Kategoria porównania w krytyce literackiej
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2015.017Słowa kluczowe
krytyka literacka, komparatystyka, porównanie, wartościowanie, postmodernizmAbstrakt
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na kilka pytań związanych z zastosowaniem porównania w tej szczególnej dziedzinie literaturoznawstwa, jaką stanowi krytyka literacka. Jak przedstawia się w niej funkcjonalność procedur porównawczych (w rozumieniu komparatystycznym), jak chętnie i w jakim celu krytycy się nimi posługują? Jakim modyfikacjom ulegają mechanizmy komparatystyczne wykorzystane dla potrzeb wartościowania i sytuowania nowych zjawisk w synchronicznej i diachronicznej perspektywie universum literackiego? Ze względu na rozległość i złożoność problematyki artykuł ma charakter raczej rekonesansowy niż diagnostyczny, z odwołaniem do symptomatycznych przykładów zaczerpniętych z polskiej praktyki krytycznej, odnoszących się do twórczości Olgi Tokarczuk.
Bibliografia
Boy-Żeleński Tadeusz, Kuźnie intelektu, [w:] idem, Reflektorem w mrok, Warszawa: PIW, 1978.
Chojnacki Robert, Pars pro toto (Olga Tokarczuk – „Prawiek i inne czasy”), „Studium” 1997, nr 7 (zima).
Cieński Marcin, Prawiek i inne czasy, „Odra” 1996, nr 11.
Cieśla-Korytowska Maria, Comparaison n’est pas raison, [w:] Archipelag porównań. Szkice komparatystyczne, red. Maria Cieśla-Korytowska, Kraków: Universitas, 2007.
Cieśla-Korytowska Maria, Czy komparatyście wolno kochać?, [w:] Archipelag porównań. Szkice komparatystyczne, red. Maria Cieśla-Korytowska, Kraków: Universitas, 2007.
Étiemble René, Comparaison n’est pas raison. La Crise de la littérature comparée, Paris: Gallimard, 1963 (przekład fragm.: Porównanie to jeszcze nie dowód, przeł. Wanda Błońska, „Pamiętnik Literacki” 1968, z. 3; przedruk w: Współczesna teoria badań literackich za granicą, oprac. Henryk Markiewicz, t. 2, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1972).
Étiemble René, Czy należy zrewidować pojęcie „Weltliteratur”?, tłum. Hanna Igalson-Tygielska, [w:] Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. Halina Janaszek-Ivaničková, Warszawa: Instytut Kultury, 1997.
Głowiński Michał, Krytyka literacka, [hasło w:] Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989.
Hanczakowski Michał, Prawiek i inne czasy, „Arcana” 1998, nr 3.
Kozicka Dorota, Krytyczne (nie)porządki. Studia o współczesnej krytyce literackiej w Polsce, Kraków: Universitas, 2012.
Kwestia postrzegania. Z Olgą Tokarczuk rozmawia Agata Koss, „Kwartalnik Literacki” 1997, nr 2.
Markiewicz Henryk, Glosa do dyskusji o komparatystyce, „Wielogłos” 2011, nr 2.
Markiewicz Henryk, Wartości i oceny w badaniach literackich, [w:] idem, Główne problemy wiedzy o literaturze (Prace wybrane, red. Stanisław Balbus, t. 3), Kraków: Universitas, 1996.
Markiewicz Henryk, Zakres i podział literaturoznawstwa porównawczego, [w:] idem, Nowe przekroje i zbliżenia. Rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze, Warszawa: PIW, 1974.
Mizerkiewicz Tomasz, E.E. kwadrans, „Arkusz” 1996, nr 2.
Nie tu i nie teraz. Z Olgą Tokarczuk rozmawiają Przemysław Czapliński i Piotr Śliwiński, „Arkusz” 1996, nr 2.
O problemach współczesnej komparatystyki [dyskusja], „Wielogłos” 2010, nr 1/2.
Sławiński Janusz, Arcydzieło, [hasło w:] Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989.
Sławiński Janusz, Funkcje krytyki literackiej, [w:] idem, Dzieło, język, tradycja, Warszawa: PWN, 1974.
Sławiński Janusz, Krytyka jako przedmiot badań historycznoliterackich, [w:] Badania nad krytyką literacką, red. Janusz Sławiński, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1974.
Sławiński Janusz, O metodzie krytyki literackiej, [w:] idem, Teksty i teksty (Prace wybrane, red. Włodzimierz Bolecki, t. 3), Kraków: Universitas, 2000.
Strękowski Jan, Prawiek i inne czasy, „Magazyn Literacki” 1996, nr 3/4.
Wellek René, The Crisis of Comparative Literature, [w:] idem, Concepts of Criticism, New Haven: Yale University Press, 1963 (przekład: Kryzys literatury porównawczej, tłum. Ignacy Sieradzki, [w:] idem, Pojęcia i problemy nauki o literaturze, oprac. Henryk Markiewicz, Warszawa: PIW, 1979).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 807
Liczba cytowań: 0
