Tzw. nominativus cum infinitivo jako formalizacja struktury predykatowo-argumentowej w klasycznej łacinie

Hubert Wolanin

DOI: http://dx.doi.org/10.12775/LinCop.2017.006

Abstrakt


Artykuł zawiera próbę interpretacji łacińskiej struktury składniowo-semantycznej, znanej tradycyjnie jako tzw. nominativus cum infinitivo, z zastosowaniem założeń metodologicznych składni semantycznej, opisanych w Gramatyce Współczesnego Języka Polskiego (Składnia) z roku 1984. Interpretowana struktura ma charakter zdaniowy, a jej członem konstytutywnym jest osobowa forma czasownika w passivum, która akomodowana jest przez mianownikowy człon rzeczownikowy (podmiot) stanowiący wykładnik argumentu predykatu reprezentowanego przez czasownikową formę w bezokoliczniku. Tradycyjnie struktura ta charakteryzowana była jako efekt pasywizacji struktur równoważnikowych typu accusativus cum infinitivo, jednak takie ujęcie nie znajduje należytego uzasadnienia ani pod względem formalnym, ani znaczeniowym. W istocie rzeczy użycie pasywnych form osobowych w ramach struktur typu nominativus cum infinitivo nie decyduje o diatezie zdaniowej, lecz stanowi indeks nadania nacechowanej modalności epistemicznej treści predykatywnej, która wyrażana jest przez formę bezokolicznikową. W terminach składni semantycznej omawiany typ zdania należałoby zatem zinterpretować jako formalizację struktury predykatowo-argumentowej z predykatem wyższego rzędu, w której predykat jądrowy ma charakter modalny.


Słowa kluczowe


łacina; składnia; nominativus cum infinitivo; modalność

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Baños Baños J. M., 2009, Sintaxis del latín clásico, Madrid: Liceus, Servicios de Gestión y Comunicación S.L.

Bolkestein A. M., 1981, Embedded Predications, Displacement and Pseudo-argument Formation in Latin, w: A. M. Bolkestein (et alii), Predication and Expression in Functional Grammar, London/New York: Academic Press, s. 63–112.

Grochowski M., Karolak S., Topolińska Z., 1984, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Magni E., 2010, Mood and Modality, w: Ph. Baldi, P. Cuzzolin (eds.), New Perspectives on Historical Latin Syntax, vol.2: Constituent Syntax: Adverbial Phrases, Adverbs, Mood, Tense, Berlin/New York: De Gruyter, s. 193–275.

Pinkster H., 1990, Latin Sytax and Semantics, London/New York: Routledge.

Polański K. (red.), 19992, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław: Ossolineum.

Wikarjak J., 1978, Gramatyka opisowa języka łacińskiego, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Wolanin H., 2015, Gramatyka opisowa klasycznej łaciny w ujęciu strukturalnym, Kraków: Księgarnia Akademicka.


##plugins.generic.alm.title##

##plugins.generic.alm.loading##

Metrics powered by PLOS ALM


Bookmark and Share




ISSN 2080-1068 (print)
ISSN 2391-7768 (online)

Partnerzy platformy czasopism