Czy czasownik "chcieć" jest semantycznie prosty?
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2011.023Słowa kluczowe
semantyka leksykalna, indefinibile językowe, czasowniki odnoszące się do stanów woliAbstrakt
The goal of this article is to investigate whether the verb chcieć ‘to want’ is a definable notion. A. Wierzbicka locates this predicate on her first list of semantic primitives (1972), A. Bogusławski, on the other hand, proposes to decompose this verb into a “feeling of deficit” (1998a). Apart from these references some other proposals are presented. First of all, the author tries to distinguish units with the shape chcieć based on inflectional and syntactical differences. Several intuitions included in proper definitions taken from contemporary Polish dictionaries are also commented upon (SJPDor, ISJP, USJP). The paper implements as the analytic tool advanced structuralist semantics developed by Bogusławski (see: 1976, 1994, 1998b, 2007, Danielewiczowa 2002, Wajszczuk 1997).
Bibliografia
Bańko M., 2006, Circulus vitiosus – circulus odiosus. Uwagi o cyrkularności w definicjach językowych, w: K. Rymut et al., Manuscula linguistica. In honorem
Alexandrae Cieślikowa oblata, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, s. 21–34.
Bogusławski A., 1976, O zasadach rejestracji jednostek języka, Poradnik Językowy 8, s. 356–364.
Bogusławski A., 1994, Obiekty leksykograficzne a jednostki języka, w: idem, Sprawy
słowa / Word matters, Warszawa: Veda, s. 115–124.
Bogusławski A., 1998a, O negacji w konstrukcjach z czasownikiem „chcieć”, w: E. Jędrzejko (red.), Nowe czasy, nowe języki, nowe (i stare) problemy, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 105–127.
Bogusławski A., 1998b, Science as linguistic activity, linguistics as scientific activity, Warszawa: KLF UW.
Bogusławski A., 2003, Dlaczego „śmieszny człowiek” był śmieszny?, [b.m.; maszynopis].
Bogusławski A., 2007, A S tudy i n t he L inguistics-Philosophy I nterface, Warsaw: Chair for Formal Linguistics, University of Warsaw.
Bogusławski A., 2009, Myśli o gwiazdce i o regule, Warszawa: KLF UW.
Bogusławski A., Danielewiczowa M., 2005, Verba polona abscondita. Sonda słownikowa III, Warszawa: Elma Books.
Danielewiczowa M., 2002, Wiedza i niewiedza. Studium polskich czasowników epistemicznych, Warszawa: KLF UW.
Goddard C., Wierzbicka A., 2010, Want is a lexical and conceptual universal. Reply to Khanina, Studies in Language 34: 1, s. 108–123.
Grochowski M., 1978, Charakterystyka semantyczna wyrażeń wolitywnych, Polonica IV, s. 83–116.
Grochowski M., 1980, Pojęcie celu. Studia semantyczne, Wrocław: Ossolineum.
Gugała M., 2007, O cechach znaczeniowych jednostki „chcieć się”, Poradnik Językowy 4, s. 36–46.
Gugała M., 2008, O wolitywności w połączeniach czasownika „(nie) chcieć” w zdaniach z subiektem nieosobowym, w: R. Grzegorczykowa, K. Waszakowa (red.), Pojęcie, słowo, tekst, Warszawa: Wydawnictwo UW, s. 233–240.
Gugała M., 2011, Wybrane polskie czasowniki i konstrukcje analityczne oznaczające stany woli. Analiza semantyczno-pragmatyczna [niepublikowana rozprawa doktorska].
ISJP: Bańko M. (red.), 2000, Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Khanina O., 2008, How universal is „wanting”?, Studies in Language 32: 4, s. 818–865.
Khanina O., 2 010, Reply t o G oddard a nd Wierzbicka, Studies in Language 34: 1, s. 124–130.
Leibniz G. W., 1975, Tablice definicji, przeł. M. Kamińska i A. Werpachowska, w: E. Janus (red.), Słownik i semantyka. Definicje semantyczne, Wrocław: Ossolineum, s. 8–89.
NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego [online], http://nkjp.pl/ [25.09.2011].
SJPDor: Doroszewski W. (red.), 1958–1969, Słownik języka polskiego, t. 1–11, Warszawa: PWN.
USJP: Dubisz S. (red.), 2003, Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1–6, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wajszczuk J., 1997, System znaczeń w obszarze spójników polskich. Wprowadzenie do opisu, Warszawa: KLF UW.
Wierzbicka A., 1969, Dociekania semantyczne, Wrocław: Ossolineum.
Wierzbicka A., 1971, Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne, Warszawa: Wiedza Powszechna.
Wierzbicka A., 1972, Semantic Primitives, Frankfurt am Main: Athenäum Verlag.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1438
Liczba cytowań: 0
