Linguistica Copernicana
Charakterystyka semantyczna przysłówków typu na stojąco, na leżąco, na siedząco
DOI: http://dx.doi.org/10.12775/LinCop.2011.010
Abstrakt
The article discusses those Polish adverbs whose forms are based on the same pattern: na + verb + -ąco. The semantic analysis of such adverbs provides support for treating them as lexical items. The adverbs: stojąco ‘standing’, leżąco ‘lying’ siedząco ‘sitting’, do not occur without the component na, lit. ‘on’, in contrast to other adverbs derived from participles. The whole class of these forms contains only a few elements and it is not productive in contemporary Polish language. The discussed adverbs are semantically associated with the verbs: ktoś stoi, siedzi, leży ‘somebody is standing, sitting, lying’. However, the analysis of the occurrence of these units shows that the discussed lexemes include in their semantic structure elements of comparison.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
BOGUSŁAWSKI A., 1974: Preliminaries for Semantic-Syntactic Description of Basic Predicative Expressions with Special Reference to Polish Verbs, w: O predykacji: materiały konferencji Pracowni Budowy Gramatycznej Współczesnego Języka Polskiego, IBL PAN, Zawoja, 14–16 XII 1972, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 35–57.
BOGUSŁAWSKI A., 1976, O zasadach rejestracji jednostek języka, Poradnik Językowy 8, s. 356–364.
BOGUSŁAWSKI A., 1994a, Semantic Primes for Agentive Relations, w: tenże, Sprawy słowa, Warszawa: Veda, s. 330–352.
BOGUSŁAWSKI A., 1994b, Obiekty leksykograficzne a jednostki języka, w: tenże, Sprawy słowa, Warszawa: Veda, s. 115–124.
BOGUSŁAWSKI A., 2003, Aspekt i negacja, Warszawa: Wydawnictwo TAKT.
BOGUSŁAWSKI A., 2004, Referencja przed egzystencją. Uwagi o jej zaimkowym fundamencie, w: H. Kurek, J. Labocha (red.), Studia linguistica Danutae Wesołowska oblata, Kraków: Universitas, s. 53–65.
BOGUSŁAWSKI A., 2005, O operacjach przysłówkowych, w: M. Grochowski (red.), Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, s. 15–44.
BOJAŁKOWSKA K., 2010, Opis składniowy imiesłowów przysłówkowych we współczesnym języku polskim, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
CHOJAK J., 2009, Zrozumieć ‘jak’. Studium składniowo-semantyczne, Warszawa: BELStudio.
DANIELEWICZOWA M., 2002, Wiedza i niewiedza. Studium polskich czasowników epistemicznych, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej.
DOROSZEWSKI W. (red.), 1958–1969, Słownik języka polskiego, Warszawa: PWN.
GROCHOWSKI M., 1980, Pojęcie celu. Studia semantyczne, Wrocław: Ossolineum.
GROCHOWSKI M., 1982, Zarys leksykologii i leksykografii. Zagadnienia synchroniczne, Toruń: Wydawnictwo UMK.
GROCHOWSKI M., 1997, Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne, Prace Instytutu Języka Polskiego PAN nr 104, Kraków: IJP PAN.
GRYBOSIOWA A., 1975, Rozwój funkcji składniowej imiesłowów nieodmiennych w języku polskim. Związki z nomen, Kraków: Ossolineum.
GRZEGORCZYKOWA R., 1975, Funkcje semantyczne i składniowe polskich przysłówków, Wrocław: Ossolineum.
GRZEGORCZYKOWA R., 1998, Przysłówek, w: R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 524–536.
KARŁOWICZ J., KRYŃSKI A., NIEDŹWIEDZKI W., 1900–1927, Słownik języka polskiego, Warszawa.
KAROLAK S., 2003, hasło Elipsa, w: K. Polański (red.), Encyklopedia Językoznawstwa Ogólnego, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
LASKOWSKI R., 1998, Kategorie morfologiczne języka polskiego – charakterystyka funkcjonalna, w: R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 151– 221.
LEWICKI A. M., 1980, O minimalnych jednostkach frazeologicznych, Slavica Slovaca 1, s. 69–74.
LINDE S. B., 1854–1860, Słownik języka polskiego, t. 1–6 [reprint], Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
NAGÓRKO A., 2001, Przyimki a słowotwórstwo przysłówków, Prace Filologiczne 46, s. 453–462.
ROSPOND S., 1973, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa: PWN.
SALONI Z., 1976, Cechy składniowe polskiego czasownika, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
SOKOŁOWSKA T., 1976, Funkcje składniowe imiesłowów nieodmiennych w języku polskim XVII wieku, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
SZYMCZAK M. (red.), 1994, Słownik języka polskiego, Warszawa: PWN.
TASZYCKI W., 1924, Imiesłowy czynne, teraźniejszy i przeszły w języku polskim, Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności.
WOJDAK P., 2004, Przysłówki polisegmentalne w modelu składniowym polszczyzny, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
ZARON Z., 1980, Ze studiów nad semantyką i składnią czasownika, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
ZARON Z., 1999, Tropienie agensa. Charakterystyka semantyczno-składniowa, w: J. Adamowski, S. Niebrzegowski (red.), W zwierciadle języka i kultury, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 269–279.
ZARON Z., 2000, Właściwości semantyczne orzeczeń. Preparacje składniowe, cz. 1, Prace Filologiczne 45, s. 681–691.
ZARON Z. (2001): Właściwości semantyczne orzeczeń. Preparacje składniowe, cz. 2, Prace Filologiczne 46, s. 673–682.
ZARON Z. (2002): Właściwości semantyczne orzeczeń. Preparacje składniowe, cz. 3, Prace Filologiczne 47, s. 443–460.
ISSN 2080-1068 (print)
ISSN 2391-7768 (online)