Kardynała Karola Wojtyły koncepcja człowieka
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2008.024Abstrakt
Kardynał Karol Wojtyła to dla większości z nas po prostu Jan Paweł II, papież, natomiast bardzo mało osób poznało go jako filozofa. Istnieje niebezpieczeństwo, że wraz z upływającym czasem po śmierci papieża filozofia K. Wojtyły może zostać zapomniana, a przecież właśnie to filozoficzne zaplecze stało u podstaw wielu ważnych wypowiedzi Jana Pawła II. W swych filozoficznych poszukiwaniach Wojtyła korzysta z dwóch optyk: ontologii oraz fenomenologii. Tworzy on nie tylko bardzo płodną syntezę, łączącą w sobie zarówno to, co jest obiektywnym porządkiem rzeczy opisywanym z punktu widzenia metafizyki arystotelesowsko-tomistycznej, jak i to, co wynika bezpośrednio z doświadczenia człowieka na drodze fenomenologicznej; lecz dość oryginalną, protagonistyczną antropologię, której nie zdołał jednak w pełni uformować. Najpełniejszy obraz personalistycznej metafizyki Wojtyły możemy ujrzeć w najdojrzalszym dziele, jakim jest Osoba i czyn. Trzeba przy tym przyznać, że filozofia Wojtyły nie daje się łatwo oswoić niewprawnemu czytelnikowi. Oryginalność ujęcia Wojtyły polega na tym, że ukazał dynamikę działania człowieka jako osoby kierującej się prawdą i kształtującej się poprzez moralną wartość tych działań, dochodząc w ten sposób do wypracowania teorii samostanowienia. Najbardziej modne współczesne kierunki filozofii skupiają się na tym, co podpada pod analizę semantyczną, nie docierając do podstaw bytowych faktu ludzkiego. W celu założenia dobrego fundamentu swej antropologii Wojtyła przeprowadza reinterpretację Kartezjańskiego cogito. Uznając moment świadomości, zachowuje istotną funkcję poznania (samowiedzy podmiotu), którego jednak nie opiera na świadomości. Co więcej, wskazując na to, że człowiek jest współtwórcą siebie poprzez strukturę samostanowienia pod względem moralnym, Wojtyła zwalcza współczesne dążenie człowieka do absolutnej autonomii moralnej (swawoli). Filozofię Wojtyły można by nazwać personalizmem czy nowatorską antropologią zbudowaną na analizach filozoficznych, które odnoszą się jednocześnie do kilku klasycznych dziedzin filozofii: metafizyki, teorii poznania, etyki, teorii świadomości oraz w końcu psychologii i medycyny. Ukazuje też istotną rolę istnienia w strukturze bytu ludzkiego, choć intuicji tej nie rozwija i stąd jego analizy nie mogą być ostatecznie uznane za egzystencjalne, a raczej za esencjalistyczne.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 689
Liczba cytowań: 0