Genesis of the Polish translation of Prolegomena to Any Future Metaphysics That Will Be Able to Present Itself as a Science
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2023.030Słowa kluczowe
Kant, Twardowski, Struve, Prolegomena, Critique of Pure ReasonAbstrakt
Immanuel Kant's critical philosophy made its presence in Polish philosophy at the turn of the 20th century through translations of two works: the Prolegomena and the Critique of Pure Reason. The initiator of this undertaking was Henryk Struve, supported by Kazimierz Twardowski and Władysław Weryho. It was through the determination of these scholars that Polish philosophy assimilated Kant’s most important works of critical philosophy. In a mere dozen or so years, the Polish philosophical community received translations of almost all of Kant’s major works. This article presents the genesis of the emergence of the first Polish translation of the Prolegomena. It describes the issues faced by translators and editors, and points out the polemics and discussions sparked by the first Polish translation of the Prolegomena.
Bibliografia
Bad Hersz. 1907. [Review]. Przegląd Filozoficzny 10: 74–94.
Baker Thomas Lindsay. 1981. Historia najstarszych polskich osad w Ameryce, transl. Arkadiusz Bryczkowski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Brożek Andrzej. 1981. “Piątkowski Romuald Grzymała”. In: Polski Słownik Biograficzny. Kraków: Ossolineum 18–19.
Dopierała Kazimierz (ed.) 2005. Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii. Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski.
Eisler Rudolf (ed.) 1930. Kant-Lexikon. Berlin: E.S. Mittler & Sohn.
Hippel Theodor Gottlieb. 1827. Sämtliche Werke. Berlin: Reimer.
[Ingarden Roman W.] Polska terminologia filozoficzna do Kanta (fragment). (micro-film, 51 frames). Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie. No.7, file 27.
[Ingarden Roman W.] Uwagi w sprawie polskiej terminologii dla tłumaczenia Krytyki czystego rozumu Kanta. Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie. Typescript. c. 27 oraz manuscript c. 23. j. 27.
Kant Immanuel. 1818. Prolegomena to Any Future Metaphysics, transl. J. Richardson. London: Simpkin and Marshall.
Kant Immanuel. 1838. Prolegomena zu einer jeden künftigen Metaphysik, die als Wissenschaft wird auftreten können und Logik. w: Immanuel Kants Sämtliche Werke, ed. Karl von Rosenkranz, Friedrich W. Schubert. Vol. 3. Leipzig: Verlag von Leopold Voss.
Kant Immanuel. 1840. Logique, transl. Clode-Joseph Tissot. Paris: Librairie philosophique de Ladrange.
Kant Immanuel. 1840. Principes métaphysiques de la morale, transl. Clode-Joseph Tissot. Paris: Librairie philosophique de Ladrange.
Kant Immanuel. 1865. Prolégomènes à toute métaphysique future qui aura le droit se présenter comme science, transl. Clode-Joseph Tissot. Paris: Librairie philosophique de Ladrange.
Kant Immanuel. 1878. Prolegomena zu einer jeden künftigen Metaphysik, die als Wissenschaft wird Auftreten können, ed. Benno von Erdmann. Leipzig: Verlag von Leopold Voss.
Kant Immanuel. 1883. Kant’s Prolegomena and Metaphysical Foundations of Natural Science, transl. with a biography and introduction by Ernest Belfort Bax. London: George Bell and Sons.
Kant Immanuel. 1888. Prolegomena zu einer jeden künftigen Metaphysik die als Wissenschaft wird auftreten können, ed. Karl von Schulz. Leipzig: Reclam.
Kant Immanuel. 1889. Kant’s Critical Philosophy for English Readers: For English Readers, transl. John Pentland Mahaffy, John Henry Bernard. London: Macmillan & Co.
Kant Immanuel. 1891. Prolégomènes à toute métaphysique future qui aura le droit se présenter comme science, transl. Georges Lyon. Paris: Hachette.
Kant Immanuel. 1901. Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka, Z dodaniem Słownika terminów filozoficznych, użytych w tym przekładzie, transl. Romuald Piątkowski, ed. Henryk Struve. Warszawa: zapomoga Kasy Pomocy dla Osób, Pracujących na Polu Naukowem im. J. Mianowskiego.
Kant Immanuel. 1918. Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka, transl. Benedykt Bornstein. Warszawa: s.n.
Kant’s Theory of Ethics: Or Practical Philosophy. 1873. transl. Thomas Kingsmill Abbott. Green: Longmans.
Kuliniak Radosław, Dorota Leszczyna. 2015. Spory wokół polskich przekładów dzieł Immanuela Kanta z lat 1795-1918. Część pierwsza. Polemiki wokół dawnych polskich przekładów Kantowskich Prolegomenów do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
Kuliniak Radosław. 2012. Spory filozoficzne Christiana Garvego z Immanuelem Kantem. Cz. 1, Polemika wokół pierwszego wydania „Krytyki czystego rozumu”. Kraków: Aureus.
Piątkowski Romuald. 1901. “Wstęp tłumacza”. In: Immanuel Kant, Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka, transl. Romuald Piątkowski, ed. Henryk Struve. Warszawa: zapomoga Kasy Pomocy dla Osób, Pracujących na Polu Naukowem im. J. Mianowskiego.
“Słownik terminów użytych w przekładzie Prolegomenów Kanta wraz z ich odpowiednimi terminami niemieckimi”. In: Immanuel Kant, Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka, transl. R. Piątkowski, ed. H. Struve. Warszawa: zapomoga Kasy Pomocy dla Osób, Pracujących na Polu Naukowem im. J. Mianowskiego, 161–166.
Struve Henryk. 1901. “Od Redaktora «Biblioteki filozoficznej»”. In: Immanuel Kant, Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka, transl. Romuald Piątkowski, ed. Henryk Struve. Warszawa: zapomoga Kasy Pomocy dla Osób, Pracujących na Polu Naukowem im. J. Mianowskiego, III-IV.
Struve Henryk. 1907. [A response to Hersz Bad’s allegations]. Przegląd Filozoficzny 10(2): 218–227.
Struve Henryk. 1907. Filozofia polska w ostatnim dziesięcioleciu (1894-1904), transl. Kazimierz Król. Warszawa: Gebethner i Wolff.
Willaschek Marcus, Jürgen Stolzenberg, Georg. Mohr, Stefano Bacin (eds.) 2017. Kant-Lexikon: Studienausgabe. Berlin–Boston: De Gruyter.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 238
Liczba cytowań: 0
