Kanoniczne badania przedślubne – formalności czy potrzeba i wyzwanie duszpasterskie

Abstrakt

Kanoniczne badanie przedślubne narzeczonych stanowi bardzo ważną, istotną i aktualną kwestię prawno-duszpasterską dla życia i działalności Kościoła i jego wiernych, pragnących zawrzeć małżeństwo sakramentalne. Jest też znaczącym i istotnym elementem przyczyniającym się do przezwyciężania kryzysu małżeństwa i jego ważnego zawarcia. Badanie to nie może być traktowane jako zwykła formalność, ale – przeprowadzone w sposób staranny, wnikliwy i dokładny, bez pośpiechu i zgodnie z przepisami prawa kanonicznego – jest dzisiaj potrzebą chwili i wyzwaniem dla duszpasterzy. Jego przeprowadzenie jest konieczne, gdyż stanowi najistotniejszy element całego okresu przygotowawczego do zawarcia małżeństwa. W trosce o rodzące się małżeństwo, jego dobro, o szczęśliwą przyszłość Kościół pragnie poprzez kanoniczne badanie narzeczonych zrobić wszystko, aby było ono zawarte ważnie i godziwie, zgodnie z nauką Kościoła. Duszpasterze winni zatem uświadomić sobie, jak ważne zadania powierza im i zleca Kościół. Konieczne jest przede wszystkim, aby zrozumieli i realizowali swoje obowiązki w odniesieniu do przygotowania do zawarcia małżeństwa, a przeprowadzając kanoniczne badanie narzeczonych, zwrócili uwagę na czynności formalnoprawne przed zawarciem małżeństwa, a także na braki, wady i niezdolności w wyrażaniu zgody małżeńskiej przez nupturientów, rozpoznawanie patologii i nieprawidłowości ich osobowości, braki dojrzałości do zawarcia małżeństwa i realizowania obowiązków małżeńskich. Nie jest to łatwe ani proste i pociąga za sobą wiele wysiłków, trudności oraz niezrozumienia ze strony samych zainteresowanych. Winni również zdać sobie sprawę, że do zawarcia małżeństwa powinni stawiać jednolite i jednoznaczne wymagania, zgodne z normami prawa kanonicznego, jednak nie mogą to być wymagania ponad przeciętną zachowań i dojrzałości narzeczonych. Dopuszczając zaś nupturientów do zawarcia małżeństwa, muszą mieć moralną pewność, że są oni zdolni do stworzenia wspólnoty małżeńskiej i realizowania obowiązków małżeńskich, że pragną ślubować szczerze, prawdziwie i dobrowolnie, nie wykluczając istotnych celów i przymiotów małżeństwa chrześcijańskiego, nie działają podstępnie i nie stawiają warunków oraz że są stanu wolnego.