Jan Szkot Eriugena w kontekście narodowościowym, historycznym i filozoficznym

Abstract

W 2009 roku Benedykt XVI podczas audiencji generalnej zaproponował krótkie rozważanie dotyczące myśli Jana Szkota Eriugeny - filozofa, którego poglądy zostały czterokrotnie potępione. Żyjący w IX wieku myśliciel bywał uważany za Anglika lub Irlandczyka, przedstawiciela okresów w historii filozofii, które przed jego czasami zdążyły się skończyć lub których w jego czasach jeszcze nie było. Bywa zaliczany do średniowiecza oraz klasyfikowany jako neoplatonik, przedstawiciel patrystyki i scholastyk. Jego filozofię ujmowano jako godną potępienia wizję panteistyczną lub patrystyczną systematykę. W publikacjach dotyczących Eriugeny można napotkać wiele rozbieżności, które najczęściej dotyczą narodowości myśliciela, choć wydaje się, że ta kwestia została ostatecznie wyjaśniona, klasyfikacji jego czasów w kontekście europejskiej historii powszechnej oraz klasyfikacji jego myśli w historii filozofii. Benedykt XVI zachęca do analizy dzieł Jana Szkota i wskazuje na aktualność jego poglądów, warto więc zdaniem autora podjąć próbę ukazania filozofa w trzech kontekstach: narodowościowym, historycznym i filozoficznym, najwięcej uwagi poświęcając kontekstowi  filozoficznemu.