Adaptations in the Polish Rites of the Sacrament of Marriage
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2023.006Słowa kluczowe
małżeństwo, sakrament, prawo liturgiczne, adaptacje liturgiczneAbstrakt
Adaptacje w polskich obrzędach sakramentu małżeństwa
Jednym z postulatów Soboru Watykańskiego II była konieczność rewizji używanych dotychczas ksiąg liturgicznych. Temu dziełu – jako pierwszy – został poddany rytuał sakramentu małżeństwa. Przygotowano najpierw editio typica, a po promulgacji Kodeksu prawa kanonicznego w 1983 roku, Stolica Apostolska opublikowała drugie wydanie wzorcowe przedmiotowego rytuału. Na podstawie księgi łacińskiej opracowano polską wersję obrzędów sakramentu małżeństwa, korzystając przy tym z historycznych agend krajowych. Konferencja Episkopatu Polski – na mocy uprawnień, udzielonych przez pracodawcę – włączyła do rytuału charakterystyczne dla Polski adaptacje liturgiczne. Przy zachowaniu wskazań zawartych w editio typica, uwzględnione zostały utrwalone dlatego kraju już formuły i ceremonie.
Bibliografia
Agenda Ecclesiae Cathedralis Plocensis. Cracoviae, 1554.
Agenda latino et vulgari sermone Polonico videlicet et Alemanico illuminata incipit feliciter. Cracoviae, 1514.
Agenda sacramentalia ad usum dioecesis Varmiensis accommodata cum adiunctis verbis et admonitionibus polonicis et germanicis. Coloniae, 1574.
Agenda secundum cursum et rubricam Ecclesiae Cathedralis Posnaniensis, Ad ritum Metropolitane quam potuit vicinius reducta. Lipsiae, 1533.
Agenda secundum rubricam ecclesie Cathedralis Cracoviensis. Cracoviae, 1517.
“Codex Iuris Canonici auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgates” (25.01.1983). AAS 75 (1983), pars II: 1–317; English text in https://www.vatican.va/archive/cod-iuris-canonici/cic_index_en.html (access: 01.04.2023).
Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. „Dekret” (19.03.1990) [Prot. N. CD 1068/89]. W Obrzędy sakramentu małżeństwa. Dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, 9. Katowice: Wydawnictwo Św. Jacka, 2005.
Ordo baptismi parvulorum. Libreria Editrice Vaticana, 1986.
Ordo celebrandi matrimonium. Typis Vaticanis, 2008.
Ordo confirmationis. Typis Polyglottis Vaticanis, 1973.
Ordo paenitentiae. Typis Polyglottis Vaticanis, 1974.
Prymas Polski. „List do Przewielebnego O. Franciszka Małaczyńskiego” (11.05.1972). In Archiwum Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski, 1479/72/P.
Przewodniczący KEP. „Dekret” (20.01.1994) [N. 750/73/P]. In Obrzędy sakramentu małżeństwa. Dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, 5. Katowice: Wydawnictwo Św. Jacka, 2005.
Sacra Congregatio pro Cultu Divino. „Decretum” (16.11.1972) [Prot. N. 1535/72]. In Obrzędy sakramentu małżeństwa. Dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, 6. Katowice: Wydawnictwo Św. Jacka, 2005.
Sacra Congregatio Rituum. “Decretum” (19.03.1969) [Prot. N. R 23/969]. In Ordo celebrandi matrimonium, II. Typis Vaticanis, 2008.
Second Vatican Council. Constitution on the Sacred Liturgy Sacrosanctum Concilium (04.12.1963). In https://www.vatican.va/archive/hist_councils/ii_vatican_council/documents/vat-ii_const_19631204_sacrosanctum-concilium_en.html (access: 01.04.2023).
The Order of Celebrating Matrimony: English translation according to the second typical edition. For Use in the Dioceses of the United States of America. Collegeville Minnesota: Liturgical Press, 2016.
Papers
Arbuckle, Gerald. “Inculturation not adaptation: time to change terminology.” Worship 60, no. 6 (1986): 112–120.
Blachnicki, Franciszek, Stanisław Hartlieb. “Biuletyn odnowy liturgii.” Collectanea Theologica 45, no. 1 (1975): 61–81.
Chupungco, Anscar Javier. “Revision, adaptation, and inculturation: a definition of terms.” In L’adattamento culturale della liturgia. Metodi e modelli. Ed. I. Scicolone, 13–26. Roma: Pontificio Istitiuto Liturgico, 1993.
Francis, Mark R. “Liturgy and Inculturation since Vatican II: Where Are We? What Have We Learned?” Worship 91, no. 1 (2017): 24–42.
Jakubiak, Tomasz. „Obrzęd zawarcia małżeństwa w nadzwyczajnej formie.” Ius Matrimoniale 25, no. 3 (2014): 29–43.
Kołodziej, Marcin. Adaptacje i akomodacje w liturgii. Komentarz do kan. 838 Kodeksu prawa kanonicznego. Kraków: Scriptum, 2023.
Krakowiak, Czesław. „Adaptacja, akomodacja i inkulturacja liturgii Mszy Świętej w świetle nowego Ogólnego wprowadzenia do Mszału Rzymskiego.” Anamnesis 11, no. 2 (2005): 109–122.
Krakowiak, Czesław. „Typiczne wydania Rytuału Rzymskiego Pawła VI.” Liturgia Sacra 23, no. 1 (2017): 5–20.
Milcarek, Paweł, „Małżeństwo, chrzest i pogrzeb. Pierwsze posoborowe zmiany w Rytuale Rzymskim.” Christianitas 55 (2014): 121–164.
Miralles, Antonio. “Teologia liturgica dei sacramenti. 7. Matrimonio. Edizione elettronica” (Roma, 2011). In http://www.liturgiaetsacramenta.info/texts/tl_matrimonio.pdf (access: 01.04.2023).
Mosca, Vincenzo. “Diritto liturgico e inculturazione. Orizzonti teologici, normativi e pastorali.” Euntes docete 56, no. 3 (2003): 117–155.
Navarro, Valls Rafael. „Komentarz do kan. 1108. W Kodeks prawa kanonicznego. Komentarz. Ed. pol. P. Majer, 833–835. Kraków: Wydawnictwo Wolters Kluwer, 2011.
Navarro, Valls Rafael. „Komentarz do kan. 1119.” W Kodeks prawa kanonicznego. Komentarz. Ed. pol. P. Majer, 844. Kraków: Wydawnictwo Wolters Kluwer, 2011.
Navarro, Valls Rafael. „Komentarz do kan. 1120.” W Kodeks prawa kanonicznego. Komentarz. Ed. wyd. pol. P. Majer, 844. Kraków: Wydawnictwo Wolters Kluwer, 2011.
Nowak, Władysław. „Agenda biskupa Marcina Kromera w dziele ujednolicenia liturgii sakramentów św. w Polsce po Soborze Trydenckim.” Studia Warmińskie 12 (1975): 75–90.
Nowak, Władysław. „Akomodacja liturgii sakramentu małżeństwa nowego Rytuału Rzymskiego Pawła VI do potrzeb diecezji polskich.” Collectanea Theologica 47, no. 3 (1977): 181–186.
Nowak, Władysław. „Elementy Agendy Marcina Kromera w odnowionej liturgii sakramentu małżeństwa dostosowanej do zwyczajów diecezji polskich.” Ruch Biblijny i Liturgiczny 32, no 2–3 (1979): 149–156.
Różański, Jarosław. Wokół koncepcji inkulturacji. Warszawa: Wydawnictwo UKSW, 2007.
Syczewski, Tadeusz. „Problematyka liturgiczna w przygotowaniu do małżeństwa.” Studia Teologiczne. Białystok, Drohiczyn, Łomża 11 (1993): 149–165.
Triacca, Achille Maria. “Adattamento liturgico: utopia, velleità o strumento della pastorale liturgica.” Notitiae 15 (1979): 26–45.
Viladrich, Pedro Juan. „Komentarz do kan. 1104.” W Kodeks prawa kanonicznego. Komentarz. Ed. pol. P. Majer, 830–831. Kraków: Wydawnictwo Wolters Kluwer, 2011.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Marcin Kołodziej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 267
Liczba cytowań: 0
