Doktryna predestynacji w teologii Jakuba Arminiusza

Abstrakt

Jakub Arminiusz jest najczęściej kojarzony z reformowaną kontrowersją wokół zagadnienia predestynacji, mającej miejsce na początku XVII w. w Holandii. Niniejszy artykuł podejmuje się analizy tej doktryny w teologii Arminiusza, stawiając tezę, że nie da się jej w pełni zrozumieć bez odwołania do jego nauczania o naturze Boga, stworzeniu i Bożej Opatrzności. Okazuje się bowiem, że dla lejdejskiego profesora prawdy o dobroci i sprawiedliwości Stwórcy mają istotne znaczenie, dlatego o przeznaczeniu mówi on w taki sposób, by ich nie naruszyć. Samo przeznaczenie jest dla niego Bożą odpowiedzią na upadek człowieka, zbawczym zamysłem Boga, który postanowił zbawić ludzi przez Jezusa Chrystusa. W odniesieniu do poszczególnych osób Bóg wybiera do zbawienia tych ludzi, o których odwiecznie wiedział, że dzięki łasce uwierzą w Jego Syna, potępia zaś tych, którzy nie przyjęli Ewangelii. Jest to najbardziej fundamentalna różnica między arminiańską a reformowanymi interpretacjami praedestinatio duplex, którą określa się mianem warunkowej predestynacji. Wydaje się zatem, że Arminiusz dokonał w świecie protestanckim tego, czego Louis de Molina dokonał w katolicyzmie – pogodził predestynację z wolną wolą.