Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Studia z Historii Filozofii

Anioł Dowigird wobec filozofii Kanta
  • Strona domowa
  • /
  • Anioł Dowigird wobec filozofii Kanta
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 5 Nr 3 (2014) /
  4. ROZPRAWY

Anioł Dowigird wobec filozofii Kanta

Autor

  • Mariusz Grygianiec Uniwersytet Warszawski, Warszawa

DOI:

https://doi.org/10.12775/szhf.2014.034

Słowa kluczowe

Dowgird, Kant, oświecenie, logika, rzeczywistość, przestrzeń, czas, przyczyna, kategoria, idea

Abstrakt

Zadaniem niniejszego opracowania jest przedstawienie postawy Dowgirda w odniesieniu do różnych zagadnień podejmowanych przez Immanuela Kanta. Głównym celem artykułu jest określenie i scharakteryzowanie tych przekonań Dowgirda, które mają bezpośrednie znaczenie dla problemów filozoficznych stawianych i rozwiązywanych na gruncie transcendentalnego idealizmu. Artykuł przedstawia najważniejsze informacje na temat życia Dowgirda, ogólny zarys jego koncepcji filozoficznej na tle polskiej myśli oświeceniowej, oraz – w części zasadniczej – wysłowienie tych elementów filozofii Dowgirda, które stoją w wyraźnej opozycji do poglądów Kanta. Analizy zaprezentowane w pracy zmierzają ku uzasadnieniu tezy, że postawa Dowgirda w odniesieniu do filozofii Kanta była złożona: chociaż Dowgird był bardzo krytycznie ustosunkowany do myśli kantowskiej, jego stanowisko różniło się od postawy innych polskich filozofów XIX wieku. Wyjątkowość Dowgirda polegała mianowicie na tym, że, po pierwsze, jego analizy teorii Kanta – w zestawieniu z wysiłkami innych przedstawicieli polskiego oświecenia – były o wiele bardziej rzeczowe, skrupulatne i niezwykle wyrafinowane, po drugie zaś, że wiele problemów, podejmowanych przez Kanta, było traktowanych przez Dowigirda jako pełnoprawne i ważne zagadnienia filozoficzne.

Bibliografia

Bieliński J., Uniwersytet Wileński (1759–1831), Kraków 1899–1900.

Daugirdas A., Raštai, iš lenkų k. vertė R. Plečkaitis, Margi raštai, Vilnius 2006.

Dowgird A., O logice, metafizyce i filozofii moralnej, Wilno 1821.

Dowgird A., Wykład przyrodzonych myślenia prawideł czyli logika teoretyczna i praktyczna, cz. 1, Połock 1828.

Dowgird A., Zdrowy rozsądek i kraina marzeń. Pisma wybrane, red. J. J. Jadacki, Warszawa 2014.

Hedemann O., Szkoły Walerjanowskie x.x. Pijarów łużeckich, Wilno 1937.

Jadacki J. J., Sławni Wilnianie. Filozofowie, Wilno 1994.

Kaczmarek S., Anioł Dowgird. Filozof nieznany, Warszawa 1965.

Kolbuszewski K., Do biografii ks. Anioła Dowgirda, [w:] Księga pamiątkowa ku uczczeniu CCCL rocznicy założenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego, Wilno 1929.

Kosnarewicz E., Dowgird Anioł, [w:] E. Kosnarewicz, T. Rzepa, R. Stachowski (red.), Słownik psychologów polskich, Poznań 1992.

Kurkowski J., Nauczyciele i uczniowie szkoły pijarskiej w Szczuczynie, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1/40, 1995.

Rudkouski P., Anioł Dowgird’s Problems with Reality, “Studies in Logic, Grammar and Rhetoric” 13, 2008.

Struve H., Wykład systematyczny logiki, czyli nauka dochodzenia i poznania prawdy, Warszawa 1870.

Viliūnas D., Filosofijos istorija Lietuvos apšvietos filosofijoje. Anieliaus Daugirdo koncepcija, „Filosofija, Socjologija” 1, 2001.

Wąsik W., Historia filozofii polskiej, t. I, Scholastyka, renesans, oświecenie, Warszawa 1958.

Zabieglik S., Scottish Philosophy and Vilnius Philosophers, [w:] The Philosophical Age Almanac 19 Russia and Britain in the Enlightenment. An Attempt in Philosophical and Cultural Comparativistics, Part 1, St. Petersburg Center for History of Ideas St. Petersburg 2002.

Zabieglik S., Filozofia na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim (1803–1832), [w:] M. Rembierz, K. Śleziński (red.), Studia z filozofii polskiej, t. 3, Bielsko-Biała – Kraków 2008.

Załęsk K., Słownik polskich duchownych należących do lóż wolnomularskich, „Ars Regia” 11/18, 2008–2009.

Studia z Historii Filozofii

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2014-11-17

Jak cytować

1.
GRYGIANIEC, Mariusz. Anioł Dowigird wobec filozofii Kanta. Studia z Historii Filozofii [online]. 17 listopad 2014, T. 5, nr 3, s. 129–144. [udostępniono 4.7.2025]. DOI 10.12775/szhf.2014.034.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 5 Nr 3 (2014)

Dział

ROZPRAWY

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 642
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Dowgird, Kant, oświecenie, logika, rzeczywistość, przestrzeń, czas, przyczyna, kategoria, idea
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa