Epistemic modality expressed through modal verbs in Albanian
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2017.015Słowa kluczowe
modalność, epistemiczny, konieczność, możliwość, czasowniki modalne, mund ‘móc coś zrobić’, duhet ‘musieć’ i do ‘robić’Abstrakt
Modalność epistemiczna wyrażana czasownikami w języku albańskim
Artykuł ma na celu analizę znaczeń epistemicznych wyrażanych za pomocą czasowników modalnych w języku albańskim, opartych na współczesnych semantycznych teoriach modalności. W artykule przyjęte zostało podejście Huddlestona i Pulluma, a mianowicie trójstronny system modalności epistemicznej, deontycznej i dynamicznej. Modalność epistemiczna wyraża nastawienie mówiącego do prawdziwości sytuacji przeszłych bądź teraźniejszych. Według Huddlestona i Pulluma (2002) siła zaangażowania mówiącego stanowi podstawę do rozróżnienia pomiędzy modalnymi pojęciami konieczności i możliwości. W języku albańskim obie te kategorie zostały wyrażone za pomocą czasownika modalnego ‘mund’ określającego możliwość i ‘duhet’ określającego konieczność. Niestety standardowe gramatyki albańskie wciąż poświęcają zbyt mało uwagi lub też wcale nie skupiają się na ogólnym pojęciu modalności. Przedstawione badanie jest pierwszą próbą bardziej szczegółowej klasyfikacji jednostek strukturalnych modalności epistemicznej. Szczególny nacisk położony jest na główne epistemiczne czasowniki modalne. W artykule została także przeanalizowana frekwencja użycia i rodzaj modalności epistemicznej związanej z czasownikami modalnymi duhet, mund i do. Ponadto rozpoznane i scharakteryzowane zostały również inne typy czasowników wyrażających modalność epistemiczną.
Bibliografia
ASHSH: Çeliku M., Domi M., Floqi S., Mansaku S., Përnaska R., Prifti,S. and Totoni M., 2002, Gramatika e gjuhës shqipe – Morfologjia, 1st ed. Tiranë: Akademia e Shkencave.
Beci B., 2005, Gramatika e gjuhës shqipe për të gjithë, Shkup–Prishtine–Tirane: Logos-A.
Breu W., 2009, Modals in Albanian, In: B. Hansen, F. Haan (eds.), Modals in the languages of Europe, 1st ed. Berlin: Mouton de Gruyter, p. 229–266.
Breu W., 2010, Mood in Albanian, In: B. Rothstein, R. Thieroff (eds.), Mood in the languages of Europe, 1st ed. Amsterdam: John Benjamins, p. 447–472.
Buchholz O., Fiedler W., 1987, Albanische Grammatik Leipzig: Verlag Enzyklopadie.
Bybee J., Fleischman S., 1995, Modality in Grammar and Discourse, 1st ed. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Pub. Co.
Coates J., 1983, The semantics of the modal auxiliaries, London: Croom Helm.
Coates J., 1995, The expression of root and epistemic possibility in English, In: J. Bybee, S. Fleicshman (eds.), Modality in grammar and discourse, Cambridge: Cambridge University Press, p. 145–157.
Collins P., 2009, Modals and quasi-modals in English, Amsterdam: Rodopi.
Decklerck R., 1991, Tense in English. Its structure and use in discourse, London–New York: Routledge.
Declerck T., 2011, Semantic multimedia, Berlin: Springer.
Demiraj S., 1986, Gramatikë historike e gjuhës shqipe, Tiranë: Shtëpia Botuese „8 Nëntori“.
Demiraj S., 2004, Gjuhësi ballkanike, 1st ed. Tiranë: Shkenca.
Depraetere I., Reed S., 2006, Mood and Modality in English, In: B. Aarts, A. McMahon (eds.), The handbook of English linguistics, 1st ed. Malden, MA: Blackwell Pub, p. 269–290.
Downing A., Locke P., 2002, A university course in English grammar, London: Routledge.
Downing A., Locke P., Downing A., 2006, English grammar, 1st ed. London: Routledge.
Egan A., Weatherson B., 2011, Epistemic modality, 1st ed. Oxford: Oxford University Press.
Facchinetti R., Krug M., Palmer F., 2003, Modality in contemporary English, Berlin: Mouton de Gruyter.
Greenbaum S., 1996, The Oxford English grammar, London: Oxford University Press.
Griffiths P., 2006, An introduction to English semantics and pragmatics, 1st ed. Edinburgh: Edinburgh University Press Gruyter.
Haan F., 1997, The interaction of modality and negation, 1st ed. New York: Garland Pub.
Huddleston R., 1984, Introduction to the grammar of English, Cambridge: Cambridge University Press.
Huddleston R., Pullum G., 2002, The Cambridge grammar of the English language, 1st ed. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Kranich S., 2009, Epistemic Modality in English Popular Scientific Texts and Their German Translations, trans-kom 2, p. 26–41.
Lyons J., 1977, Semantics, Cambridge: Cambridge University Press.
Newmark H., Hubbard P., Prifti P., 1982, Standard Albanian: A Reference Grammar for Students, Stanford: Stanford University Press.
Nuyts J., 2000, Epistemic modality, language, and conceptualization, Philadelphia: J. Benjamins.
Nuyts J., 2001, Subjectivity as an evidential dimension in epistemic modal expressions, Journal of Pragmatics 33, p. 383–400.
Nuyts J., 2005, The modal confusion: on terminology and the concepts behind it, In: A. Klinge, H. Müller (eds.), Modality: Study in form and function, 1st ed., London: Equinox, p. 5–38.
Nuyts J., Byloo P., Diepeveen A., 2005, On deontic modality, directivity, and mood, Antwerpen: University of Antwerp.
Palmer F., 1979, Modality and the English modals, London: Longman.
Palmer F., 1986, Mood and modality, Cambridge: Cambridge University Press.
Palmer F., 1988, The English verb, London: Longman.
Palmer F., 1990, Modality and the English modals, 2nd ed., London: Longman.
Palmer F., 2001, Modality, 1st ed. Cambridge: Cambridge University Press.
Papafragou A., 2000, Modality, Amsterdam: Elsevier.
Perkins M., 1983, Modal expressions in English, London: F. Pinter.
Portner P., 2009, Modality, 1st ed., Oxford, UK: Oxford University Press.
Quirk R., 1985, A Comprehensive grammar of the English language, London: Longman.
Riza S., 1997, Vepra 2, Prishtinë: Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës.
Rothstein B., Thieroff R., 2010, Mood in the languages of Europe, Amsterdam: John Benjamins.
Rugova L., 2015, The ideology of “people’s language” in the development of standard Albanian language, Harrasovitz publications, Sprache und Kultur der Albaner edition, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
Salkie R., Busuttil P., Auwera J., 2009, Modality in English, Berlin: M. de Gruyter.
Stockwell R., Bowen J., Martin J., 1965, The grammatical structures of English and Spanish, Chicago, Ill.: University of Chicago Press.
Topalli K., 2010, Sistemi foljor i gjuhës shqipe, Tiranë: Plejad.
Van der Auwera J., Plungian V., 1998, Modality’s semantic map, Linguistic Typology 2, p. 79–124.
Van Leeuwen T., 2005, Introducing social semiotics, 1st ed., New York: Routledge.
Verstraete J., 2003, Subjective and objective modality: interpersonal and ideational functions in the English modal auxiliary system, Journal of Pragmatics 33,
p. 1505–28.
Wärnsby A., 2006, (De)coding modality, 1st ed., Lund, Sweden: Lund University, Dept. of English.
Wright G., 1951, An essay in modal logic, Amsterdam: North-Holland Pub. Co.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Linguistica Copernicana
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 391
Liczba cytowań: 0
