Scjentystyczna szkoła filozofii marksistowskiej w Polsce i rewizjonizm
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2021.023Keywords
Marxism, scientism, revisionism, dialectical materialism, methodology of scienceAbstract
Scientist Marxist Philosophy in Poland and Revisionism
The aim of the article was to discuss scientist Marxist philosophy in Poland as one of the varieties of the broad trend of revisionism in Marxism. Its main goals and assumptions can be read as a modernization of dialectical materialism in the spirit of critical realism and critical rationalism. The achievements of Scientist Marxism were compared with the perspective of Humanist Marxism, considered in Poland to be the main version of Marxist revisionism, and also with assumptions of Poznań Methodological School, which is considered as local version of Analytical Marxism.
References
Amsterdamski Stefan. 1965. Engels. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Amsterdamski Stefan. 1967. „Lenin i pojęcie materii”. W: Główne zagadnienia filozofii, t. 1, red. Władysław Krajewski, 48–60. Warszawa: PWN.
Amsterdamski, Stefan. 1983. Między historią a metodą. Warszawa: PIW.
Amsterdamski, Stefan. 1983. Nauka a porządek świata. Warszawa: PWN.
Amsterdamski Stefan, Helena Eilstein. 1961. „Pojęcie materii w literaturze marksistowskiej”. W: Jedność materialna świata, red. Helena Eilstein, 11–41. Warszawa: KiW.
Amsterdamski Stefan, Zdzisław Augustynek, Wacław Mejbaum. 1964. Prawo, konieczność, prawdopodobieństwo. Warszawa: KiW.
Baczko Bronisław. 1965. „Kryptoproblemy i historyzm”. W: Bronisław Baczko, Człowiek i światopoglądy, 373–419. Warszawa: KiW.
Baczko Bronisław. 1965. „Wokół problemów alienacji”. W: Bronisław Baczko, Człowiek i światopoglądy, 419–476. Warszawa: KiW.
Brzechczyn Krzysztof. 2016. „Rewizjonizm w Polsce – dziwaczny bękart przemian politycznych w 1956 roku”. Filo-Sofija 32: 123–137.
Butryn Stanisław. 2007. „Czynnik podmiotowy w idei ontologicznego realizmu naukowego”. Przegląd Filozoficzny 16, 3: 127–138.
Butryn Stanisław. 2008. „Has the Conception of the Quantum Origin of the Universe an Absolute Character?”. Dialogue and Universalism 18, 12: 171–180.
Cackowski Zdzisław. 1966. „Treść poznawcza wrażeń zmysłowych”. W: Główne zagadnienia filozofii, t. 2, red. Władysław Krajewski, 72–78. Warszawa: PWN.
Chudy Wojciech. 1989. „Krótka historia filozofowania marksistowskiego w Polsce”. Ethos 33, 8: 259–277.
Czajkowski Władysław. 2016. „Filozofia społeczna Leszka Nowaka w perspektywie historycznej i systematycznej”. Człowiek i Społeczeństwo 62: 53–72.
Czakon Tomasz. 2014. „Ocena marksizmu w Polsce”. W: Współczesna filozofia społeczna w Polsce: wybrane problemy, red. Tomasz Czakon, Danuta Ślęczek-Czakon, 76–111. Katowice: „Śląsk”.
Eilstein Helena. 1961. „Przyczynki do koncepcji materii jako bytu fizycznego”. W: Jedność materialna świata, red. Helena Eilstein, 42–204. Warszawa: KiW.
Eilstein Helena. 1963. „O koncepcjach »prawdy względnej«”. Studia Filozoficzne 2: 152–153.
Engels Fryderyk. 1959. Anty-Duhring. Warszawa: KiW.
Fiedosiejew Piotr. 1969. Dialektyka epoki współczesnej. Warszawa: KiW.
Kochański Zdzisław. 1966. „Poznanie jako subiektywne odbicie obiektywnej rzeczywistości”. W: Główne zagadnienia filozofii, t. 2, red. Władysław Krajewski, 54–71. Warszawa: PWN.
Kołakowski Leszek. 2010. „Cogito, materializm historyczny, ekspresyjna interpretacja osobowości”. W: Leszek Kołakowski, Kultura i fetysze, 82–130. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kołakowski Leszek. 2010. „Karol Marks i klasyczna definicja prawdy”. W: Leszek Kołakowski, Kultura i fetysze, 45–81. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kołakowski Leszek. 2010. „Zakresowe i funkcjonalne rozumienie filozofii”. W: Leszek Kołakowski, Kultura i fetysze, 14–44. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Krajewski Władysław. 1963. „Dialektyka marksistowska a logika formalna”. W: Władysław Krajewski, Szkice filozoficzne, 143–162. Warszawa: KiW.
Krajewski Władysław. 1963. „O przedmiocie filozofii marksistowskiej”. W: Władysław Krajewski, Szkice filozoficzne, 22–40. Warszawa: KiW.
Krajewski Władysław. 1963. „Problem prawdziwości wrażeń i pojęć”. W: Władysław Krajewski, Szkice filozoficzne, 233–246. Warszawa: KiW.
Krajewski Władysław. 1963. „Spory i szkoły w filozofii marksistowskiej”. W: Władysław Krajewski, Szkice filozoficzne, 9–21. Warszawa: KiW.
Krajewski Władysław. 1973. Engels o ruchu materii i jego prawidłowości. Warszawa: KiW.
Krajewski Władysław. 1974. „Redukcja, idealizacja, korespondencja”. W: Zasada korespondencji w fizyce a rozwój nauki, red. Władysław Krajewski, Wacław Mejbaum, Jan Such, 115–146. Warszawa: PWN.
Krajewski Władysław. 1994. „Filozofia nauki w Polsce”. Studia Philosophiae Christianae 30, 2: 185–192.
Krajewski Władysław. 2005. Współczesna filozofia naukowa. Warszawa: WFiS UW.
Krajewski Władysław. 2011. „Naukowa filozofia przyrody”. W: Filozofia przyrody – dziś, red. Włodzimierz Ługowski, Igor K. Lisiejew, 28–32. Warszawa: IFiS PAN.
Kurowicki Jan. 1977. Poznanie a społeczeństwo. Warszawa: PIW.
Lenin Włodzimierz. 1984. „Materializm a empirokrytycyzm”. W: Włodzimierz Lenin, Dzieła wszystkie, t. 18. Warszawa: KiW.
Ładosz Jarosław. 1961. Wielowartościowe rachunki zdań a rozwój logiki. Warszawa: KiW.
Ładosz Jarosław. 1965. Współczesne formy walki idealizmu z materializmem. Warszawa: KiW.
Ładosz Jarosław. 1973. Materializm dialektyczny. Warszawa: PZWS.
Łoziński Romuald. 1985. Antysubiektocentryczna idea praktyki. Wrocław: WUWR.
Łoziński Romuald. 1991. Problematyczność „prawdy”. Wrocław: WUWR.
Martel Karol. 1963. Podstawowe zagadnienia marksistowskiej teorii poznania. Warszawa: KiW.
Mejbaum Wacław. 1974. „Relacja korespondencji z punktu widzenia semantycznej teorii prawdy”. W: Zasada korespondencji w fizyce a rozwój nauki, red. Władysław Krajewski, Wacław Mejbaum, Jan Such, 281–298. Warszawa: PWN.
Niemczyk Marcin. 2019. „Rewizjonizm jako przejaw racjonalizacji myśli socjalistycznej”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia Sectio G 66, 1: 331–348.
Nowak Leszek. 1977. U podstaw dialektyki marksowskiej. Warszawa: PWN.
Nowak Leszek.1977. Wstęp do idealizacyjnej teorii nauki. Warszawa: PWN.
Nowak Leszek. 1979. „Klasyczna i esencjalistyczna koncepcja prawdy”. W: Odkrycie, abstrakcja, prawda, empiria, historia a idealizacja, red. Andrzej Klawiter, Leszek Nowak, 115–125. Warszawa–Poznań: PWN.
Nowak Leszek. 2007. „Marksizm dzisiaj”. Przegląd Filozoficzny 16, 3: 283–292.
Nowak Leszek, Izabella Nowak. 1979. „Zasada wszechzwiązku i systemowość prawdy”. W: Odkrycie, abstrakcja, prawda, empiria, historia a idealizacja, red. Andrzej Klawiter, Leszek Nowak, 126–141. Warszawa–Poznań: PWN.
Schaff A. 1959. Z zagadnień marksistowskiej teorii prawdy. Warszawa: KiW.
Such Jan. 1974. „Relacja korespondencji a wynikanie”. W: Zasada korespondencji w fizyce a rozwój nauki, red. Władysław Krajewski, Wacław Mejbaum, Jan Such, 65–114. Warszawa: PWN.
Such Jan. 1975. Problemy weryfikacji wiedzy. Warszawa: PWN.
Such Jan. 1986. Szkice o dialektyce. Warszawa: KiW.
Such Jan. 1992. Dialektyczne wizje świata. Warszawa–Poznań: PWN.
Synowiecki Adam. 1980. Byt i myślenie. Warszawa: KiW.
Walicki Andrzej. 2007. „Marksistowska filozofia w PRL w świetle osobistych wspomnień”. Przegląd Filozoficzny 16, 3: 247–276.
Woleński Jan. 2011. „From Controlled Liberalism to Real Pluralism. The Development of Philosophy in Poland at the End of the Communism Era”. W: 20 Years After the Collapse of Communism, red. Nicolas Hayoz i in., 559–572. Bern: Peter Lang.
Winczewski Damian. 2021. „Materializm dialektyczny po »diamacie«: naukowa ontologia dialektyczna i materializm przyrodniczy”. Filozofia i Nauka 9, 1: 311–336.
Zamiara Krystyna. 2010. „U początków poznańskiej szkoły metodologicznej”. W: Filozofia na Uniwersytecie w Poznaniu, red. Tadeusz Buksiński, 283–308. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 1098
Number of citations: 0