur-panajotis-kondylis/plus.
Grotz Stephan. 2017. „Arbeit am Absoluten: Das Erhabene in philosophischer Perspektive”. W: Ästhetische Kategorien, red. Monika Leisch-Kiesl, Max Gottschlich, Susanne Winder, 100–123. Bielefeld: transcript.
Heym Georg. 1960. Dichtungen und Schriften, red. Karl Ludwig Schneider, t. 3: Tagebücher, Träume, Briefe. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
Hitler Adolf. 2020. Mein Kampf. Edycja krytyczna, przeł. Eugeniusz Cezary Król. Warszawa: Bellona.
Horst Falk. 2007. „Einleitung”. W: Panajotis Kondylis. Aufklärer ohne Mission. Aufsätze und Essays, red. Falk Horst, VII–XI. Berlin: Akademie Verlag.
Horst Falk. 2022. „Logika egzystencji u Heinricha von Kleista i Panajotisa Kondylisa, podobieństwa ich modeli antropologicznych”, przeł. Natalia Chodorowska-Jackiewicz. W: Panajotis Kondylis. Życie, twórczość, recepcja, red. Lech Zieliński, Tomasz Waszak, Marek Chamot, Filip Olkiewicz, 105–116. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki.
Jünger Ernst. 1990. „Der Kampf als inneres Erlebnis”. W: Ernst Jünger, Sämtliche Werke, zweite Abteilung: Essays 1, t. 7: Betrachtungen zur Zeit, 9–103. Stuttgart: Klett-Cotta.
Kant Immanuel. 2004. Krytyka władzy sądzenia, przeł. Jerzy Gałecki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kinzel Till. 2019. „Das Aufklärungsbuch von Panajotis Kondylis und die Aufklärung”. W: Panajotis Kondylis und die Metamorphosen der Gesellschaft. Ohne Macht lässt sich nichts machen, red. Falk Horst, 13–23. Berlin: Duncker & Humblot.
Kondylis Panajotis. 1981. Die Aufklärung im Rahmen des neuzeitlichen Rationalismus. Stuttgart: Klett-Cotta.
Kondylis Panajotis. 1991. Der Niedergang der bürgerlichen Denk- und Lebensform. Die liberale Moderne und die massendemokratische Postmoderne. Weinheim: VCH Acta Humaniora.
Kondylis Panajotis. 2006. Machtfragen. Ausgewählte Beiträge zu Politik und Gesellschaft, wprow. Volker Gerhard. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
Kondylis Panajotis. 2017. „Melancholia i polemika”, przeł. Lech Zieliński, Natalia Chodorowska. Studia z Historii Filozofii 8(2): 25–43.
Kondylis Panajotis. 2022. „AFORYZMY”, przeł. Natalia Chodorowska-Jackiewicz, Małgorzata Lisińska, Krzysztof Soszyński. W: Panajotis Kondylis. Życie, twórczość, recepcja, red. Lech Zieliński, Tomasz Waszak, Marek Chamot, Filip Olkiewicz, 193–198. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki.
Kondylis Panajotis. 2022. „Sein und Zeit. Eine Sammlung raffinierter und nebulöser Gemeinplätze”. W: Kondylis heute. Anthropologie im Werk von Panajotis Kondylis, red. Falk Horst, 115–118. Berlin: Duncker & Humblot.
Koselleck Reinhart. 2007. „Kondylis’ Beiträge zu den »geschichtlichen Grundbegriffen«”. W: Panajotis Kondylis. Aufklärer ohne Mission. Aufsätze und Essays, red. Falk Horst, 1–14. Berlin: Akademie Verlag.
Kotroulis Spiros. 2020. „Wywiad Spirosa Kotroulisa” [z Panajotisem Kondylisem]. W: Niewidoczna chronologia myśli. Trzy wywiady z Panajotisem Kondylisem, przeł. Natalia Chodorowska, Daria Giziewska, Filip Olkiewicz, Lech Zieliński, red. Filip Olkiewicz, Lech Zieliński, 91–143. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Leisch-Kiesl Monika, Max Gottschlich, Susanne Winder (red.). 2017. Ästhetische Kategorien. Bielefeld: transcript.
Libera Antoni. 2017. „Kim jest artysta w dzisiejszym świecie?”. Teologia Polityczna, 9.12.2017. Dostęp 1.02.2023. https://teologiapolityczna.pl/antoni-libera-kim-jest-artysta-w-dzisiejszym-swiecie-.
Marcuse Herbert. 1991. Człowiek jednowymiarowy. Badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego, przeł. Wiesław Gromczyński. Warszawa: PWN.
Mitosek Zofia. 1995. Teorie badań literackich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mouffe Chantal. 2015. Agonistyka. Polityczne myślenie o świecie, przeł. Barbara Szelewa. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Nietzsche Fryderyk. 2000. Tako rzecze Zaratustra. Książka dla wszystkich i dla nikogo, przeł. Wacław Berent. Poznań: Zysk i S-ka.
Novalis (Friedrich von Hardenberg). 2003. Henryk von Ofterdingen, przeł. i oprac. Ewa Szymani, Wojciech Kunicki. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.
Rumpf Michael. 2022. „Wertungsenthaltung”. W: Kondylis heute. Anthropologie im Werk von Panajotis Kondylis, red. Falk Horst, 160–170. Berlin: Duncker & Humblot.
Salzwedel Johannes, Matthias Schreiber. 1992. „Der Mensch braucht das Risiko” [wywiad z Francisem Fukuyamą]. Der Spiegel 15. Dostęp 3.02.2023. https://www.spiegel.de/kultur/der-mensch-braucht-das-risiko-a-f30e4d86-0002-0001-0000-000013679389.
Schweikle Günther. 1990. „Aphorismus”. W: Metzler Literatur Lexikon. Begriffe und Definitionen, red. Günther Schweikle, Irmgard Schweikle, 21. Stuttgart: Metzler.
Sławiński Janusz. 1988. „aforyzm”. W: Słownik terminów literackich, red. Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, 15. Wrocław–Warszawa–Gdańsk–Kraków–Łódź: Ossolineum.
Sohst Wolfgang. 2022. „O obrazie człowieka u Panajotisa Kondylisa. Krytyczny przegląd kondylisowskich pojęć normy społecznej i motywacji działania ludzkiego”, przeł. Józef Jarosz. W: Panajotis Kondylis. Życie, twórczość, recepcja, red. Lech Zieliński, Tomasz Waszak, Marek Chamot, Filip Olkiewicz, 83–104. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki.
Spreen Dierk. 2017. „Die Intellektuellen und der Rechtspopulismus”, Neue Gesellschaft. Frankfurter Hefte 5. Dostęp 1.02.2023. https://www.frankfurter-hefte.de/artikel/die-intellektuellen-und-der-rechtspopulismus-2369.
Szymczak Mieczysław (red.). 1996. Słownik języka polskiego, t. 2: L–R. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Terpstra Marin. 2020. „Wywiad Marina Terpstry” [z Panajotisem Kondylisem]. W: Niewidoczna chronologia myśli. Trzy wywiady z Panajotisem Kondylisem, przeł. Natalia Chodorowska, Daria Giziewska, Filip Olkiewicz, Lech Zieliński, red. Filip Olkiewicz, Lech Zieliński, 21–46. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Tsaknias Spiros. 2020. „Wywiad Spirosa Tsakniasa” [z Panajotisem Kondylisem]. W: Niewidoczna chronologia myśli. Trzy wywiady z Panajotisem Kondylisem, przeł. Natalia Chodorowska, Daria Giziewska, Filip Olkiewicz, Lech Zieliński, red. Filip Olkiewicz, Lech Zieliński, 47–90. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Waszak Tomasz. 2022. „Estetyka Panajotisa Kondylisa. Próba (re)konstrukcji”. W: Panajotis Kondylis. Życie, twórczość, recepcja, red. Lech Zieliński, Tomasz Waszak, Marek Chamot, Filip Olkiewicz, 41–60. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki.
Wrazas Ilias. 2017. „Nihilizm i teoria. Panajotisa Kondylisa »deskryptywna teoria decyzji«”. Nowa Krytyka On-line, 26.02.2017. Dostęp 11.01.2023. http://www.nowakrytyka.pl/pl/artykuly/Nk_on-line/?id=896/Nihilizm_i_teoria__Panajotisa_Kondylisa__deskryptywna_teoria_decyzji_.
Zhavoronkov Alexy. 2022. „Wertfreiheit vs. Rangordnung der Werte. Kondylis’ Anthropologie im Lichte seiner Nietzsche-Rezeption”. W: Kondylis heute. Anthropologie im Werk von Panajotis Kondylis, red. Falk Horst, 87–103. Berlin: Duncker & Humblot.
Żylińska Joanna. 2013. „Bioetyka inaczej, czyli o tym, jak współżyć z ludźmi, maszynami i innymi zwierzętami”, przeł. Anna Barcz. Teksty Drugie 139–140: 154–172.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 149
Number of citations: 0