Linguistica Copernicana
O "jakby nieostrości" i jej "swego rodzaju" operatorach (linguistic hedges) – uwagi wstępne
DOI: http://dx.doi.org/10.12775/LinCop.2015.006
Abstrakt
Artykuł jest próbą przyjrzenia się polskim odpowiednikom "linguistic hedges" (termin za: Lakoff 1973), wyrażeniom typu "jakby", "swego rodzaju", "około", "faktycznie", "typowy", które mają rozmywać znaczenia wyrażeń nieostrych. Wychodząc od krótkiego przeglądu używania terminu "nieostrość" w filozofii języka i lingwistyce, autorka zastanawia się nad mechanizmami stosowania "linguistic hedges". Są to jednostki bardzo różne pod względem formalnym i znaczeniowym, a ich wspólnym mianownik stanowi wskazywanie na obecność osoby mówiącej i sytuacja porównania tego, o czym mowa, do czegoś innego – wzorcowego, lepiej znanego. W toku rozważań nad problemami językowej prawdy i odpowiedzialności za słowo pojawia się potrzeba wyodrębnienia wśród analizowanych jednostek takich, które są swoistymi operatorami asekuracji, wyrażającymi niepewność osoby mówiącej co do użycia danego słowa (metaniepewność).
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
АПРЕСЯН Ю. Д. (red.), 2000, Новый объяснительный словарь синонимов русского языка, Москва: Языки русской культуры.
AРУТЮНОВА Н. Д.,1998, Язык и мир человека, Москва: Языки русской культуры.
BIEWER B., 1997, Ansätze der Modellierung linguistischer Hecken, w tegoż: Fuzzy-Methoden – praxisrelevante Rechenmodelle und Fuzzy-Programmiersprachen, Berlin, Heidelberg: Springer, s. 189–226.
BOGUSŁAWSKI A., 2007, A Study in the Linguistics – Philosophy Interface, Warszawa: BEL Studio.
BOGUSŁAWSKI A., 2010, ‘Więcej’ wśród aspektów prymitywu ‘wie, że’, Linguistica Copernicana 1(3)/2010, s. 23–79.
BOGUSŁAWSKI A., 2011, Asercja ma imię – nie jedno, Prace Filologiczne LX, s. 37–47.
ČEJKA M., 1984, K lexikálním prostředkům vyjadřování vágnosti predikátů v češtině a slovenštině, Jazyk Český 35/1, s. 27–38.
DANIELEWICZOWA M., 2006, Do czego służy słowo „raczej”?, Polonica XXVI–XXVII, s. 83–100.
DOBOSZYŃSKA-MARKIEWICZ K., 2013, Operatory adnumeratywne w języku polskim – dystrybucja i znaczenia, Warszawa: KLF UW.
FREGE G., 1884, Die Grundlagen der Arithmetik: eine logisch-mathematische Utesuchung über den Begriff der Zahl, Breslau: Wilhelm Koebner.
FREGE G., 1964, Begriffsschrift und andere Aufsätze, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
ISJP: Bańko M. (red.), 2000, Inny słownik języka polskiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
JANUS E., 1981, Wykładniki intensywności cechy (na materiale polskim i rosyjskim), Wrocław: Ossolineum.
KAROLAK S., 2001, Od semantyki do gramatyki: wybór rozpraw, Warszawa: SOW.
KLUCK N., 2014, Der Wert der Vagheit, Berlin: De Gruyter.
KOSESKA-TOSZEWA V., 1982, Semantyczne aspekty kategorii określoności/ nieokreśloności (na materiale z języka bułgarskiego, polskiego i rosyjskiego), Wrocław: Ossolineum.
KRIFKA M., 2002, Be brief and vague! And how bidirectional optimality theory allows for Verbosity and Precision, w: D. Restle, D. Zaefferer (red.) Sounds and Systems. Studies in Structure and Change. A Festschrift for Theo Vennemann, Mouton de Gruyter (= Trends in Linguistics 141), Berlin, s. 439–458.
LAKOFF G., 1973, Hedges: A Study in Meaning Criteria and the Logic of Fuzzy Concepts, Journal of Philosophical Logic 2, s. 458–508.
LAKOFF G., JOHNSON M., 2010, Metafory w naszym życiu, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
MYERS G., 1996, Strategic vagueness in academic writing, w: E. Ventola, A. Mauranen (red.), Academic writing: intercultural and textual issues, Amsterdam: John Benjamins, s. 3–17.
ODROWĄŻ-SYPNIEWSKA J., 2000, Zagadnienia nieostrości, Warszawa: WFiS UW.
PAWŁOWSKI T., 1978, Tworzenie pojęć i definiowanie w naukach humanistycznych, Warszawa: PWN.
PINKAL M., 1980, Semantische Vagheit: Phanomene und Theorien, Teil I, Linguistische Berichte 70, s. 1–26.
PINKAL, M., 1991, Vagheit und Ambiguität, w: A. von Stechow, D. Wunderlich (red.), Semantik. Ein internationales Handbuch der zeitgençssischen Forschung (HSK 6), Berlin/New York, s. 250–269.
RUSSELL B., 1923, Vagueness, The Australasian Journal of Psychology and Philosophy, June 1, 1923, s. 84–92.
SGPP: Grochowski M., Kisiel A., Żabowska M., 2014, Słownik gniazdowy partykuł polskich, Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
TOPOLIŃSKA Z., 1976, Wyznaczoność (tj. charakterystyka referencyjna) grupy imiennej w tekście polskim. I: Uwagi ogólne; grupa imienna jako argument scharakteryzowany, Polonica 2, s. 33–72.
WAJSZCZUK J., 2005, O metatekście, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
WIERZBICKA A., 1971, Metatekst w tekście, w: M. R. Mayenowa (red.) O spójności tekstu, Wrocław: Ossolineum, s. 105–121.
WIERZBICKA A., 1999, Język – umysł – kultura, Warszawa: PWN.
WILLIAMSON T., 2003, Vagueness in Reality, w: M. Loux, D. Zimmerman (red.), The Oxford Handbook of Metaphysics, Oxford: Oxford University Press, s. 690–715.
WITTGENSTEIN L., 2001, Philosophische Untersuchungen. Kritisch-genetische Edition, red. Joachim Schulte, Frankfurt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
ŻABOWSKA M., 2013, Faktycznie i rzeczywiście – operacje na wiedzy i ich leksykalizacja, Linguistica Copernicana 1(9), s. 131–141.
##plugins.generic.alm.title##
Metrics powered by PLOS ALM
ISSN 2080-1068 (print)
ISSN 2391-7768 (online)