Linguistica Copernicana
Zróżnicowanie składniowe i semantyczne czasownikowych wykładników fałszu
DOI: http://dx.doi.org/10.12775/LinCop.2015.004
Abstrakt
Celem artykułu jest wskazanie najogólniejszych różnic w obrębie szerokiej klasy czasowników zawierających w swej treści element fałszu. Biorąc pod uwagę różnice w wymaganiach składniowych oraz łączliwość z frazę "milcząc"/ "w milczeniu", autorka wyodrębnia cztery podklasy jednostek: 1. wymagające frazy propozycjonalnej i wykluczające milczenie (w skrócie: VFL+sent.); 2. wymagające frazy propozycjonalnej i niewykluczające milczenia (VFS+sent.); 3. niepropozycjonalne, wykluczające milczenie (ściślej przyłączenie fraz "milcząc"/ "w milczeniu") na zasadzie sprzeczności lub niespójności (VFL–sent.); 4. niewymagające uzupełnienia propozycjonalnego i dopuszczające milczenie (VFS–sent.). W tak wskazanych typach wskazuje dalsze zróżnicowanie ze względu na odpowiednio: 1. wiedzę lub brak wiedzy agensa co do wskazanych faktów, 2. intencję wyrządzenia komuś krzywdy, 3. typ obiektu, z którym agens coś robi oraz 4. negatywną ocenę agensa w obrębie VFL–sent. Artykuł kończy analiza czasowników pomyłki niekompatybilnych z frazą "milcząc".
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Antas J., 1999, O kłamstwie i kłamaniu, Kraków: Universitas.
Bogusławski A., 2007, A study in the linguistics-philosophy interface, Warszawa: BEL Studio.
Bogusławski A., 2007a, Wiedza, fałsz, prawda: słowo o ich wzajemnej relacji, Przegląd Humanistyczny, LI, 1, 1–7.
Danielewiczowa M., 2010, Schematy składniowe – podstawowe kwestie metodologiczne, Poradnik Językowy, z. 3, s. 5–27.
Greń Z., 1994, Semantyka i składnia czasowników oznaczających akty mowy w języku polskim i czeskim, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
Kozarzewska E., 1990, Czasowniki mówienia w języku polskim. Studium semantyczno-składniowe, Warszawa: Wydawnictwa UW, 1990.
Puzynina J., 1981, O znaczeniach czasownika „kłamać” we współczesnej polszczyźnie, Studia Semiotyczne, t. 11, s. 107–119.
Reszka J., 2001, Predykaty mówienia implikujące pojęcie zła w języku polskim, Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
Stępień M., 2010, Mówienie i prawda. O zasownikowych wykładnikach wiedzy niezweryfikowanej przez mówiącego, Warszawa: BEL Studio, 2010.
Wołk M., 2012, O znaczeniu wyrażenia ktoś plecie, że_, Poradnik Językowy, z. 4, s. 27–36.
Wołk M., 2012a, Czy pieprzyć o czymś to ‘mówić głupstwa’? Kilka uwag o znaczeniu, Linguistica Copernicana 2 (8), s. 231–244.
##plugins.generic.alm.title##
Metrics powered by PLOS ALM
ISSN 2080-1068 (print)
ISSN 2391-7768 (online)