Z badań nad filozofią Kanta w kręgu Szkoły Lwowsko-Warszawskiej: Hersz Bad o teorii Kanta-Laplace’a
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2014.035Schlagworte
Bad, historia filozofii, Kant, Laplace, szkoła lwowsko-warszawskaAbstract
Hersch Bad (1869-1942) był uczniem Kazimierza Twardowskiego i jednymz przedstawicieli najstarszej generacji Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Specjalizował się w badaniach z zakresu historii filozofii i przeprowadził szereg interesujących analiz dotyczących recepcji myśli Kanta. Między innymi zakwestionował kryteria uznawania autentyczności tekstów filozofa stosowane przez Pruską Akademię Nauk oraz śledził kształtowanie się polskiego słownictwa filozoficznegooddającego znaczenie kantowskich terminów.Wiele ze spostrzeżeń Badado dziś nie straciło aktualności, zaś stosowana przez niego metodologia przywodzi na myśl współczesne tendencje w badaniach nad filozofią osiemnastowieczną. Artykuł ma na celu zaprezentowanie głównych dokonań Badaoraz ocenę ich aktualności z punktu widzenia obecnego stanu badań nad myślą Kanta. Szczegółowemu omówieniu zostaną poddane rozważania Bada nad statusem naukowym tzw. teorii Kanta-Laplace’a oraz nad zasadnością posługiwania się jej nazwą.Literaturhinweise
Bad H., Czy Schopenhauer był filozofem?, Lwów 1909.
Bad H., Geneza i zmierzch legendy „Kant-Laplace”, Lwów 1931.
Bad H., Georg Simmel: Kant. Sechzehn Vorlesungen, gehalten an der Berliner Universität [recenzja w:] „Przegląd Filozoficzny” 4/8, 1905.
Bad H., „Grundlegung” Kanta w tłumaczeniu polskim, „Przegląd Filozoficzny” 3/11, 1908.
Bad H., Immanuel Kant, Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, przekład Romualda Piątkowskiego (recenzja), „Przegląd Filozoficzny” 7/10, 1907.
Bad H., O kwestię autentyczności deklaracji Kanta z dnia 29. Maja 1801. p.t. Do publicznej wiadomości, „Przegląd Filozoficzny” 23, 1920.
Baumgarten A. G., Ästhetik, red. D. Mirbach, Hamburg 2007.
Bocheński J. M., Formale Logik, München 2002.
Dörflinger B., Fehr J. J., Malter R., (red.), Königsberg 1724–1804. Materialien zum politischen, sozialen und geistesgeschichtlichen Hintergrund von Leben und Werk Immanuel Kants, Hildesheim 2009.
Ernst M., Budowa świata. Szkice astronomiczne, Lwów 1910.
Falb R., Von den Umwälzungen im Weltall, Wien 1881.
Fehr J. J., „Ein wunderlicher nexus rerum” Aufklärung und Pietismus In Königsberg unter Franz Albert Schultz, Hildesheim 2005.
Helmholtz H., Populär-wissenschaftliche Vorträge, Braunschweig 1871.
Henrich J., Die Fixierung des modernen Wissenschaftsideals durch Laplace, Berlin 2010.
Jadacki J., Hersz Bad, [w:] Słownik filozofów polskich, red. B. Andrzejewski, R. Kozłowski, Poznań 1999.
Kant I., Kritik der reinen Vernunft, zweite Auflage 1787, [w:] Kant’s gesammelte Schriften, t. 3, Berlin 1911
Kant I., Krytyka czystego rozumu, przeł. R. Ingarden, Kęty 20011.
Kant I., Logik, [w:] Kant’s gesammelte Schriften, t. 9, Berlin, Leipzig 1923.
Kant I., Allgemeine Naturgeschichte und Theorie des Himmels, [w:] Kant’s gesammelte Schriften, t. 1, Berlin 1910.
Kant I., Powszechna historia naturalna i teoria nieba, przeł. T. Kupś, R. Michalski, M. Żelazny, [w:] tegoż, Dzieła zebrane, t. 1, Toruń 2010.
Kant I., Grundlegung zur Metaphysik der Sitten, [w:] Kant’s gesammelte Schriften, t. 4, Berlin 1911.
Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, przeł. M. Wartenberg, Kęty 2001.
Kant I., Physische Geographie, [w:] Kant’s gesammelte Schriften, t. 9, Berlin–Leipzig 1923.
Klemme H., Die Schule Immanuel Kants. Mit dem Text von Christian Schiffert über das Königsberger Collegium Fredericianum, Hamburg 1994.
Kühn M., Kant: Eine Biographie, München 2003.
Laplace P. S., Exposition du systeme du monde, Paris 1884.
Lehner U., Einführung, [w:] M. Knutzen, Philosophischer Beweis von der Wahrheit der christlichen Religion (1747), Nordhausen 2005.
Łukasiewicz J., O determinizmie, [w:] tegoż, Z zagadnień logiki i filozofii, Warszawa 1961.
Łukasiewicz J., O zasadzie sprzeczności u Arystotelesa, Warszawa 1987.
Malter R., Ruffing M., Natterer P. [red.], Kant-Bibliographie 1896–1944, Frankfurt am Main 2007.
Polak P., Byłem Pana przeciwnikiem (profesorze Einstein)... Relatywistyczna rewolucja naukowa z perspektywy środowiska naukowo-filozoficznego przedwojennego Lwowa, Kraków 2012.
Schaeffler R., Ist dem Verstand jeder Weg zu Gott geschlossen? Religionsphilosophie nach Kant, [w:] I. Kaplow, Nach Kant: Erbe und Kritik, Münster 2005.
Schopenhauer A., Poczwórne źródło twierdzenia o podstawie dostatecznej, przeł. I. Grabowski, Kraków 2004.
Schopenhauer A., W poszukiwaniu mądrości życia. Parerga i parelipomena, t. 2, przeł. J. Garewicz, Kęty 2004.
Schönfeld M., Wolffs Chinarede und ihre Bedeutung für Kant, [w:] J. Stolzenberg, O. P. Rudolph (red.), Christian Wolff und die europäische Aufklärung. Akten des 1. Internationalen Christian-Wolff-Kongresses, cz. 5, Hildesheim 2010.
Schröer C., Naturbegriff und Moralbegründung. Die Grundlegung der Ethik bei Christian Wolff und deren Kritik durch Immanuel Kant, Stuttgart 1988.
Schwaiger C., Alexander Gottlieb Baumgarten – ein intellektuelles Poträt, Stuttgart–Bad Canstatt 2011.
Skoczyński J., Woleński J., Historia filozofii polskiej, Kraków 2010.
Stengel F., Aufklärung bis zum Himmel. Emanuel Swedenborg im Kontext der Theologie und Philosophie des 18. Jahrhunderts, Tübingen 2011.
Twardowski K., Nauki humanistyczne a psychologia, „Ruch Filozoficzny” 34, 1976.
Twardowski K., O treści i przedmiocie przedstawień, [w:] tegoż, Wybrane pisma filozoficzne, Warszawa 1965.
Woleński J., Filozoficzna Szkoła Lwowsko-Warszawska, Warszawa 1985.
Zöllner K. F., Über die Natur der Kometen, Leipzig 1872.
Żebrowski R., Zakład dla Kształcenia Nauczycieli Religii Mojżeszowej we Lwowie, [w:] Polski słownik judaistyczny. Dzieje, kultura, religia, ludzie, red. Z. Borzymińska, R. Żebrowski, t. 2, Warszawa 2003.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Stats
Number of views and downloads: 455
Number of citations: 0
