Pełnienie roli rodzica jako przestrzeń uczenia się dorosłych
DOI:
https://doi.org/10.12775/RA.2015.008Słowa kluczowe
rodzice, zmiany rozwojowe, kompetencje rodzicielskie, wychowanieAbstrakt
W treści artykułu rodzinę potraktowałam jako przestrzeń uczenia się dorosłych, a pełnienie roli rodzica jako szansę na ich rozwój. Przyjmując to założenie, wyodrębniłam najistotniejsze, moim zdaniem, płaszczyzny warunkujące zmiany o charakterze rozwojowym zachodzące dzięki pełnieniu roli rodzica. Należą do nich:– dobre relacje między małżonkami/partnerami/rodzicami dziecka;
– miłość i akceptacja dziecka takim jakie ono jest;
– dawanie dziecku przestrzeni do rozwoju;
– więź emocjonalna między członkami rodziny;
– porozumienie i czas, który członkowie rodziny poświęcają sobie w taki sposób, aby poświęcenie nie było utratą, lecz zasobem.
Tłem, podstawą i spoiwem owych płaszczyzn są wartości, które przenikają wszystkie działania rodzicielskie, wyznaczają cele, chronią przed zagrożeniami płynącymi ze świata zewnętrznego i w sytuacjach kryzysów wewnątrzrodzinnych. Wychowywanie dziecka to wypełnianie powyższych płaszczyzn, dzięki któremu rodzice zyskują możliwość nabycia m.in. następujących kompetencji:
– rodzice zwiększają swoją uważność na drugiego człowieka, na respektowanie jego potrzeb, co sprzyja rozwojowi ich altruizmu i dojrzałości, umożliwia bardziej wartościowe funkcjonowanie w świecie zewnętrznym;
– rodzice w procesie akceptowania dziecka takim jakim ono jest napotykają na różne bariery, często tkwiące w nich samych lub w doświadczeniach wyniesionych z rodzin generacyjnych.
Podjęcie trudu pokonywania tych barier jest dla nich zadaniem rozwojowym, wpływającym również korzystnie na relacje z ich rodzicami. Dostrzeganie i akceptowanie ograniczeń dziecka otwiera możliwość zaakceptowania również własnych ograniczeń oraz dania sobie prawa do nich;– rodzice uczą się lub doskonalą swoją umiejętność szanowania cudzej autonomii i respektowania granic, jakie wyznacza drugi człowiek. Kochając poszukują porozumienia, które wymaga empatii i umiejętności składających się na inteligencję emocjonalną. Chociaż dorosły człowiek funkcjonuje w wielu rolach, a każda czegoś go uczy, to uważam, że niektóre ze wskazanych przeze mnie zmian najszybciej, najskuteczniej wywołuje pełnienie roli rodzica.
Bibliografia
Aleksander Z., O porozumiewaniu się i uczeniu się od siebie pokoleń rodzinnych – ujęcie socjolingwistyczne, „Rocznik Andragogiczny” 2013, nr 20.
Brągiel J. (2005,) Więzi społeczne w rodzinie, [in:] Kawula S., Brągiel J., Janke A. W., Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Brzezińska A. (2000), Społeczna psychologia rozwoju, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Całusińska M., Malinowski W. (2013), Trening umiejętności wychowawczych. Dla rodziców i specjalistów, Wydawnictwo GWP, Sopot.
Grygielski M. (1999), Style komunikacji rodzicielskiej a identyfikacja dzieci z rodzicami, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
Izdebska J. (2005), Współczesne dziecko i obraz jego dzieciństwa – nowe szanse wychowawcze oraz zagrożenia, [in:] L. Adamowska, J. Uszyńska-Jarmoc (eds.), Dobro dziecka w rodzinie, Wyd. Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku, Białystok.
Janke A. W. (2005), Wychowanie rodzinne przedmiotem pedagogicznej refleksji, [in:] S. Kawula, J. Brągiel, A. W. Janke, Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Kargul J. (2001), Obszary pozaformalnej i nieformalnej edukacji dorosłych. Przesłanki do budowy edukacji całożyciowej, Wydawnictwo DSWE, Wrocław.
Kawula S. (1999), Człowiek w relacjach socjopedagogicznych, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń.
Kawula S. (2006), Kształty rodziny współczesnej. Szkice familiologiczne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Kawula S. (2005), Wieloaspektowość i komplementarność badań nad współczesną rodziną, [in:] S. Kawula, J. Brągiel, A. W. Janke, Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Kozubska A. (2000), Opieka i wychowanie w rodzinie dziecka upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
Kozubska A., Koc R., Ziółkowski P. (2014), Nauczyciel w drodze do profesjonalizmu, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki, Bydgoszcz.
Kozubska A. (2011), Porozumienie między pokoleniami w rodzinie – płaszczyzny rozwoju, [in:] E. Jurczyk-Romanowska, L. Albański (eds.), Wychowanie w rodzinie. Współczesna rodzina w sytuacji zmiany, t. III, Wyd. Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa w Jeleniej Górze, Jelenia Góra.
Maciaszkowa J. (1980), O współżyciu w rodzinie, NK, Warszawa.
Matlakiewicz A., Solarczyk-Szwec H. (2005), Dorośli uczą się inaczej? Andragogiczne podstawy kształcenia ustawicznego, Wydawnictwo Centrum Kształcenia Ustawicznego w Toruniu, Toruń.
Mazurek E. (2014), Andragogika wobec problemów rodziny. Rodzina jako środowisko uczenia się człowieka dorosłego, [in:] E. Skibińska, H. Solaczyk-Szwec, A. Stopińska-Pająk (eds.), Teoria i praktyka edukacji dorosłych w procesie zmian, Wydawnictwo Akademickie Towarzystwo Andragogiczne, Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy, Warszawa–Bydgoszcz.
Rozłucka A. (2008), Co rodzicom warto przypomnieć, a co warto podpowiedzieć?, [in:] A. W. Janke, Wychowanie rodzinne w teorii i praktyce, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń.
Rutkowiak J. (1992), Pytanie, dialog, wychowanie, PWN, Warszawa. Solarczyk-Szwec H., Teoria i praktyka edukacji dorosłych w procesie zmian. Wprowadzenie w problematykę, „Rocznik Andragogiczny” 2013, nr 20.
de Tchorzewski A. M. (1999), Dialog jako podstawa relacji edukacyjnych, [in:] A. Moździerz, J. Rusiecki (eds.), Człowiek w relacjach edukacyjnych, Wydawnictwo Olsztyńskiej Szkoły Wyższej, Olsztyn.
Tchorzewski A. M. (1990), Funkcje edukacyjne rodziny, Wydawnictwo WSP, Bydgoszcz.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 468
Liczba cytowań: 0