Neoplatońskie poszukiwania zgodności między Platonem a Arystotelesem. Jan Filopon i problemy z arystotelesowską definicją duszy ("In De anima", 203,4 -230,25)

Abstrakt

Analizowany fragment komentarza Jana Filopona do O duszy Arystotelesa jest przykładem realizacji zasady interpretacyjnej stosowanej w komentarzach neoplatońskich – ustalania zgodności

między doktrynami Platona i Arystotelesa. W poszukiwaniu harmonii między tymi myslicielamiJan Filopon sięga do poprzedzającej go tradycji perypatetyckiej, co przejawia się w wykorzystaniu rozwiązań proponowanych przez Aleksandra z Afrodyzji i Temistiusza oraz próbie odpowiedzi na stawiane przez nich pytania, przede wszystkim, czy definicja duszy jako pierwszego aktu ciała naturalnego organicznego obejmuje wszystkie rodzaje dusz. Jan Filopon próbuje również uzgodnić swoją interpretację z całością doktryny Arystotelesa, co współgra z pracami, w których krytykuje fizykę Arystotelesa z pozycji tego, kto ją dobrze zna i potrafi wskazać jej słabe punkty operując tym samym aparatem pojęciowym i opierając się na tych samych założeniach. Z drugiej strony Filopon realizuje postulat zgodności między doktrynami Platona i Arystotelesa i nadaje sformułowaniom Stagiryty nowe znaczenie tak, aby mogły wyrażać myśl stricte platońską. Czyni to przez reinterpretację pojęć użytych w definicji duszy oraz poprzez dookreślenie statusu tejże definicji.