Anioł Dowigird wobec filozofii Kanta

Abstrakt

Zadaniem niniejszego opracowania jest przedstawienie postawy Dowgirda w odniesieniu do różnych zagadnień podejmowanych przez Immanuela Kanta. Głównym celem artykułu jest określenie i scharakteryzowanie tych przekonań Dowgirda, które mają bezpośrednie znaczenie dla problemów filozoficznych stawianych i rozwiązywanych na gruncie transcendentalnego idealizmu. Artykuł przedstawia najważniejsze informacje na temat życia Dowgirda, ogólny zarys jego koncepcji filozoficznej na tle polskiej myśli oświeceniowej, oraz – w części zasadniczej – wysłowienie tych elementów filozofii Dowgirda, które stoją w wyraźnej opozycji do poglądów Kanta. Analizy zaprezentowane w pracy zmierzają ku uzasadnieniu tezy, że postawa Dowgirda w odniesieniu do filozofii Kanta była złożona: chociaż Dowgird był bardzo krytycznie ustosunkowany do myśli kantowskiej, jego stanowisko różniło się od postawy innych polskich filozofów XIX wieku. Wyjątkowość Dowgirda polegała mianowicie na tym, że, po pierwsze, jego analizy teorii Kanta – w zestawieniu z wysiłkami innych przedstawicieli polskiego oświecenia – były o wiele bardziej rzeczowe, skrupulatne i niezwykle wyrafinowane, po drugie zaś, że wiele problemów, podejmowanych przez Kanta, było traktowanych przez Dowigirda jako pełnoprawne i ważne zagadnienia filozoficzne.