Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Konfidenci służb bezpieczeństwa II RP w środowisku białoruskim
DOI: http://dx.doi.org/10.12775/SDR.2018.1.03
Abstrakt
Mniejszość białoruską, zamieszkującą w latach 1921–1939 województwa północno-wschodnie Polski, władze starały się mieć pod ścisłą kontrolą. Policja, kontrwywiad i inne służby pod pretekstem zwalczania komunizmu i działalności antypaństwowej umieszczały informatorów we wszystkich środowiskach społecznych, lecz przede wszystkim w partiach politycznych. Większość konfidentów informacji dostarczała za wynagrodzenie. Powszechność systemu inwigilacji prowadziła do licznych wynaturzeń i prześladowań przypadkowych ludzi.
The state authorities of the Second Polish Republic tried to maintain strict control over the Belarusian minority inhabiting in 1921–1939 the north-eastern voivodeships. Under a pretext of fighting against communism and counterchecking anti-states activities, the police, army, counter-intelligence and other services planted their informers in all social groups and communities, but mainly in political parties. A majority of informers were working for money. A universality of the surveillance system resulted in numerous distortions and persecutions of innocent people.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Opracowania:
Czerniakiewicz A., Raporty Romualda Ziemkiewicza z lat 1923–1925, „Białoruskie Zeszyty Historyczne” 2007, nr 27, s. 224–275.
Krótki zarys zagadnienia białoruskiego, opracowanie II Oddziału Sztabu Generalnego, Warszawa 1928.
Madajczyk Cz., Materiały w sprawie polityki narodowościowej władz polskich po przewrocie majowym, „Dzieje Najnowsze” 1972, z. 3, s. 137–169.
Michaluk D., „Jestem przyjacielem Białorusinów” – raporty wywiadowcze Romualda Ziemkiewicza do II Oddziału Sztabu Generalnego WP z lat 1922–1923 [cz. 1], „Białoruskie Zeszyty Historyczne” 2006, nr 25, s. 209–258.
Michaluk D., „Jestem przyjacielem Białorusinów” – raporty wywiadowcze Romualda Ziemkiewicza do II Oddziału Sztabu Generalnego WP z lat 1922–1923, „Białoruskie Zeszyty Historyczne” 2006, nr 26, s. 236–280.
Srokowski K., Sprawa narodowościowa na Kresach Wschodnich, Kraków 1924.
Tomaszewski J., Robotnicy Białorusini w latach 1919–1939 w Polsce, „Acta Baltico-Slavica” 5, 1967, s. 93–116.
Wasilewski L., Sprawa kresów i mniejszości narodowych, Warszawa 1925.
Zaborski B., Liczba i rozmieszczenie mieszkańców Polski według języków i wyznań, „Sprawy Narodowościowe” 1937, nr 1–2, s. 75–86.
Працэс 45-ці Беларусоў у Беластоку паводле справаздачы спецыальнага карэспандэнта, Вільня 1923.
Скалабан В., След атамана Скамароха, „Советская Беларусь” 19.08.2000, nr 203–204, s. 5–6.
Тарашкевіч Б., Аўтабіяграфія, „Спадчына” 1996, nr 4, s. 103–119.