„Koniec historii” Francisa Fukuyamy z perspektywy dwudziestu lat od ukazania się dzieła

Abstract

W niniejszym artykule koncentruję się na kilku filozoficznych zagadnieniach, które są charakterystyczne dla koncepcji Fukuyamy, takich jak historyczność, idea wspólnej historii, wolność, ludzka natura oraz thymos, które zgodnie z odczytywaniem Platona przez Fukuyamę są składowymi ludzkiej mentalności nadającymi bieg historii. Możemy także przyjrzeć się roli przyrodoznawstwa w rozwoju historycznego procesu i specyficznego mechanizmu wyzwalającego ludzkie działania. Mechanizmem tym jest heglowskie rozumienie walki o rozpoznanie, w której jednostka wykracza poza swe potrzeby biologiczne i instynktowne motywacje do działania, zwracając się tym samym ku osiąganiu wyższych celów. Rekonstruując idee głoszone przez Fukuyamę, staram się także zweryfikować jego hipotezę końca historii, który ma nadejść wraz z ustanowieniem demokracji liberalnej. W dalszej części artykułu staram się sprawdzić, na ile jego poglądy na temat ludzkiej natury różnią się od tych, których wyrazicielami byli tacy filozofowie jak Hobbes, Rousseau, a wreszcie Kant i Hegel.