Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Rada Naukowa
    • Proces recenzji
    • Polityka Open Access
    • Informacja o niepobieraniu opłat za zgłaszanie i publikację artykułów
    • Zasady archiwizacji
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski

Teologia i Człowiek

De Pulchra, pax omnium rerum tranquillitas ordinis. Przyczynki do estetyki św. Augustyna
  • Strona domowa
  • /
  • De Pulchra, pax omnium rerum tranquillitas ordinis. Przyczynki do estetyki św. Augustyna
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 54 Nr 2 (2021) /
  4. Teologia

De Pulchra, pax omnium rerum tranquillitas ordinis. Przyczynki do estetyki św. Augustyna

Autor

  • Robert Artur Warchał Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie https://orcid.org/0000-0002-9573-3818

DOI:

https://doi.org/10.12775/TiCz.2021.011

Słowa kluczowe

św. Augustyn, byt, idea, estetyka, człowiek, dusza

Abstrakt

Niniejszy artykuł miał na celu odpowiedź na fundamentalne pytanie dotyczące sposobu istnienia idee w epistemologii Augustyna oraz zaznajomienie czytelnika z niektórymi (współczesnymi) interpretacjami tego zagadnienia. Autor budując podstawy dla średniowiecznej teorii powszechników czerpał z tradycji starożytnej oraz Biblii, w tym odnosił się do rozważań z zakresu ówczesnej astronomii, kosmologii i matematyki. Myśliciel z Tagasty określił idee jako niezmienne formy rzeczy. W jego ocenie całe stworzenie nosi pewien ślad podobieństwa względem Boga, co w konsekwencji przekłada się na pogląd, że każdy byt stanowi większą lub mniejszą realizację prawideł odnoszących się do uniwersalnego sposobu istnienia res intelligibiles. Wobec powyższego założenia ciekawie przedstawia się Augustyńska teoria piękna. Autor utrzymuje jej obiektywność obok innych transcendentalnych właściwości bytu: jedność, równość, liczba, rytm, proporcja i porządek są głównymi elementami jego estetyki. Szczególne znaczenie tej doktryny polega na tym, że niematerialne idee umożliwiają osiągnięcie doskonałości życia duchowego, a co za tym idzie zbliżają nas do Boga, który dla Augustyna jest pierwszym artystą a zarazem swoistym pryncypium dzieła stworzenia.

Biogram autora

Robert Artur Warchał - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

– doktor nauk humanistycznych, absolwent Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie; ukończył studia teologiczne (studia magisterskie) oraz filozoficzne (studia doktoranckie); nauczyciel filozofii, religii i etyki w XLIII Liceum Ogólnokształcącym im. Zofii Chrzanowskiej w Krakowie oraz w Zespole Szkół im. ks. kard. Adama S. Sapiehy MIRiP. Publikacje: Zbielała grań (Wydawnictwo Manufaktura Tekstów Nowa Sól, 2013), Zarys augustyńskiej filozofii wolności („Teologia i Człowiek” 32 (2015) 4, s 91–103), Przedświt (Wydawnictwo Manufaktura Tekstów Nowa Sól, 2016), Nieśmiertelność i geneza ludzkiej duszy w wybranych dziełach św. Augustyna („Kwartalnik Filozoficzny” XLVII (2019) z. 1, s. 75–90), Czy niektóre aspekty nauczania św. Augustyna mogą być ex post nazwane ontologizmem? („Kwartalnik Filozoficzny” XLVII (2019) z. 3–4, s. 69–82), „Animus et conscientia” – gnozeologiczne przesłanki Augustyńskiej aksjologii („Humaniora, Czasopismo Internetowe” 30 (2020) 2, s. 47–58), Ontologiczne przesłanki augustyńskiej antropologii („Teologia i Człowiek” 52 (2020) 4, s. 11–25), Pareidolie (Kraków 2020).

Bibliografia

Berkeley, George, Alkifron, przeł., wstępem i przypisami opatrzył Mikołaj Olszewski, Biblioteka Europejska, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Antyk 2008.

Biblia Tysiąclecia. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 2012.

Brudz, Józef, Dowód św. Augustyna na istnienie Boga z prawd wiecznych w: Alma Mater Tarnoviensis: księga pamiątkowa z okazji 150 rocznicy założenia Instytutu Teologicznego i Seminarium Duchownego w Tarnowie (1821–1971), red. Piotr Bednarczyk, Franciszek Gawlik, Tarnów 1972, s. 103–115.

Copleston, Frederick, Historia filozofii, t. II: Od Augustyna do Szkota, przeł. Sylwester Zalewski, Warszawa: Inst. Wydawniczy PAX, 2000.

Gilson, Étienne, Wprowadzenie do nauki świętego Augustyna, tłum. Zygmunt Jakimiak, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1953.

Grabmann, Martin, Des hl. Augustinus, Quaestio de ideis, Mittelalterliches Geistesleben, Bd. II, München 1936.

Jan Paweł II, List Ojca świętego Jana Pawła II do Artystów, Watykan: Drukarnia Watykańska, 1999.

Kälin, Bernard, Die Erkenntnislehre des hl. Augustinus, Sarnen 1921.

Karpowicz–Zbińkowska, Antonina, Harmonia Bożego dzieła stwórczego w dialogach filozoficznych św. Augustyna, “Studia Theologica Varsaviensia” 44/2, (2006), s. 55–85.

Manoussakis, John P., Theophany and Indication, Reconciling Augustinian and Palamite Aesthetics, “Modern Theology” 26/1 (2009), s. 76–89.

Mausbach, Joseph, Die Ethik des heiligen Augustinus, Freiburg 1929.

O’Collins, Gerald; Edward G. Farrugia, Leksykon pojęć teologicznych i kościelnych z indeksem angielsko-polskim, przekł. Jan Ożóg, Barbara Żak, Kraków: wyd. WAM, 2002.

Puzio, Jan, Teoria poznania zmysłowego u św. Augustyna, Lublin 1947.

Św. Augustyn, Księga osiemdziesięciu trzech kwestii, przeł., komentarzami opatrzyła Ida Radziejowska, Kęty: Wydawnictwo Marek Derewecki, 2012.

Św. Augustyn, O muzyce w: Dialogi filozoficzne, t. 4, tłum. Danuta Turkowska, Warszawa: PAX, 1953, s. 5–79.

Św. Augustyn, O porządku w: Św. Augustyn, Dialogi filozoficzne t. 1, tłum. Józef Modrzejewski, Warszawa: PAX, 1953, s. 144–226.

Św. Augustyn, O Trójcy Świętej, tłum. Maria Stokowska, wprow. Józef Tischner; posł. i przypisy Jan Maria Szymusiak, Kraków: Wydawnictwo Znak, 1996.

Św. Augustyn, O wierze prawdziwej w: Dialogi filozoficzne, t. 4, tłum. Jerzy Ptaszyński, Warszawa: PAX, 1953, s. 80–159.

Św. Augustyn, O wolnej woli w: Dialogi filozoficzne, t. 3, tłum. Anna Trombala, Warszawa: PAX, 1953, s. 71–235.

Św. Augustyn, Państwo Boże, przeł. Władysław Kubicki, wstęp Jacek Salij, Kęty: Wydawnictwo Antyk – Marek Derewiecki, 2002.

Św. Augustyn, Wyznania, przeł., opatrzył posłowiem i kalendarium Zygmunt Kubiak, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987.

Tatarkiewicz, Władysław, Historia estetyki, Estetyka średniowieczna, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1989.

Zabielski, Stanisław, Święty Augustyn i fenomenologia, Historycznofilozoficzna analiza stanowiska Jana Hessena w kwestii intuicji augustyńskiej, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2003.

Teologia i Człowiek

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2021-04-28

Jak cytować

1.
WARCHAŁ, Robert Artur. De Pulchra, pax omnium rerum tranquillitas ordinis. Przyczynki do estetyki św. Augustyna. Teologia i Człowiek [online]. 28 kwiecień 2021, T. 54, nr 2, s. 63–75. [udostępniono 5.7.2025]. DOI 10.12775/TiCz.2021.011.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 54 Nr 2 (2021)

Dział

Teologia

Licencja

Prawa autorskie (c) 2021 Teologia i Człowiek

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 830
Liczba cytowań: 0

ISSN/eISSN

ISSN: 1731-5638

eISSN: 2391-7598

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

św. Augustyn, byt, idea, estetyka, człowiek, dusza
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa