Zum Inhalt springen Zur Hauptnavigation springen Zur Fußzeile springen
  • Registrieren
  • Einloggen
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Aktuelle Ausgabe
  • Archiv
  • Über uns
    • Über die Zeitschrift
    • Beitragseinreichung
    • Redaktion
    • Schutz personenbezogener Daten
    • Kontakt
  • Registrieren
  • Einloggen
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Studia z Historii Filozofii

Immanuel Kant w Polsce – wybrane problemy recepcji przełomu XIX i XX wieku
  • Home
  • /
  • Immanuel Kant w Polsce – wybrane problemy recepcji przełomu XIX i XX wieku
  1. Home /
  2. Archiv /
  3. Bd. 6 Nr. 1 (2015) /
  4. ROZPRAWY

Immanuel Kant w Polsce – wybrane problemy recepcji przełomu XIX i XX wieku

Autor/innen

  • Jerzy Kojkoł Akademia Marynarki Wojennej, Gdynia

DOI:

https://doi.org/10.12775/szhf.2015.008

Schlagworte

filozofia polska, I. Kant, recepcja

Abstract

Artykuł interpretuje recepcję filozofii I. Kanta w Polsce na przełomie XIX i XX wieku. Autor podkreśla, że w polskiej tradycji filozoficznej kantyzm był postrzegany przez lupę jego idealistycznej interpretacji. Taki krytycyzm rozpowszechniał modernizm oraz inne szkoły filozoficzne. Część polskich filozofów tego okresu krytycznie odnosił się do interpretacji kantyzmu określanej mianem psychologicznej. Sceptycznie oceniali interpretację zaproponowaną przez Lange i Helmholtz, podkreślającą fenomenalizm i subiektywizm I. Kanta.

Zdaniem autora zasadniczo polscy interpretatorzy filozofii I. Kanta domagali się uzgadniania wyników badań teoriopoznawczych z osiągnięciami nauk przyrodniczych. Pogląd ten korespondował z antymetafizycznym programem pozytywistów polskich, a szczególnie z jego nową formułą, zwaną „nowokrytycyzmem”. Wyjątkowo traktowano kantyzm jako swoistą syntezę racjonalizmu z empiryzmem, świata fenomenów i noumenów.

Literaturhinweise

Bochenek K., Gawor L., Jedynak A., Kojkoł J., Filozofia polska okresu międzywojennego. Zarys problematyki, Gdynia 2013.

Bochenek K., Gawor L., Michalik-Jeżowska M., Wójtowicz R., Zarys historii filozofii polskiej, Rzeszów 2013.

Borzym S., Filozofia polska 1900–1950, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991.

Borzym S., Poszukiwania nowej epistemologii, [w:] Zarys dziejów filozofii polskiej 1815–1918, red. A. Walicki, Warszawa 1983.

Dobrzycki W., Historia stosunków międzynarodowych w czasach nowożytnych (1815–1990/91), [w:] Stosunki międzynarodowe – geneza, struktura, dynamika, red. E. Haliżak, R. Kuźniar.

Filozofia Kanta i jej recepcja, red. D. Bęben, A. J. Noras, Katowice 2011.

Filozofia Kanta i jej recepcja, red. nauk. R. Kozłowski, Poznań 2000.

Galos A., Czapliński Cz., Historia Niemiec 1789–1871, Warszawa 1980.

Garfein-Garski S., Krytycyzm, [w:] W poszukiwaniu prawdy, Kraków 1911.

Garfein-Garski S., Krytycyzm, „Gazeta Wieczorna”, 1912.

Garfein-Garski S., Psychada, „Ateneum”, 1892.

Gawor L., Myśliciele mało znani. Filozofia polska końca XIX wieku i pierwszej dekady XX wieku, Rzeszów 2001.

Hochfeldowa A., Orientacja nowokrytyczna, [w:] Filozofia i myśl społeczna w latach 1865–1895, Warszawa 1980.

Jerusalem W., Wstęp do filozofii, Warszawa 1926.

Kant I., Krytyka czystego rozumu, Warszawa 1957.

Kołakowski L., Immanuel Kant, [w:] O co nas pytają wielcy filozofowie, Kraków 2006.

Kozłowski W. M., Historia filozoficzna powstania i rozwoju idei podstawowych umysłowości współczesnej, Warszawa 1910.

Krzymuski E., Teoryja karna Kanta ze stanowiska jego ogólnej nauki o rozumie praktycznym, Kraków 1882.

Kukiel M., Dzieje polityczne Europy od rewolucji francuskiej, Londyn 1992.

Kupś T., Filozofia religii Immanuela Kanta, Toruń 2008.

Osiągnięcia polskiej psychologii w okresie międzywojennym, red. K. Czarnecki, Katowice 1981.

Paulsen Fr., I. Kant i jego nauka, Warszawa 1902.

Raciborski A., Ogólny zarys systemu filozofii, t. 1, Lwów 1892.

Schnädelbach H., Filozofia w Niemczech 1831–1933, PWN, Warszawa 1992.

Schultze F., Spirytyzm, czyli o obcowaniu z duchami, Warszawa 1884.

Siemek M. J., Transcendentalizm jako stanowisko epistemologiczne, [w:] Dziedzictwo Kanta, Warszawa 1976.

Skoczyński J., Woleński J., Historia filozofii polskiej, Kraków 2010.

Struve H., Immanuel Kant oraz dziejowa doniosłość jego krytycyzmu, Warszawa 1904.

Struve H., Wstęp krytyczny do filozofii, czyli rozbiór zasadniczych pojęć o filozofii, Warszawa 1903.

Symotiuk S., Pojmowanie krytycyzmu i model krytyki w polskich pracach filozoficznych, Lublin 1987.

Szuman J. N., Pogląd krytyczny na metafizykę Kanta, Poznań 1902.

Tarle E., Dzieje Europy (1871–1919), Warszawa 1961.

Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 3, Warszawa 1990.

Tatarkiewicz W., W dwieście pięćdziesiątą rocznicę urodzin Kanta, [w:] Dziedzictwo Kanta, Warszawa 1976.

Wartenberg M., O kantowskiej krytyce praktycznego rozumu i jej stosunku do krytyki czystego rozumu, Lwów 1911.

Zarys dziejów filozofii polskiej 1815–1918, red. nauk A. Walicki, Warszawa 1983.

Żelazny M., Idea wolności w filozofii Kanta, Toruń 2001.

Żółtowski A., Filozofia Kanta, jej dogmaty, złudzenia i zdobycze, Poznań 1923.

Studia z Historii Filozofii

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Veröffentlicht

2015-04-13

Zitationsvorschlag

1.
KOJKOŁ, Jerzy. Immanuel Kant w Polsce – wybrane problemy recepcji przełomu XIX i XX wieku. Studia z Historii Filozofii. Online. 13 April 2015. Vol. 6, no. 1, pp. 115-136. [Accessed 4 Juli 2025]. DOI 10.12775/szhf.2015.008.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Bibliografische Angaben herunterladen
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Ausgabe

Bd. 6 Nr. 1 (2015)

Rubrik

ROZPRAWY

Stats

Number of views and downloads: 878
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Autor/innenverzeichnis durchblättern
  • Issue archive

User

User

Aktuelle Ausgabe

  • Atom-Logo
  • RSS2-Logo
  • RSS1-Logo

Informationen

  • Für Leser/innen
  • Für Autor/innen
  • Für Bibliothekar/innen

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Sprache

  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

filozofia polska, I. Kant, recepcja
Aufwärts

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop