La Teologia: Una sfida per le „Scienze altre”?

Abstrakt

W duchu opcji epistemologicznych (i tylko wówczas, gdy są one rzeczywiście przestrzegane) teologia zachowuje swój charakter wyzwania w odniesieniu do „innych nauk”, nie tylko dla wierzącego, lecz również dla niewierzącego. Jest w tym pouczająca m.in. refleksja J. Ratzingera, w owym czasie profesora teologii dogmatycznej na Uniwersytecie w Tybindze, kiedy to – tuż po Soborze Watykańskim II – Europa była ogarnięta przez prądy kontestacyjne, które wydawały się potrząsać samymi fundamentami prawdy, przyszły papież pisał: „Człowiek dochodzi do prawdy bytu nie poprzez wiedzę, tylko poprzez rozumienie, rozumienie sensu, któremu się powierzył [...] Uważam, że jest to dokładne znaczenie tego, co nazywamy rozumieniem: mianowicie, że uczymy się ujmować jako sens i jako prawdę to oparcie, którego się trzymamy: że uczymy się poznawać, iż oparcie to stanowi sens. Skoro tak jest, to rozumienie nie tylko nie sprzeciwia się wierze, ale przedstawia to, co najbardziej dla niej właściwe. Wiedza bowiem o funkcjonalności świata – o czym nas wspaniale informuje dzisiejsza myśl techniczno-przyrodnicza, nie daje jeszcze rozumienia świata i bytu. Rozumienie wyrasta tylko z wiary. Dlatego teologia jako rozumiejące, trzymające się logosu (= racjonalne rozumienie pojmujące) mówienie o Bogu jest podstawowym zadaniem wiary chrześcijańskiej”11. Teologia – będąc fides quaerens intellectum – przedstawia się jako „miejsce” prawdziwej syntezy pomiędzy naukami humanistycznymi a „nauką Bożą”, wobec fragmentaryczności dziedzin wiedzy. Wielkie wyzwanie teologii w porównaniu z „innymi naukami” polega na tym, że teologia polega na słusznej koordynacji rozumu z wiarą. W tej współpracy chodzi o obfity plon, którego skarbem musi być teologia zdolna do konfrontacji z wyzwaniami obecnego czasu, wychodząc od Biblii, Tradycji i Magisterium Kościoła.