Human Dimension of the Christian Liturgy
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2019.043Słowa kluczowe
liturgia, anamneza, liturgia i człowiekAbstrakt
Ludzki wymiar liturgii chrześcijańskiej
Ludzki wymiar liturgii można właściwie pojąć jedynie wówczas, gdy zrozumie się istotę liturgii chrześcijańskiej, jej naturę i sens teologiczny, oraz gdy uświadomi sobie kryteria pozwalające na odróżnienie „liturgii” od „nie-liturgii”.
W artykule podjęto próbę opisania ludzkiego wymiaru liturgii rozumianej przede wszystkim jako anamneza, czyli realna obecność zbawcza Misterium Chrystusa; realna obecność wynikająca z obiektywnego faktu, że liturgia jest wykonywaniem kapłańskiej funkcji Chrystusa przez Niego samego i przez całe Jego Mistyczne Ciało, czyli Kościół.
Liturgiczna anamneza to działanie Chrystusa jako Boga i zarazem Człowieka. Tak więc, ludzki wymiar liturgii, po pierwsze, wiąże się bezpośrednio z unią hipostatyczną dwóch natur w Chrystusie i wynika z ludzkiej natury Zbawiciela. Po wtóre, liturgia jest anamnezą Misterium Chrystusa dla uświęcenia i zbawienia ludzi. W tym fakcie należy upatrywać podstawowy sens historiozbawczy liturgii, będącej ostatnim, ziemskim etapem historii zbawienia. I wreszcie, liturgia chrześcijańska z racji psychosomatycznej natury człowieka dokonuje się na obecnym etapie dziejów zbawienia pod osłoną widzialnych, ziemskich rzeczywistości.Bibliografia
Bellavista J., “La celebración del tiempo en las Iglesias orientales,” Phase 19 (1979), pp. 367–375.
Brzeziński D., “Ars celebrandi Eucharystii jako mistagogia liturgiczna,” Studia liturgiczne 14 (2018), pp. 21–35.
Brzeziński D., Chrystus wczoraj i dziś, i na wieki. Anamnetyczny wymiar roku liturgicznego, Second Edition Corrected and Enlarged, Toruń 2015.
Brzeziński D., “ ‘Liturgia’ i ‘nie-liturgia’: w poszukiwaniu kryteriów klasyfikacji,” Liturgia Sacra 31 (2008) no 1, pp. 69–82.
Brzeziński D., “Liturgia jako ostatni ziemski etap historii zbawienia,” Studia Płockie 27 (1999), pp. 37–41.
Brzeziński D., “Liturgia skarbem Kościoła. Historiozbawczy wymiar liturgii chrześcijańskiej,” in: M. Chojnacki, J. Morawa, A. A. Napiórkowski (eds.), O bogactwach Kościoła, Kraków 2014 (Cracoviensis Cogitatio Ecclesialis, vol. 6), pp. 13–25.
Brzeziński D., “Liturgia w kluczu genetyki,” Liturgia Sacra 24 (2018) no 1, pp. 17–31.
Brzeziński D., “Liturgiczny kairos czasem eschatycznej nadziei i jej wypełnienia,” in: K. Filipowicz (ed.), ‘Chlubimy się nadzieją chwały Bożej’ (Rz 5, 2). Księga dedykowana ks. prof. dr. hab. Janowi Decykowi, Warszawa 2016, pp. 117–129.
Brzeziński D., “Sztuka sprawowania i przewodniczenia Eucharystii,” in: eds. J. Kochański, B. D. Kwiatkowski, M. Milewski, Eucharystia w życiu Kościoła. Materiały z “Płockich Dni Pastoralnych” 30–31 marca 2005 r., Płock 2005, pp. 33–53.
Brzeziński D., “W poszukiwaniu teologicznego sensu liturgii. Refleksje na 2000-lecie chrześcijaństwa,” Studia Płockie 28 (2000), pp. 37–48.
Czerwik S., “Liturgia – działanie Boskie i ludzkie. Posłuszeństwo wobec sacrum i osobista ‘twórczość’ przewodniczącego celebracji,” Znak 546 (2000) no 11, pp. 76–92.
Hryniewicz W., “Liturgia a Misterium Paschalne Chrystusa,” in: F. Blachnicki, W. Schenk, R. Zielasko (eds.), Wprowadzenie do liturgii, Poznań–Warszawa–Lublin 1967, pp. 75–98.
Läpple A., Eucharystia. Ustanowienie, historia, uczestnictwo, Kraków 1997.
Marini P., Liturgia e bellezza. Nobilis pulchritudo. Memoria di una esperienza vissuta nelle celebrazioni liturgiche del Santo Padre, Città del Vaticano 2005.
Marsili S., “La liturgia – momento storico della salvezza,” in: S. Marsili (ed.), Anàmnesis. Introduzione storico-teologica alla liturgia, vol. 1: La liturgia – momento nella storia della salvezza, Casale Monferrato 1988 (ristampa), pp. 31–156.
Nadolski B., Leksykon liturgii, Poznań 2006.
Nadolski B., Wprowadzenie do liturgii, Kraków 2004 (Myśl Teologiczna, eds. A. Baron, H. Pietras, vol. 42).
Nowak J., “Ponadczasowy charakter liturgii,” in: S. Koperek, R. Tyrała (eds.), Ante Deum stantes, Kraków 2002 (Pontificia Academia Theologica Cracoviensis. Facultas Theologica, Studia, vol. 7), pp. 455–464.
Nuovo dizionario di liturgia, eds. D. Sartore, A. M. Triacca, Cinisello Balsamo 1988.
Pałęcki W. J., “Odo Casel. Nauka o misteriach chrześcijańskich,” in: Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, vol. 3. eds. J. Majewski, J. Makowski, Warszawa 2006, pp. 49–61.
Parusel P., Symbol, in: ed. H. Waldenfels, Leksykon religii. Zjawiska – dzieje – idee, Warszawa 1997, p. 446.
Pinsk J., Die Sacramentale Welt, Freiburg 1938.
Porosło K., “Przez rzeczy widzialne do niewidzialnych – symbol właściwym językiem liturgii,” w: K. Porosło (ed.), Teologia żyjąca w liturgii. Materiały z II Rekolekcji Liturgicznych „Mysterium fascinans” (4–6 września 2009 r.), Kraków 2010, pp. 86–109.
Sobeczko H. J., “Mysterium – actio – vita. Teologia liturgiczna szkoły rzymskiej,” in: K. Porosło (ed.), Teologia żyjąca w liturgii. Materiały z II Rekolekcji Liturgicznych „Mysterium fascinans” (4–6 września 2009 r.), Kraków 2010, pp. 13–24.
Stefański J., “Johannes Pinsk – liturgista oryginalny i tradycyjny,” in: A. Krzystek (ed.), Johannes Pinsk prekursor posoborowej odnowy liturgicznej, Szczecin 2008 (Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i rozprawy, vol. 20), pp. 79–92.
Stefański J., “Wprowadzenie. Słowo o autorze. Słowo o książce,” in: J. Pinsk, Świat i sakramenty, Kraków 1997 (Vetera et nova. Biblioteka przekładu klasyków liturgiki Instytutu Liturgicznego w Krakowie, ed. S. Koperek, vol. 4), pp. 13–104.
Stefański J., “Zbawczy i kosmiczny wymiar aktu liturgicznego. Pojęcie liturgii według Jana Pinska,” Studia Theologica Varsaviensia 20 (1982) no1, pp. 7–46.
Szyjewski A., Etnologia religii, Kraków 2008.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 546
Liczba cytowań: 0