Nałożenie rąk w sakramentalnych obrzędach chrześcijańskiego Wschodu. Studium na przykładzie praktyki w Kościołach syryjskich i bizantyjskich
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2020.029Słowa kluczowe
Liturgy, Hands, Lying of Hands, Holy Orders, Christian Initiation, PenanceAbstrakt
Problematyka niniejszego studium oscyluje wokół niezwykle ważnego gestu sakramentalnego jakim jest nałożenie rąk, który choć wspólny całemu chrześcijaństwu, posiada różną formę i znaczenie w poszczególnych tradycjach liturgicznych. Kolejne części artykułu w syntetyczny sposób prezentują najpierw terminologię związana z tym gestem, a następnie praktykę i po części też teologię nałożenia rąk w celebracji misteriów (= sakramentów) Kościołów syryjskich i bizantyjskich. W pierwszej kolejności uwaga skupia się na sakramencie święceń, którego nazwa własna we wspólnotach chrześcijańskiego Wschodu nawiązuje właśnie do gestu włożenia rąk. Kolejny punkt dotyczy gestu włożenia rąk w chrześcijańskiej inicjacji. W ostatniej części znajdują się informacje dotyczące tych sakramentów Wschodu, w których gest nałożenia rąk jest obecny, choć nie należy do najważniejszych czynności liturgicznych.
Bibliografia
Brock S.P., The Holy Spirit in the Syrian Baptismal Tradition, Piscataway 2008.
Bux N., M. Loconsole, I misteri degli Orientali, Siena 2006.
Bux N., Riconciliazione in Oriente, w: Scientia Liturgica, t. 4, Sacramenti e sacramentali, red. A.J. Chupungco, Casale Monferrato 1998, s. 127–142.
Cabié R., L’iniziazione Cristiana, w: La Chiesa in preghiera, t. 3, I Sacramenti, red. A. Martimort, Brescia 2002, s. 25–120.
Caldecott S., Divine Touch: The Laying on Hands, “Communio” 38 (2011), s. 421–433.
Cozma I., The Holy Sacrament of Ordination – Principles and Elements of Canonical Doctrine, http://fto.ro/altarul-reintregirii/wp-content/uploads/2018/07/2.-Ioan-Cozma-33-55.pdf (dostęp: 20.10.2018).
Dalmais I.-H., Le liturgie orientali, Roma 1982.
Diekmann G., The Laying On of Hands: the Basic Sacramental Rite, “CTSA Proceeding” 29 (1974), s. 339–351.
George K.M., Sacrament of Ordination in the Malankara Orthodox-Syrian Church, w: Syriac Dialogue. Sixth Non-Official Consultation on Dialogue within the Syriac Tradition, red. P. Hofrichter, G. Wilflinger, Pro Oriente 6, Vienna 2004, s. 80–116.
Isho’yahb III, Liber Epistularum, CSCOSyr 64, Parisiis 1904.
Jounel P., Le ordinazioni, w: La Chiesa in preghiera, t. 3, I Sacramenti, red. A. Martimort, Brescia 2002, s. 159–201.
L’Eucologio Barberini gr. 336, red. S. Parenti, E. Velkovska, Roma 20002.
Lorgus A., M. Dudko, Orthodoxes Glaubensbuch, Würzburg 2001.
Mannooramparampil T., Holy Orders and Priesthood in the Syro-Malabar Church, w: Syriac Dialogue. Sixth Non-Official Consultation on Dialogue within the Syriac Tradition, red. P. Hofrichter, G. Wilflinger, Pro Oriente 6, Vienna 2004, s. 117–155.
Nadolski B. (oprac.), Leksykon liturgii, Poznań 2006, s. 1005–1006.
Nadolski B., Leksykon symboli liturgicznych, Kraków 2012.
Nin M., La liturgia dell’Ordine nella tradizione Siro-Occidentale (dispense per gli studenti), Roma 2012.
Nowakowski P., Liturgiczna eklezjologia sakramentu kapłaństwa w obrządku wschodnim, RBL 63 (2010) nr 2, s. 127–145 (DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.166).
Parenti S., Confessione, penitenza e perdono nelle chiese orientali, “Rivista Liturgica” 104/4 (2017), s. 111–141.
Pomazansky M., Orthodox Dogmatic Theology, Platina 1984.
Potoczny M.R., Misterium chrzcielne w Asyryjskim Kościele Wschodu, Opole 2019.
Potoczny M.R., Namaszczenie chorych w liturgiach Kościołów tradycji bizantyjskiej i łacińskiej, „Liturgia Sacra” 22 (2016) nr 2, s. 385–401.
Potoczny M.R., Święcenia prezbiteratu w Kościołach syryjskich. Historia i struktura obrzędu, „Roczniki Teologiczne” 65 (2018) nr 8, s. 125–140 (DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rt.2018.65.8-9).
Ridouard A., Ramię i ręka, w: Słownik teologii biblijnej, red. X. Leon-Dufour (red.), Poznań–Warszawa 1973, s. 852–853.
Romizi R., Vocabolario greco-italiano etimologico e ragionato, Bologna 2012.
Rosso S., La celebrazione della storia della salvezza nel rito bizantino. Misteri sacramentali, feste e tempi liturgici, Città del Vaticano 2010.
The Didascalia Apostolorum in Syriac, t. I, red. A. Vööbus, (CSCO 401, Syr. 175), Louvain 1979.
The Order of Baptism, Urmi 1890.
Wojciechowski M., Język gestów w Starym Testamencie, RBL 41 (1988) nr 6, s. 504–517 (DOI: http://dx.doi.org/10.21906/rbl.2012).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 931
Liczba cytowań: 0
