Piśmiennictwo Tatarów – muzułmanów Wielkiego Księstwa Litewskiego: fakty i mity (wybrane zagadnienia)

Czesław Łapicz

DOI: http://dx.doi.org/10.12775/LC.2016.016

Abstrakt


Artykuł jest poświęcony charakterystyce kitabistyki jako subdyscypliny filologicznej z uwzględnieniem szczególnej roli i rangi historyczno-kulturowej i religijnej rękopiśmiennych tekstów Tatarów – muzułmanów litewsko-polskich. Tę problematykę autor osadza w kontekście faktów i mitów związanych z opisem tatarsko-muzułmańskich rękopisów, obecnych w dyskursie naukowym i badaniach tak slawistów i orientalistów, jak kulturo- i religioznawców, historyków kultury i islamologów. Niepełna, nieprecyzyjna, ogólnikowa, a nawet częściowo fałszywa wiedza o historii, religii, piśmiennictwie i kulturze Tatarów WKL nader często ujawnia się nawet w literaturze specjalistycznej.

Słowa kluczowe


kitabistyka; rękopisy tatarskie; Tatarzy Wielkiego Księstwa Litewskiego; fakty i mity

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Антoнович Антон Кoнстантинoвич, Белорусские тексты писанные арабским письмом и их графико–орфографическая система, Вильнюс: ВГУ им. В. Капсукаса, 1968.

Arafe Mazen, Świat arabski w piśmiennictwie polskim XIX wieku, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1994.

Bairašauskaitė Tamara, Pirmasis Korano vertimas Lietuvoje, „Mūsų praeitis” 1994, nr 4.

Besançon Alain, Nie przyjaźnię się z żadnym muzułmaninem, http://www.fronda.pl/a/alain-besancon-nie-przyjaznie-sie-z-zadnym-muzulmaninem,46649.html.

Janowicz Sakrat, Białoruś, Białoruś, Warszawa: Iskry, 1987.

Jankowski Henryk, Łapicz Czesław, Klucz do raju. Księga Tatarów litewsko-polskich z XVIII wieku, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2000.

Jord Nihad, Koran rękopiśmienny w Polsce, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1994.

Koran. Z arabskiego przełożył i komentarzem opatrzył Józef Bielawski, Warszawa: PIW, 1986.

Крачковский Игнатий Юлианович, Рукопись Корана в Пскове, [w:] Избранные сочинения, t. 1., М[осква]–Л[енинград], 1955.

Łapicz Czesław, Kitab Tatarów litewsko-polskich. (Paleografia. Grafia. Język), Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 1986.

Kitab, w przekładzie J. Bajraszewskiego (maszynopis), Białystok 1980.

Narbutt Maja, Islam – czy chrześcijanie to poganie? Deportować polskich Tatarów? Pomysł tak szo-kujący, że niektórzy uznali, że to jego autor zasługuje na deportację, http://wpolityce.pl/kultura/236051-deportowac-polskich-tatarow-pomysl-tak-szokujacy-ze-niektorzy-uznali-ze-to-jego-autor-zasluguje-na-deportacje.

Piotrowicz Olga, Bóg rozumie wszystkie języki, notowała K. Nemere-Czachowska, „Gazeta Wyborcza” (Toruń), nr 112, z dn. 15 maja 1993 r.

Południk Elżbieta, Szczeropolscy Tatarzy i partia Boga, „Rzeczpospolita”, nr 259, z dn. 4 listopada 2004 r.

Snyder Timothy, O dawnej i nowej tolerancji, „Rzeczpospolita”, „Plus Minus”, z dn. 27–28 sierpnia 2011 r.

Sobolewski Jan, Wykład wiary machometańskiej czyli iślamskiej. Wyjęty z części Kóranu i przykazań proroka chadisiem zwanych, Wilno: B. Neuman, 1830.

Станкеви Ян, Мова рукапісу Аль-Кітаб крывіцкага музэйу Івана Луцкевіча ў Вільні, ч. 1. Фанетыка, Nowy Jork 1954. [Reedycja: Ivano Luckevičiaus kitabas. Lietuvos Totorių paminklas kultūros. Китаб Ивана Луцкевича. Памятник народной культуры литовских татар. Автор-составитель: Галина Мишкинене; первичная транслитерация текста: Сигита Намавичюте; транслитерация арабских вставок: Екатерина Покровская; транслитерация турецких вставок: Хусейн Дургут; научный редактор: Галина Мишкинене; редактор: Бируте Синочкина, Вильнюс: Институт литовского языка, 2009].

Šiaučiūnaitė-Verbickienė Jurgita, Tatarzy, [w:] Kultura Wielkiego Księstwa Litewskiego; analizy i obrazy, oprac. V. Ališauskas, L. Jovaiša, M. Paknys, R. Petrauskas, E. Raila, Kraków: Universitas, 2006.

Venclova Tomas, Opisać Wilno, Warszawa: Zeszyty Literackie, 2006.

Zajączkowski Ananiasz, Tzw. chamaił tatarski ze zbioru rękopisów w Warszawie, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń PAU” 1951, t. 52, nr 4.




Bookmark and Share

Partnerzy platformy czasopism