Emotywizm jako metaetyczny fundament pozytywizmu prawnego w ujęciu czystej teorii prawa Hansa Kelsena
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2019.019Słowa kluczowe
pozytywizm prawny, emotywizm, czysta teoria prawa, metaetyka, teza o rozdziale.Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest kwestia metaetycznych założeń pozytywizmu prawnego w ujęciu czystej teorii prawa Hansa Kelsena. Zbadanie tego problemu pozwala odpowiedzieć na pytanie, jaka wizja moralności leży u podstaw tezy rozdziału prawa i moralności, tj. niezależności obowiązywania prawa od jego związków z moralnością (normami sprawiedliwościowymi). Głównym argumentem Kelsena jest wskazanie na emotywny charakter wypowiedzi moralnych. Wyrażają one jedynie postawy i preferencje, a ich ważność jest subiektywna. Dlatego nie mogą stanowić podstawy ważności norm prawnych, jeżeli mają być postrzegane jako obiektywnie obowiązujące. Sąd sprawiedliwościowy nie ma z punktu widzenia ważności prawa żadnego znaczenia obiektywnego.
Bibliografia
Ajdukiewicz Kazimierz. 1985. „O sprawiedliwości”. W: Kazimierz Ajdukiewicz, Język i poznanie, tom I. 365-376. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ayer Alfred Jules. 1952. Language, Truth and Logic. New York: Dover Publications.
Ayer Alfred Jules. 1997. Filozofia w XX wieku, przeł. Tadeusz Baszniak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Finnis John. 2001. Prawo naturalne i uprawnienia naturalne, przeł. Karolina Lossman. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
Frankena William Klaas. 1939. “The Naturalistic Fallacy”. Mind. New Series 48/192: 464-477.
Hart Herbert Lionel Adolphus. 1958. “Positivism and the Separation of Law and Morals”. Harvard Law Review 71/4: 593-629.
Hart Herbert Lionel Adolphus. 1998. Pojęcie prawa, przeł. Jan Woleński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hart Herbert Lionel Adolphus. 2001. „Wizyta u Kelsena”. W: Herbert Lionel Adolphus Hart, Eseje z filozofii prawa, przeł. Jan Woleński. 290-313. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
Höffe Otfried. 1999. Sprawiedliwość polityczna. Podstawy krytycznej filozofii prawa i państwa, przeł. Jarosław Merecki. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Hospers John. 1975. „Główne teorie metaetyczne”, przeł. Ewa Klimowicz. W: Metaetyka, wybór i red. Ija Lazari-Pawłowska, 34-79. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kelsen Hans. 1948. “Law, State and Justice in the Pure Theory of Law”. The Yale Law Journal 57/3: 377-390.
Kelsen Hans. 1949. General Theory of Law and State, transl. Anders Wedberg. Cambridge: Harvard University Press.
Kelsen Hans. 1967. „Das Problem der Gerechtigkeit“. W: Hans Kelsen, Reine Rechtslehre (zweite Auflage) mit einem Anhang Das Problem der Gerechtigkeit. 357-444. Wien: Verlag Franz Deuticke.
Kelsen Hans. 1967. Reine Rechtslehre (zweite Auflage) mit einem Anhang Das Problem der Gerechtigkeit. Wien: Verlag Franz Deuticke.
Kelsen Hans. 1979. Allgemeine Theorie der Normen. Wien: MANZ Verlag.
Kelsen Hans. 2014. Czysta teoria prawa, przeł. Rafał Szubert. Warszawa: LexisNexis.
MacCormick Neil, Weinberger Ota. 1992. An Institutional Theory of Law. New Approaches to Legal Positivism. Dordrecht–Boston–Lancaster–Tokyo: D. Reidel Publishing Company.
MacIntyre Alasdair. 1996. Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, przeł. Adam Chmielewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Moore George Edward. 1993. Principia Ethica. Cambridge: Cambridge Univerity Press.
Moser Shia. 1979. “Ethical Non-Cognitivism and Kelsen's Pure Theory of Law”. The University of Toronto Law Journal 29/2: 93-113.
Ott Walter. 1976. Der Rechtspositivismus. Kritische Würdigung auf der Grundlage eines juristischen Pragmatismus. Berlin: Duncker und Humblot.
Pap Arthur. 1975. „Teorie metaetyczne”, przeł. Ewa Klimowicz. W: Metaetyka, wybór i red. Ija Lazari-Pawłowska, 19-33. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Rachels James. 2009. „Subiektywizm”, przeł. Anna Jedynak. W: Przewodnik po etyce, red. Peter Singer, 480-489. Warszawa: Książka i Wiedza.
Weinberger Ota. 1981. Normentheorie als Grundlage der Jurisprudenz und Ethik. Eine Auseinandersetzung mit Hans Kelsens Theorie der Normen. Berlin: Duncker und Humblot.
Włoch Wojciech. 2013. „Normatywny charakter nauk prawnych w świetle czystej teorii prawa H. Kelsena”, Ruch Filozoficzny 4: 767-773.
Woleński Jan. 1998. „Wstęp”. W: Hart Herbert Lionel Adolphus Hart, Pojęcie prawa, przeł. Jan Woleński, IX–XXIV. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zalewska Monika. 2014. Problem zarachowania w normatywizmie Hansa Kelsena. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Studia z Historii Filozofii
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 317
Liczba cytowań: 0
