Zum Inhalt springen Zur Hauptnavigation springen Zur Fußzeile springen
  • Registrieren
  • Einloggen
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Aktuelle Ausgabe
  • Archiv
  • Über uns
    • Über die Zeitschrift
    • Beitragseinreichung
    • Redaktion
    • Schutz personenbezogener Daten
    • Kontakt
  • Registrieren
  • Einloggen
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Studia z Historii Filozofii

Historiografia filozofii w starożytności : Część 1: Od najwcześniejszych źródeł do Platona
  • Home
  • /
  • Historiografia filozofii w starożytności : Część 1: Od najwcześniejszych źródeł do Platona
  1. Home /
  2. Archiv /
  3. Bd. 13 Nr. 4 (2022): Evil. Reality or Imagination? Vol. 2 /
  4. VARIA

Historiografia filozofii w starożytności

Część 1: Od najwcześniejszych źródeł do Platona

Autor/innen

  • Jacek Kutkiewicz Uniwersytet Opolski https://orcid.org/0000-0002-7696-8486

DOI:

https://doi.org/10.12775/szhf.2022.022

Schlagworte

historiografia filozofii, sofiści, Platon, doksografia, starożytne źródła

Abstract

Zamierzeniem tego artykułu jest naszkicowanie podejścia starożytnych autorów do historiografii filozoficznej (a właściwie do ówczesnych odpowiedników nazywanej tak dziś dyscypliny) oraz omówienie sposobów jej uprawiania. Pierwsza część rozpoczyna się od omówienia kwestii tekstów źródłowych, jakie szczęśliwie zachowały się do czasów obecnych. Największą szansę na przetrwanie miały pisma, które cieszyły się ciągłym zainteresowaniem – w szczególności te, których autorami byli założyciele najważniejszych szkół, jak Platon i Arystoteles. Nie bez znaczenia było również zastępowanie papirusowych zwojów nowym, trwalszym rodzajem nośnika: kodeksem. W dalszej kolejności omówiona zostaje działalność sofistów – w szczególności Gorgiasza z Leontinoj i Hippiasza z Elidy – którzy prawdopodobnie jako pierwsi zaczęli kolekcjonować poglądy różnych myślicieli. Rozpatrywane są przy tym motywy i zasady, wedle których sofiści układali owe dzieła. Artykuł zamyka analiza fragmentów pism Platona, w których być może widać ślady wykorzystania tego rodzaju kompilacji.

Literaturhinweise

Aristotle. 1955. Minor Works, przeł. Walter S. Hett. London–Cambridge (Massachusetts): William Heinemann, Harvard University Press.

Aristotle. 1955. On Sophistical Refutations. On Coming-to-be and Passing-Away. On the Cosmos, przeł. Edward S. Forster, David J. Furley. London–Cambridge (Massachusetts): William Heinemann, Harvard University Press.

Arystoteles. 1984. Metafizyka, przeł. Kazimierz Leśniak. Warszawa: PWN.

Athenaeus. 2006. The Learned Banqueters. Books III.106e-V, przeł. Douglas S. Olson. Cambridge–London: Harvard University Press.

Bailey Cyril. 1926. Epicurus: The Extant Remains. Oxford: Oxford University Press.

Barnes Jonathan. 1995. „Life and Work”. W: The Cambridge Companion to Aristotle, red. Jonathan Barnes, 1–26. Cambridge: Cambridge University Press.

Bénatouïl Thomas. 2006. „Philosophic Schools in Hellenistic and Roman Times”. W: A Companion to Ancient Philosophy, red. Mary L. Gill, Pierre Pellegrin, 415–429. Oxford: Blackwell Publishing.

Betegh Gábor. 2010. „The Transmission of Ancient Wisdom: Texts, Doxographies, Libraries”. W: The Cambridge History of Philosophy in Late Antiquity, red. Lloyd P. Gerson, t. 1, 25–39. Cambridge: Cambridge University Press.

Bugh Glenn R. 1992. „Athenion and Aristion of Athens”. Phoenix 46: 108–123.

Cornford Francis M. 1957. Plato’s Theory of Knowledge. New York: Liberal Arts Press.

De Haas Frans A. J. 2003. „Late Ancient Philosophy”. W: The Cambridge Companion to Greek and Roman Philosophy, red. David Sedley, 242–270. Cambridge: Cambridge University Press.

Diels Hermann, Walther Kranz. 1959–1960. Die Fragmente der Vorsokratiker, t. 1–3. Berlin: Weidmannsche Verlagsbuchhandlung.

Diogenes Laertios. 1984. Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przeł. Irena Krońska. Warszawa: PWN.

Domaradzki Mikołaj. 2013. Filozofia antyczna wobec problemu interpretacji. Rozwój alegorezy od przedsokratyków do Arystotelesa. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.

Dorandi Tiziano. 1999. „Chronology”. W: The Cambridge History of Hellenistic Philosophy, red. Keimpe Algra, Jonathan Barnes, Jaap Mansfeld, Malcolm Schofield, 31–54. Cambridge: Cambridge University Press.

Epiktet. 1961. Diatryby, Encheiridion: z dodaniem Fragmentów oraz Gnomologium Epiktetowego, przeł. Leon Joachimowicz. Warszawa: PWN.

Gajda Janina. 1989. Sofiści. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Gajda-Krynicka Janina. 2007. Filozofia przedplatońska. Warszawa: PWN.

Isocrates. 1929. Isocrates with an English Translation in Three Volumes, przeł. George Norlin, t. 2. London–New York: William Heinemann, G. P. Putnam’s Sons.

Kerferd George B. 1981. The Sophistic Movement. Cambridge: Cambridge University Press.

Kleantes. 1946. „Hymn do Zeusa”, przeł. Maria Maykowska. Meander 1: 526–527.

Klemens Aleksandryjski. 1994. Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, przeł. Janina Niemirska-Pliszczyńska, t. 2. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.

Ksenofont. 1967. Pisma sokratyczne, przeł. Leon Joachimowicz. Warszawa: PWN.

Kulig Katarzyna. 2005. „Papirus z Derveni (przekład)”. Studia Antyczne i Mediewistyczne 3: 5–17.

Lukrecjusz. 1957. O naturze wszechrzeczy, przeł. Edward Szymański. Warszawa: PWN.

Mansfeld Jaap. 1990. Studies in the Historiography of Greek Philosophy. Assen–Maastricht: Van Gorcum.

Mansfeld Jaap. 1999. „Sources”. W: The Cambridge History of Hellenistic Philosophy, red. Keimpe Algra, Jonathan Barnes, Jaap Mansfeld, Malcolm Schofield, 1–30. Cambridge: Cambridge University Press.

Mejer Jørgen. 2006. „Ancient Philosophy and the Doxographical Tradition”. W: A Companion to Ancient Philosophy, red. Mary L. Gill, Pierre Pellegrin, 20–33. Oxford: Blackwell Publishing.

Platon. 1990. Kratylos, przeł. Witold Stefański. Wrocław: PAN.

Platon. 1997. Prawa, przeł. Maria Maykowska. Warszawa: Wydawnictwo ALFA.

Platon. 2002. Parmenides. Teajtet, przeł. Władysław Witwicki. Kęty: Wydawnictwo ANTYK.

Platon. 2002. Sofista. Polityk, przeł. Władysław Witwicki. Kęty: Wydawnictwo ANTYK.

Platon. 2003. Państwo, przeł. Władysław Witwicki. Kęty: Wydawnictwo ANTYK.

Platon. 2004. Protagoras, przeł. Leopold Regner. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Platon. 2012. Dialogi, przeł. Władysław Witwicki. Warszawa: Unia Wydawnicza „Verum”.

Plotyn. 1959. Enneady, przeł. Adam Krokiewicz, t. 1–2. Warszawa: PWN.

Plutarch. 2003. Cztery żywoty, przeł. Mieczysław Brożek. Warszawa: Czytelnik.

Powell Jonathan G. F. 2013. „The Embassy of the Three Philosophers to Rome in 155 BC”. W: Hellenistic Oratory: Continuity and Change, red. Christos Kremmydas, Kathryn Tempest, 219–247. Oxford: Oxford University Press.

Reale Giovanni. 2005. Historia filozofii starożytnej, przeł. Edward I. Zieliński, t. 5: Słownik, indeksy, bibliografia. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Sedley David. 2003. „Philodemus and the Decentralisation of Philosophy”. Cronache Ercolanesi 33: 31–41.

Sekstus Empiryk. 1970. Przeciw logikom, przeł. Izydora Dąmbska. Warszawa: PWN.

Sekstus Empiryk. 2019. Zarysy Pyrrońskie, przeł. Zbigniew Nerczuk. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Seneka. 1965–1969. Pisma filozoficzne, przeł. Leon Joachimowicz, t. 1–3. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.

Snell Bruno. 1944. „Die Nachrichten über die Lehren des Thales und die Anfänge der griechischen Philosophie- und Literaturgeschichte”. Philologus 96: 170–182.

Strabo. 2014. The Geography of Strabo, przeł. Duane W. Roller. Cambridge: Cambridge University Press.

Tarrant Harold. 1993. Thrasyllan Platonism. Ithaca–London: Cornell University Press.

Studia z Historii Filozofii

Downloads

  • pdf (Język Polski)

Veröffentlicht

2023-03-08

Zitationsvorschlag

1.
KUTKIEWICZ, Jacek. Historiografia filozofii w starożytności : Część 1: Od najwcześniejszych źródeł do Platona. Studia z Historii Filozofii. Online. 8 März 2023. Vol. 13, no. 4, pp. 87-111. [Accessed 7 Juli 2025]. DOI 10.12775/szhf.2022.022.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Bibliografische Angaben herunterladen
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Ausgabe

Bd. 13 Nr. 4 (2022): Evil. Reality or Imagination? Vol. 2

Rubrik

VARIA

Lizenz

Creative-Commons-Lizenz
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Keine Bearbeitungen 4.0 International.

Stats

Number of views and downloads: 860
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Autor/innenverzeichnis durchblättern
  • Issue archive

User

User

Aktuelle Ausgabe

  • Atom-Logo
  • RSS2-Logo
  • RSS1-Logo

Informationen

  • Für Leser/innen
  • Für Autor/innen
  • Für Bibliothekar/innen

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Sprache

  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

historiografia filozofii, sofiści, Platon, doksografia, starożytne źródła
Aufwärts

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop