Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Studies in the History of Philosophy

Fear in West, 19th–20th Centuries: Living with the Enemy
  • Home
  • /
  • Fear in West, 19th–20th Centuries: Living with the Enemy
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 13 No. 4 (2022): Evil. Reality or Imagination? Vol. 2 /
  4. ARTICLES

Fear in West, 19th–20th Centuries: Living with the Enemy

Authors

  • Mieczysław Jagłowski The University of Warmia and Mazury in Olsztyn https://orcid.org/0000-0001-6548-8324

DOI:

https://doi.org/10.12775/szhf.2022.018

Keywords

fear, Malthusianism, degeneration theory, evolutionism, An Essay Towards a New Theory of Vision, eugenics, scientism, religion

Abstract

Referring to the famous work of Jean Delumeau La peur en Occident, XIVe–XVIIIe siècles. Une cité assiégée (Fear in Western Culture in the 14th–18th Centuries. A City under Siege) and assuming that man is always afraid of something and that in every historical era there is some dominant form of fear, in the article we ask what the West feared at the turn of the 19th and 20th centuries. The Western culture of this period was scientistic in nature; therefore, it was assumed that the sources of fear in this era should be sought in science. The pessimistic demographic diagnosis of Thomas Robert Malthus of 1798 was indicated as the starting point for the growing anxiety, while the concepts strengthening this fear were theories of degeneration (Bénédict-Augustin Morel, Cesare Lombroso, Max Nordau), of evolution (Charles Darwin, Herbert Spencer) and of the eugenics (Francis Galton). Based on the analysis of these theories, it was concluded that science has become a source of fear primarily due to their failure to meet its own criteria of scientific knowledge, in particular due to the presence of certain convictions in its area specific to the religious mentality (such as the belief in the teleological nature of reality) which it naively recognized by scientists for already overcome.

References

Ariès Philippe. 1989. Człowiek i śmierć, przeł. Eligia Bąkowska. Warszawa: PIW.

Armstrong Karen. 1995. Historia Boga, przeł. Barbara Cendrowska. Warszawa: Świat Książki.

Bachelard Gaston. 2002. Kształtowanie się umysłu naukowego. Przyczynek do psychoanalizy wiedzy obiektywnej, przeł. Damian Leszczyński. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.

Baszkiewicz Jan. 1993. Nowy człowiek, nowy naród, nowy świat. Mitologia i rzeczywistość rewolucji francuskiej. Warszawa: PIW.

Bauer Heike. 2003. „The Idea of Development: Decadence, Aestheticism and late-Victorian Notions about Sexual Identity in Marius the Epicurean (1885)”. Australasian Journal for Victorian Studies 9: 1–15.

Caponi Sandra. 2009. „Para una genealogía de la anormalidad: la teoría de la degeneración de Morel”. Scientiæ Studia 7: 425–445.

Carnap Rudolf. 1969. Filozofia jako analiza języka nauki, przeł. Andrzej Zabłudowski. Warszawa: PWN.

Cassirer Ernst. 2011. Logika nauk o kulturze. Pięć studiów, przeł. Przemysław Parszutowicz. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.

Cassirer Ernst. 1995. Symbol i język, przeł. Bolesław Andrzejewski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Darwin Karol. 1884. O pochodzeniu człowieka, przeł. Ludwik Masłowski. Lwów: Księgarnia Polska.

Delumeau Jean. 1986. Strach w kulturze Zachodu XIV–XVIII w., przeł. Adam Szymanowski. Warszawa: Pax.

Delumeau Jean. 1994. Grzech i strach. Poczucie winy w kulturze Zachodu XIII–XVIII w., przeł. Adam Szymanowski. Warszawa: Pax–Volumen.

DeWitt Anne. 2013. Moral Authority, Men of Science, and the Victorian Novel. Cambridge: Cambridge University Press.

Foucault Michel. 2003. Abnormal. Lectures at the Collège de France 1974–1975. London–New York: Verso.

Gadamer Hans-Georg. 2006. „Teoria, technika, praktyka”. W: Andrzej Przyłębski, Gadamer, 141–155. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Galton Francis. 1869. Hereditary Genius. An Inquiry into its Laws and Consequences. London: Macmillan.

Galton Francis. 1883. Inquiries into Human Faculty and its Development. London: Macmillan.

Galton Francis. 1894. „The Part of Religion in Human Evolution”. National Review 23: 755–763.

Galton Francis. 1909. Essays in Eugenics. London: Eugenics Education Society.

Gattey Emma M. 2018. „Sir Robert Stout as Freethinker and Eugenics Enthusiast”. W: Eugenics at the Edges of Empire. New Zealand, Australia, Canada and South Africa, red. Diane B. Paul, John Stenhouse, Hamish G. Spencer, 195–217. Cham: Palgrave Macmillan.

Guriewicz Aron. 1976. Kategorie kultury średniowiecznej, przeł. Józef Dancygier. Warszawa: PIW.

Guriewicz Aron. 1987. Problemy średniowiecznej kultury ludowej, przeł. Zdzisław Dobrzyniecki. Warszawa: PIW.

Huxley Julian. 1933. What Dare I Think?. London: Chatto and Windus.

Kehl Renato. 1935. Lições de Eugenia. Rio de Janeiro: Francisco Alves.

Krementsov Nikolai. 2011. „From ‘Beastly Philosophy’ to Medical Genetics: Eugenics in Russia and the Soviet Union”. Annals of Science 68(1): 61–92.

Le Goff Jacques. 1996. „Człowiek średniowiecza”. W: Człowiek średniowiecza, red. Jacques Le Goff, przeł. Maria Radożycka-Paoletti. Warszawa–Gdańsk: Marabut.

Le Goff Jacques. 2007. Długie średniowiecze, przeł. Maria Żurowska. Warszawa: Wydawnictwa UW.

Lightman Bernard. 2012. „The Creed of Science and its Critics”. W: The Victorian World, red. Martin Hewitt, 449–465. London–New York: Routledge.

Lombroso Cesare. 1891. Człowiek-zbrodniarz w stosunku do antropologii, jurysprudencyi i dyscypliny więziennej, t. 2, przeł. Jan Ludwik Popławski. Warszawa: Nakład W. Wołowski.

Lombroso Cesare. 1987. Geniusz i obłąkanie, przeł. Jan Ludwik Popławski. Warszawa: PWN.

Malthus Thomas Robert. 1925. Prawo ludności, przeł. K. Stein. Kraków: Nakład Gebethnera i Wolffa.

Marulewska Kinga. 2008. „Eugenika w świetle idei postępu. Rozważania wokół fundamentów filozoficznych”. Dialogi Polityczne 10: 63–84.

Moore Gregory. 2002. Nietzsche, Biology and Metaphor. New York: Cambridge University Press.

Morel Bénédict-Augustin. 1857. Traité des dégénérescences physiques, intellectuelles et morales de l’espèce humaine et des causes qui produisent ces variétés maladives. Paris: Baillière.

Nordau Max. 1895. Degeneration. New York: D. Appleton and Company.

Roelcke Volker. 1997. „Biologizing Social Facts: An Early 20th Century Debate on Kraepelin’s Concepts of Culture, Neurasthenia, and Degeneration”. Culture, Medicine and Psychiatry 21(4): 383–403.

Sánchez Arteaga Juan Manuel. 2008. „La biología humana como ideología: el racismo biológico y las estructuras simbólicas de dominación racial a fines del siglo XIX”. Theoria. Revista de Teoría, Historia y Fundamentos de la Ciencia 23(1): 107–124.

Spencer Herbert. 1851. Social Statics or the Conditions Essential to Human Happiness Specified, and the First of them Developed. London: John Chapman.

Szahaj Andrzej. 2001. „Postmodernizm a scjentyzm”. W: Kultura jako przedmiot badań. Studia filozoficzno-kulturoznawcze. Prace ofiarowane Profesorowi Jerzemu Kmicie w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. Barbara Kotowa, Jacek Sójka, Krystyna Zamiara. Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora.

Tarnowski Józef. 2016. „Ernst Cassirer i Nelson Goodman: Konstruktywna siła symbolizacji kulturowych”. Idea – Studia nad Strukturą i Rozwojem Pojęć filozoficznych 28(2): 52–63.

Turda Marius. 2006. „‘A New Religion’? Eugenics and Racial Scientism in Pre-First World War Hungary”. Totalitarian Movements and Political Religions 7(3): 303–325.

Zaremba Bielawski Maciej. 2011. Higieniści. Z dziejów eugeniki, przeł. Wojciech Chudoba. Wrocław: Wydawnictwo Czarne.

Studies in the History of Philosophy

Downloads

  • pdf (Język Polski)

Published

2023-03-08

How to Cite

1.
JAGŁOWSKI, Mieczysław. Fear in West, 19th–20th Centuries: Living with the Enemy. Studies in the History of Philosophy. Online. 8 March 2023. Vol. 13, no. 4, pp. 7-29. [Accessed 27 December 2025]. DOI 10.12775/szhf.2022.018.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 13 No. 4 (2022): Evil. Reality or Imagination? Vol. 2

Section

ARTICLES

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 760
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

fear, Malthusianism, degeneration theory, evolutionism, An Essay Towards a New Theory of Vision, eugenics, scientism, religion
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop