Rozwój osobowości w naturalnych i utrudnionych warunkach
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2016.012Słowa kluczowe
osobowość, niepełnosprawność, rozwój, cielesność, zasoby, kompensacja, wyzwanie, pomoc społecznaAbstrakt
Artykuł poświęcony jest specyfice rozwoju osobowości osób z OMZ (ograniczone możliwości zdrowia), który rozumiany jest jako rozwój w utrudnionych warunkach, nie jest on tożsamy ani z normalnym, ani anomalnym rozwojem. Cele, ukierunkowanie i kryteria rozwoju w utrudnionych warunkach nie odbiegają od normalnego rozwoju, jednak deficyt określonej kategorii zasobów rozwoju wymaga podniesionej mobilizacji pozostałych zasobów i podnosi miarę wysiłków, które należy dostosować do indywiduum dla osiągnięcia celów rozwoju. Teoretyczny model, zaproponowany w artykule, opisuje osobowościowy rozwój przez mechanizmy współdziałania fizycznych, społecznych i osobowościowych zasobów, kompensacje deficytu jednych zasobów innymi. Sytuacja rozwoju osób z OMZ charakteryzuje się wyzwaniem niepełnosprawności, przyjęcie którego prowadzi do budowania u nich jakościowej figury systemu regulacji działania, opartego na kompensacji przez osobowościowe zasoby deficytu fizycznych środków, przy czym charakter tej kompensacji licznie kształtuje się dostępnością makrospołecznych i mikrospołecznych zasobów pomocy społecznej.Bibliografia
Adler A., Studie uber Minderwertigkeit von Organen, Berlin: Urban & Schwarzenberg 1907, 127 p. Zob. A. Adler, Sens życia, tłum. Maria Kreczowska, Warszawa 1986.
Aleksandrova L. A., Lebedeva A. A., Leontʹev D. A., [Coping strategies: an attempt of the systematic charecterization]. Psychology of stress and coping behavior in present day Russian society. Proceedings of the Second International scientific-practical conferencevol. 2, Kostroma 2010.
Aleksandrova L. A., Leontʹev D. A., Lebedeva A. A., Essentials of the psychological educational work with physically challenged students in the inclusive educational context. In Alehina S.V. (ed.), Psychopedagogical foundations of the inclusive education, Moscow: MGPPU, 2013.
Aleksandrova L. A., Lebedeva A. A., Leontʹev D. A., Rasskazova E. I., [Personality resources of overcoming complicated developmental conditions]. In Leontiev D.A. (ed.) Personality potential: structure and assessment, Moskva, Sens, 2011.
Ancyferova L. I., Personality development and problems of gerontopsychology, Moscow: Instytut Psychologii RAN, 2006, 511 p.
Belopuhov A.K., Â – spinalʹnik. (Čutʹ medlennee čem Andante), Moskva 1993.
Calhoun L., Tedeshi R. (Eds), Handbook of Posttraumatic Growth. Research and Practice, Mahwah: Lawrence Erlbaum, 2006, XII, 387 p.
Csikszentmihalyi M., Potok: psihologiâ optimalʹnogo perežiwaniâ [Przepływ: Psychologia optymalnego doświadczenia], Moskva 2011.
Dąbrowski K., Positive Disintegration, Boston: Little, Brown, and Co, 1964.
Lebedeva A. A., Subjective well-being of physically challenged subjects. Ph.D. (Psychology) Thesis, Moscow, 2012.
Leontʹev А., Activity, consciousness, and personality, Moscow 1977.
Leontʹev А., Ličnostnoe izmenenie čelovečeskogo razvitiâ [Osobisty wymiar ludzkiego rozwoju], „Voprosy psihologii.”, 2013, nr 3.
Leontʹev D. А., Psihologičeskie osnovy razvitiâ rebenka iobučeniâ, [Psychologiczne podstawy rozwoju i uczenia się dzieci], Moskva, Sens, 2009.
Leontʹev D. А., Psihologiâ smysla, [Psychologia sensu], Москва 1999.
Leontʹev D. А., Razvitie ličnosti v norme i v zatrudnennyhusloviâh, „Cultural-Historical Psychology”, 2014. Vol. 10, no. 3.
Leontʹev D. А., Rasskazova E. I., Test žiznestojkosti [Test odporności życiowej], Moskva, 2006.
Leontʹev D. A., Personality potential as the potential of self-regulation]. In B. S. Bratus (eds.), Proceedings of the department of general psychology of Moscow State University, vol. 2, Moscow, Smysl, 2006.
Leontʹev D. A., Personality potential as the potential of self-regulation]. In D. A. Leontiev (ed.), Personality potential: structure and assessment, Moscow, Smysl, 2011.
Leontʹev D. A., Lebedeva A. A., Aleksandrova L. A., Psychological mechanisms and resources of personality development in physically challenged students]. In S. V. Alehina (ed.), Psychopedagogical foundations of the inclusive education, Moscow, MGPPU, 2013.
Leontʹev D. A., The personal in the person: personality potential as the basis of selfdetermination. In B. S. Bratus (eds.), Proceedings of the department of general psychology of Moscow State University, vol. 1, Moscow, Smysl, 2002.
Leontʹev D. A., Aleksandrova L. A., Lebedeva A. A., The specifics of resources and mechanisms of psychological resilience in physically challenged students in the context of inclusive education, Psychological science and education, 2011, no. 3.
Лурия А.Р., Vysšie korkovye funkcii čeloveka i ih narušeniâpri lokalʹnyh poraženiâh mozga [Wyższe funkcje korowe człowieka i ich zaburzenia przy miejscowych uszkodzeniach mózgu], Moskva 1969.
Semago M. M., Developmental psychology in the postnonclassical scientific world view, Moscow, Publ. APK and PPRO, 2010.
Slobodskaya H. R., Akhmetova O. A., Rippinen T. O., Does personality matter more in difficult circumstances?, “Journal of Research in Personality”, 2014, Vol. 48.
Vasilûk F. E., Psihologiâ pereživaniâ:analiz preodoleniâ kritičeskih situacij, Moskva 1984.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1431
Liczba cytowań: 0
