Ośrodki tubylcze południowej Apulii wobec rzymskiej ekspansji (267–218 r. p.n.e.)
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2018.051Słowa kluczowe
Rzym, Messapiowie, Południowa Apulia, Apulowie, Lukanowie, Wielka GrecjaAbstrakt
Sytuacja polityczna Messapiów – mieszkańców Południowej Apulii bezpośrednio po rzymskim podboju jest słabo poświadczona źródłowo i przez to trudna do ustalenia. Przy jej rekonstrukcji można jednak próbować poszukiwać analogii do innych podmiotów italskiego Południa – miast Wielkiej Grecji oraz ludów tubylczych (oskijskich Lukanów oraz apulijskich Dauniów i Peuketów). Wszystkie przesłanki zdają się wskazywać na kontynuację lokalnych tradycji ustrojowych.
Bibliografia
L. Aigner Foresti, „Gli Illiri in Italia”. Istituzioni politiche nella Messapia preromana, [w:] Dall’Adriatico al Danubio. L’Illirico nell’età greca e romana. Atti del convegno internazionale, Cividale del Friuli, 25–27 settembre 2003, ed. G. Urso, Pisa 2004, s. 79–94.
S. Alessandrì, La documentazione epigrafica, [w:] Lecce romana e il suo teatro, ed. F. D’Andria, Galatina 1999, s. 131–139.
G.-J. Burgers, Constructing Messapian Landscapes. Settlement dynamics, social organization and culture contact in the margins of graeco-roman Italy, Amsterdam 1998.
L. Cappelletti, La lega dei brettii secondo gli autori antichi. Una questione di definizioni, „Sborník Prací Filozofické Fakulty Brnĕnské Univerzity” 1997, nr 2, s. 47–52.
M. Cipriani, E. Greco, F. Longo, A. Pontandrolfo, I Lucani a Paestum, Paestum 1996.
P. Desy, Su alcuni problemi relativi al conflitto tra Annibale e Roma, [w:] L’età Annibalica e la Puglia. Atti del II Convegno di Studi sulla Puglia Romana, Mesagne 24–26 marzo 1988, Testi e monumenti VIII, ed. G. Uggeri, Mesagne 1988, s. 207–208.
S.L. Dyson, Community and Society in Roman Italy, Baltimore–London 1992.
M.P. Fronda, Between Rome and Carthage. Southern Italy during the Second Punic War, Cambridge 2010.
F. Grelle, L’ordinamento della Puglia fra la guerra annibalica e la guerra sociale, [w:] Dai Gracchi alla fine della Repubblica. Atti del V Convegno di Studi sulla Puglia Romana, Mesagne, 9–10 aprile 1999, eds. S. Alessandrì, F. Grelle, Galatina 2001, s. 19–30.
F. Grelle, Ordinamento municipale e organizzazione territoriale nella Puglia romana, [w:] L’incidenza dell’antico. Studi in memoria di Ettore Lepore, ed. A. Storchi Marino, Vol. 1, Napoli 1995–1996, s. 241–260.
F. Grelle, M. Silvestrini, La Puglia nel mondo romano. Storia di una periferia dalle guerre sannitiche alla guerra sociale, Bari 2013.
E.S. Gruen, The Hellenistic World and the Coming of Rome, Berkeley 1984.
V. La Bua, Il regno del Messapi, [w:] Ottava Miscellanea Greca e Romana VIII, Roma 1982, s. 153–177.
V. La Bua, Il Salento e i Messapi di fronte al conflitto tra Annibale e Roma, [w:] L’età Annibalica e la Puglia. Atti del II Convegno di Studi sulla Puglia Romana, Mesagne 24–26 marzo 1988, Testi e monumenti VIII, ed. G. Uggeri, Mesagne 1988, s. 43–69.
J.-L. Lamboley, Les centres messapiens à l'époque hellénistique, [w:] La colonisation grecque en Méditerranée occidentale. Actes de la rencontre scientifique en hommage à Georges Vallet organisée par le Centre Jean-Bérard, l'École française de Rome, l'Istituto universitario orientale et l'Università degli studi di Napoli «Federico II» (Rome-Naples, 15-18 novembre 1995), Rome 1999, s. 391–410.
J.-L. Lamboley, Fortifiacions messapiennes et „condottieri”. Etude de deux exemples, [w:] Alessandro il Molosso e i „Condottieri” in Magna Grecia. Atti del XLIII Convegno di Studi sulla Magna Grecia, Taranto–Cosenza 26–30 settembre 2003, Taranto 2004, s. 633–646.
K. Lomas, Rome and the Western Greeks 350 BC–AD 200. Conquest and acculturation in southern Italy, London 1993.
M. Lombardo, I Messapi. Aspetti della problematica storica, [w:] I Messapi. Atti del XXX convegno di studi sulla Magna Grecia, Taranto–Lecce, 4–9 Ottobre 1990, Taranto 1991, s. 35–109.
Monumenta Linguae Messapicae, eds. C. De Simone, S. Marchesini, Vol. 1–2, Wiesbaden 2002.
D. Musti, Città di Magna Grecia tra Italici e Roma, [w:] L’incidenza dell’antico. Studi in memoria di Ettore Lepore, Vol. 1, ed. A.S. Marino, Napoli 1995-1996, s. 355–370.
V. Nizzo, La zecca di Ugento. Storia degli studi ed analisi della produzione, „Rivista Italiana di Numismatica e Scienze Affini” 105, 2004, s. 475–510.
M. Pawlak, Messapiowie. Południowa Apulia wobec hellenizacji i romanizacji, Kraków 2012.
M. Pawlak, Przyczynek do obrazu elit południowoapulijskich, „Klio” 2014, t. 30, nr 3, s. 51–58.
G. Pieri, L’histoire du cens jusqu’à la fin de la république romaine, Paris 1968.
E.T. Salmon, Samnium and the Samnites, Cambridge 1967.
F. Sartori, Problemi di storia costituzionale italiota, Rome 1953.
A. Siciliano, Le zecche della Mesapia, [w:] I Messapi. Atti del XXX convegno di studi sulla Magna Grecia, Taranto–Lecce, 4–9 Ottobre 1990, Taranto 1991, s. 224–254.
A. Siciliano, Le zecche della Messapia, [w:] I Messapi. Atti del XXX convegno di studi sulla Magna Grecia, Taranto – Lecce, 4–9 Ottobre 1990, Taranto 1991, s. 224-254
M. Silvestrini, Le città della Puglia romana. Un profilo sociale, Bari 2005.
V.A. Sirago, Puglia romana, Bari 1993.
A. Stazio, Monetazione e circolazione monetale dell’antico Salento, [w:] Atti del Convegno dei Communi Messapici, Peuceti e Dauni, Brindisi 1969, s. 61–89.
G. Susini, Fonti per la storia graeca et romana del Salento, Bologna 1962.
J.G. Szilágyi, In Search of Pelasgian Ancestors, Budapest 2004.
D. Yntema, Material culture and plural identity in early Roman Southern Italy, [w:] Ethnic Constructs in Antiquity. The role of power and tradition, eds. T. Derks, N. Roymans, Amsterdam 2009, s. 145–166.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Małgorzata Pawlak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 529
Liczba cytowań: 0
