Linguistica Copernicana
Z dziejów ogólnej teorii języka. Glosa w sprawie puścizny Humboldta i puścizny de Saussure’a
DOI: http://dx.doi.org/10.12775/LinCop.2020.002
Abstrakt
Autor twierdzi, że biograficzne szczegóły dotyczące stosunku de Saussure’a do puścizny Humboldta są trudne do ustalenia. Wątpliwości Sobotki na temat de Saussure’a znajomości konkretnych pism Humboldta praktycznie nie podlegają weryfikacji, czy to pozytywnej, czy negatywnej.
Autor twierdzi, że Danielewiczowa, podobnie jak on sam i Ewa Drzazgowska, mówili tylko o pewnym uderzającym podobieństwie idei dotyczących natury języka głoszonych przez de Saussure’a w zestawieniu z tym, co można znaleźć w obszernym korpusie prac Humboldta. Ogólnie rzecz biorąc, sam Sobotka jest daleki od negowania tej powszechnie uznanej prawdy (niezależnie od tego, jakie były konkretne drogi tego, co czytał i o czym myślał de Saussure).
Autor podaje porównawczy wyciąg z głównych tez Humboldta i de Saussure’a, zwracając uwagę na pewne różnice między tymi myślicielami. Następnie przytacza szereg teoretycznych wypowiedzi Humboldta i przypomina podobne enuncjacje de Saussure’a, których poważna część jest nawet tekstualnie bliska temu, co znajdujemy u Humboldta.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Aksakov K. S., 1860, Opyt russkoj grammatiki, Moskva.
Bogusławski A., Drzazgowska E., 2016, Język w refleksji teoretycznej. Przekroje historyczne, t. 1–2, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
Chomsky N., 1966, Cartesian Linguistics. A Chapter in the History of Rationalist Thought, New York–London: Harper and Row.
Danielewiczowa M., 2004, Ferdinand de Saussure – siła paradoksu, w: F. de Saussure 2004, s. 11–23.
Danielewiczowa M., 2016, Dosięgnąć przedmiotu. Rzecz o Ferdynandzie de Saussurze, Warszawa: Wyd. UW.
Humboldt W. von, 2002, O myśli i mowie. Wybór pism z teorii poznania, filozofii dziejów i filozofii języka, wybrała, przełożyła i poprzedziła słowem wstępnym E. M. Kowalska, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Saussure F. de, 1916, Cours de linguistique Générale, publié par C. Bally et A. Sechehaye avec la collaboration de A. Riedlinger, Lausanne–Paris: Payot.
Saussure F. de, 1961, Kurs językoznawstwa ogólnego, tłum. K. Kasprzyk, Warszawa: PWN.
Saussure F. de, 1962, Cours de linguistique Générale, Paris: Payot [VI wyd.].
Saussure F. de, 1991, Kurs językoznawstwa ogólnego, tłum. K. Kasprzyk, oprac. K. Polański, Warszawa: Wyd. PWN.
Saussure F. de, 2002, Kurs językoznawstwa ogólnego, tłum. K. Kasprzyk, oprac. K. Polański, Warszawa: Wyd. PWN.
Saussure F. de, 2004, Szkice z językoznawstwa ogólnego, tłum., wstęp i opracowanie M. Danielewiczowa, Warszawa: Dialog.
Schlegel A. W., 1815–1818, La vie des mots.
Schleicher A., 1865, Über die Bedeutung der Sprache für die Naturgeschichte des Menschen, Weimar.
Sobotka P., 2019, Wilhelm von Humboldt a Jan Baudouin de Courtenay i Ferdinand de Saussure: filozoficzne podstawy nowożytnej myśli lingwistycznej, Linguistica Copernicana 16, 27–49.
Whitney W. D., 1875, The Life and Growth of Language, New York: Dell.
Wittgenstein L., 1921, Tractatus logico-philosophicus. Logisch-philosophische Abhandlung, Annalen der Naturphilosophie.
Wittgenstein L., 1922, Tractatus logico-philosophicus, London: Routledge & Kegan Paul Ltd.
Wittgenstein L., 1972, Dociekania filozoficzne, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Ziman J., 1972, Społeczeństwo nauki, Warszawa: PIW.
##plugins.generic.alm.title##
Metrics powered by PLOS ALM
ISSN 2080-1068 (print)
ISSN 2391-7768 (online)