Amalek and the amalekites in the ancient christian literature

Abstrakt

Amalek i Amalekici w starożytnej literaturze chrześcijańskiej.

Zarówno w tradycji judaistycznej, jak i u autorów chrześcijańskich Biblia stanowiła podstawę rozważań o Amaleku i Amalekitach. Ta wspólna baza, o której stanowił objawiony teksty sprawia, że w tak różnych od siebie tradycjach pojawiają się podobne elementy, chociaż nie brak różnic merytorycznych. Stanowi o nich nie tylko typologia chrystologiczna rozwinięta przez autorów wczesnego Kościoła, lecz perspektywa otwarta przez Orygenesa, który potraktował kwestię Amaleka metodycznie i z naukową starannością analizy szkół retorycznych swojej epoki. U doktora aleksandryjskiego na czoło wysuwa się interpretacja alegoryczna. według niej Amalek to co prawda wróg duchowy, lecz atakujący nie tylko z powodu grzechu, konieczność walki z nim dotyka bowiem chrześcijan prowadzących uświęcone życie. Nieprzyjacielem nie jest już człowiek, wszyscy bowiem stali się braćmi, lecz „władca tego świata” i „ojciec kłamstwa” – szatan. Cechą wspólną większości autorów chrześcijańskich jest interpretacja wydarzeń Starego Testamentu w świetle Nowego, stąd tak mocne akcentowanie zwycięstwa Chrystusa nad złem i przeciwnikami. Odczytywanie w takiej perspektywie historii biblijnej, nawet mimo braku bezpośrednich powiązań, pozwala odkryć, że „Amalek” był obecny jako rzeczywistość duchowa.